Filistinli militan örgüt Hamas, uzmanlara ve yetkililere göre hayır kurumları ve dost ülkelerden gelen desteği, Gazze'deki tünellerden geçirdiği nakit paraları ve uluslararası yaptırımları devredışı bırakmak için kripto paraların birleştirildiği küresel bir finansman ağı kullanıyor.
Ancak Gazze Şeridi'ni kontrol eden Hamas'ın, çoğu sivil yüzlerce İsrailli'nin öldürüldüğü 7 Ekim baskınından sonra fonlara ulaşmakta daha büyük zorluklarla karşılaşacağı öngörülüyor. İsrail, Hamas'ın baskınına, 75 yıldır süren İsrail-Filistin anlaşmazlığında Gazze'ye yönelik şimdiye kadarki en ağır bombardımanla karşılık verdi.
İsrail polisi, yatırım bankacılığı firması Barclays'deki bir banka hesabının, yetkililere göre Hamas'ın bağış toplama faaliyetleriyle bağlantısı olduğu gerekçesiyle dondurulduğunu açıkladı. İsrail aryıca bağış toplamak için kullanılan kripto para hesaplarını da dondurdu, ancak kaç hesabın dondurulduğu ya da dondurulan para miktarının ne olduğu konusunda açıklama yapmadı.
İsrail'in bu hamlesi, 2007 yılından bu yana Gazze Şeridi'ni kontrolü altında tutan Hamas'ın mali kaynaklarının temelini oluşturan bir kısmı meşru, bir kısmıysa gizli olan karmaşık finansal ağına ışık tutar nitelikte.
Eski terörle mücadele uzmanı Amerikalı Matthew Levitt, Hamas'ın 300 milyon dolarlık bütçesinin büyük çoğunluğunu şirketlerin ödediği vergilerin, İran ve Katar gibi ülkelerden ya da hayır kurumlarından gelen yardımların oluşturduğunu kaydetti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, geçen Şubat ayında, Hamas'ın başka Körfez Arap ülkelerinden de bağış topladığını, Filistinliler'den ve kendi hayır kurumlarından bağışlar aldığını bildirmişti.
Reuters haber ajansı, bu konuyla ilgili görüş almak üzere Hamas yetkililerine erişemedi. Hamas, geçmişte, bağışçılarına yönelik mali kısıtlamaların İsrail'e karşı yürütülen meşru direnişi etkisiz hale getirme girişimi olduğunu kaydetmişti.
Levitt, Hamas'ın giderek artan uluslararası kısıtlamaları aşmak için kripto para, kredi kartı ya da uydurma ticari anlaşmaları giderek daha fazla kullandığını söyledi.
Blockchain araştırma firması Elliptic'in eş kurucusu Tom Robinson, “Hamas, terörizmin finansmanı için kripto paranın daha başarılı kullanıcılarından biri oldu” dedi.
Ancak Hamas, bir dizi kayıp sonrasında kripto para piyasasından geri adım atacağını açıklamıştı. Kripto para piyasasında kullanılan muhasebe defteri sistemi, bu gibi işlemlerin takip edilmesine olanak tanıyor.
Blockchain araştırma firması TRM Laboratuvarları da bir araştırma notunda, kripto para bağışlarının, daha önce, Hamas'ın karıştığı şiddet eylemleri sonrasında artış gösterdiğini kaydetti. TRM, 2021 yılı Mayıs ayındaki çatışmalardan sonra Hamas kontrolündeki kripto adreslerin 400 bin dolardan fazla bağış aldığını belirtti.
Ancak TRM, geçen haftaki şiddet eyleminden bu yana Hamas'la bağlantılı önde gelen destek gruplarının sadece birkaç bin dolarlık bağışı kripto yoluyla Hamas'a aktardığını bildirdi.
“Düşük bağış hacminin olası bir nedeni, İsrailli yetkililerin bu bağışları anında hedef alması olabilir” diyen TRM, İsrail'in son yıllarda Hamas bağlantılı adreslerden ”on milyonlarca dolar” tutarında kripto paraya el koyduğunu da aktardı.
2021 yılı Aralık ayıyla bu yılın Nisan ayı arasında İsrail, Hamas'la bağlantılı olduğunu kaydettiği yaklaşık 190 kripto para hesabına el koydu.
Nakliye işlemleri ve paravan şirketle
Hamas'ın müttefikleri, ister kripto olsun ister diğer yöntemler, Gazze'ye para aktarmanın yollarını bulmayı başardı. ABD Dışişleri Bakanlığı, İran'ın Hamas dahil Filistinli gruplara yılda 100 milyon dolara yakın mali destek verdiğini; paravan şirketler, nakliye işlemleri ve değerli metallerin kullanıldığı metodlar yoluyla para hareketliliği sağladığını bildirdi.
İranlı yetkililer, konuya ilişkin görüş talebine yanıt vermedi.
ABD Maliye Bakanlığı, Hamas'ın geçen yıl itibarıyla Türkiye'den Suudi Arabistan'a 500 milyon dolar tutarında para işleten gizli bir şirketler ağı kurduğunu bildirdi ve 2022 yılı Mayıs ayında söz konusu şirketlere yaptırım uygulanacağını açıkladı.
İsrail uzun süredir İran'ı, Hamas'a silah tedarik ederek şiddeti körüklemekle suçluyor. İsrail'i tanımayan İran ise Hamas'a moral ve mali destek sağladığını kaydediyor.
Doğalgaz zengini Katar da 2014 yılından bu yana Gazze'ye yüz milyonlarca dolar ödedi. Katar, bir dönem, Gazze Şeridi'ndeki tek enerji santralini işletmek, kamu çalışanları ve yardıma muhtaç ailelere destek olmak amacıyla ayda 30 milyon dolar harcadı.
“Katar, en yoksul Filistinli ailelere 100 dolar veriyor ve Gazze'ye elektrik verilen süreyi uzatıyor” diyen Katarlı bir yetkili, “Filistinli ailelerin istikrarını ve hayat kalitesini korumaya yardım ettiklerini” kaydetti.
Amerika'nın Ortadoğu'daki en büyük askeri üssünün yanı sıra Taleban ve diğer gruplara ev sahipliği yapan Katar, dış siyaset açısından ince bir denge sağlamaya ve arabuluculuk faaliyetlerinde bulunmaya çalışıyor.
En değerli kaynak nakit para
Katar'ın Gazze'ye yardımları konusunda bilgi sahibi bir kaynak, bu paraların aslında İsrail üzerinden geçtiğini söyledi.
Gazze'ye aktarılacak fonlar, Katar'dan İsrail'e elektronik olarak gönderiliyor. İsrailli yetkililerle Birleşmiş Milletler çalışanları, nakit parayı elleriyle sınırdan Gazze'ye geçiriyor.
Nakit para doğrudan Gazze'deki ihtiyaç sahibi ailelere ve kamu çalışanlarına dağıtılıyor. Her aile ya da bireyin parayı teslim aldıklarını beyan etmek için isimlerinin yanına imza atmaları gerekiyor. Bu listenin bir kopyası İsrail'e, diğer kopyaları Birleşmiş Milletler ve Katar'a gönderiliyor.
Katarlı bir hükümet yetkilisi, “Katar'ın Gazze Şeridi'ne yaptığı yardım İsrail, Birleşmiş Milletler ve Amerika'nın tam eşgüdümüyle sağlanıyor” dedi.
Son yıllarda Gazze'deki tek enerji santralini işletmek için İsrail'den yakıt satın alan Katar, Hamas'ın satarak maaşları ödemesini sağlamak üzere bölgeye Mısır kaynaklı yakıt da gönderdi.
Düşünce kuruluşu Birleşik Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü'nden Stephen Reimer, Hamas'ın resmi finans kanallarına erişiminin tam olarak kısıtlanmasına yönelik yeni girişimlerin sınırlı oranda başarı elde edebileceğini öngörüyor. Reimer, “Hamas'ın finansman taktiklerinin bu kısıtlamaları saf dışı bırakacak şekilde büyüdüğü” görüşünde.
Forum