Amerika Savunma Bakanlığı yetkilileri yakaladıkları yeni terör zanlılarını da Guantanamo’ya gönderme konusunda istekli görünüyor. Küba’nın en güney ucundaki körfezde, Amerika’nın elinde tuttuğu bu Deniz Kuvvetleri üssünde yer alan tutukevinin, en azılı teröristler için en uygun son durak olduğu, burası dışındaki yerlerin yeterince güvenli olamayacağı düşünülüyor.
Pentagon, bir süre önce Beyaz Saray’a gönderdiği resmi bir yazıda, kimlerin Guantanamo’ya gönderilebileceği şeklinde tariflerde bulundu ancak yine de şu an Guantanamo’ya yeni transfer edilen kimsenin olmadığı uyarısında da bulundu
Pentagon Sözcüsü Dana White konuyla ilgili gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bu konuda nasıl ilerleyeceğimize dair nihai karacı Beyaz Saray verecek” dedi.
Dana White ayrıca, “Bizim asıl politikamız ülkelerin buradaki vatandaşlarını geri almasıdır ve bu konudaki ısrarımızı sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.
Ancak bu noktada yeni kriterler konusunda Savunma Bakanlığı da Beyaz Saray da yorum yapmaktan kaçınıyor.
Savunma Bakanlığı sözcüsünün ayrıntı vermeden yaptığı tanımlamaya göre yeni kriterler, hali hazırda Amerika’nın güvenliğine belirgin bir şekilde tehdit oluşturan kişilerin Guantanamo’ya gönderilmesini öngörüyor.
Bir dönem kapatılması gündeme gelen tutukevi, Amerika ve koalisyon ortaklarının Irak ve Suriye’de IŞİD’e yönelik operasyonu noktasında yeniden önem kazandı.
Şu anda Amerika’nın destek verdiği Suriye’deki güçler 400’den fazla IŞİD üyesini ellerinde tutuyor. Bundan daha fazla sayıda yabancı savaşçının da Irak’taki çeşitli hapishanelerde olduğu belirtiliyor. Washington terörden tutuklanan kişilerin kendi ülkelerine gönderilmesini istiyor ancak birçok ülke bu kişileri geri almak konusundan isteksiz davranıyor.
Amerikalı ve Avrupalı birçok askeri ve istihbarat uzmanına göre, ideolojik olarak beyinleri yıkanmış bu kişilerin aldıkları eğitimler ve cephede edindikleri savaş tecrübesi, onları özellikle son derece tehlikeli hale getiriyor.
Amerika Savunma Bakanı Jim Mattis, bu hafta başında yaptığı açıklamada, “Bazı ülkeler bu kişileri vatandaşlıktan çıkardılar, dolayısıyla bu kişilerin bugünkü mevcut durumları konusunda farklı düşünüyorlar. Bu çözülmesi kolay bir mesele değil” ifadelerini kullandı.
Günün sonunda Amerikan Savunma Bakanlığı yetkilileri Guantanamo’nun son seçenek olabileceği uyarısında bulunuyorlar.
Savunma Bakanlığı IŞİD’le Mücadele Görev Gücü Direktörü Christopher Maier Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, “Yönetim Guantanamo’nun bir seçenek olduğunu net olarak ortaya koydu” dedi.
Ancak yine de tüm yabancı savaşçılar Guantanamo’ya gitmeye aday durumda değil.
Maier, “Buradaki niyet, Guantanamo’nun özellikle belli özellikteki IŞİD savaşçıları için kullanılması şeklinde. Yerel hapishaneler ve sistemlerin başa çıkamayacağı oranda aşırı düzeyde tehlikeli olan savaşçılar için” dedi.
Guantanamo’ya son olarak tutuklu gönderilmesinin üzerinden 10 yıldan fazla zaman geçti. Son olarak Mart 2008’de bir tutuklu gönderilmişti. 2009 yılında da Başkan Barack Obama bu tutukevinin kapatılmasıyla ilgili bir başkanlık kararnamesi imzaladı.
O günden bu yana Guantanamo’daki tutuklu sayısı 242’den 40’a düştü. Son olarak Çarşamba günü Amerikan ordusu, Ahmed Muhammed Haza el Darbi adlı bir tutuklunun Suudi Arabistan’a gönderildiğini açıkladı.
Darbi Başkan Trump yönetimi altındayken Guantanamo’dan sevk edilen ilk tutuklu oldu. Darbi’nin Suudi Arabistan’a sevki, 2014 yılında yapılan anlaşmaya göre kalan hapis süresinin 13 yılını Arabistan’da çekmesi kararı neticesinde gerçekleşti.
Ancak Obama’nın aksine Trump, Guantanamo’yu açık tutma sözü verdi ve orayı “kötü adamlarla doldurmak” Trump’ın seçim vaatlerinden biriydi.
Geçen Ocak ayında da bu kararını geçerli kılan bir başkanlık kararnamesi imzaladı.
Guantanamo tutukevi 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra terör zanlısı savaşçıların tutulması ve sorgulanması amacıyla dönemin başkanı George W. Bush tarafından açılmıştı.
En yoğun olarak kullanıldığı dönemde Guantanamo’da çoğunluğu El Kaide ve Taliban’la bağlantılı olduğu iddiasıyla 780 kişi tutuluyordu. O zamandan bu yana çok sayıda tutuklu, kendi ülkelerine ya da bu mahkumları almayı kabul eden ülkelere gönderildi.
