Harvard Tıp Fakültesi’ne bağlı Massachusetts General Hospital’ın (MGH) yeni bir araştırmasına göre, menopozda hormon tedavisi, 70 yaş üstü kadınlarda, beyinde Alzheimer hastalığının temel göstergelerinden biri olan tau proteini birikimini hızlandırıyor.
Science Advances dergisinde yayımlanan çalışma, menopozda hormon tedavisinin Alzheimer riski doğurduğu konusundaki tartışmaları tekrar gündeme taşıdı.
Araştırmacılar çalışma kapsamında, 51 ila 89 yaşlarındaki 146 kadını inceledi. Çalışmada ortalama 14 yıl önce hormon kullanmış 73 kadın ile hiç kullanmamış 73 kadın karşılaştırıldı. Katılımcılar 4 buçuk yıl boyunca amiloid beta (Aβ) ve 3 buçuk yıl boyunca tau proteini birikimi açısından tıbbi görüntüleme taramalarına tabi tutuldu.
“Menopoza girmiş 70 yaş üstü kadınların dörtte biri hormon tedavisi geçmişine sahip”
70 yaş üstü hormon tedavisi alan kadınlarda, hafıza ve tanıma ile ilgili beyin bölgelerinde daha hızlı tau proteini birikimi görüldü.
70 yaş altındaki kadınlarda ise hormon ve tau birikimi arasında anlamlı bir fark bulunmadı. Amiloid beta seviyelerinde ise hormon kullanımına bağlı belirgin bir farklılık gözlemlenmedi.
Çalışmanın kıdemli yazarı MGH Nöroloji Bölümü’nden Dr. Rachel F. Buckley, “70 yaş ve üzerindeki menopoza giren kadınların yaklaşık dörtte biri hormon tedavisi geçmişine sahip ve artık Alzheimer hastalığı için kritik bir risk yaşına girmiş durumdalar. Bulgularımız, hormon kullanımının geciktirilmesinin, özellikle ileri yaştaki kadınlarda daha kötü Alzheimer sonuçlarına yol açabileceğine dair kanıtlara katkı sağlıyor” dedi.
Çalışmayı yöneten Dr. Gillian T. Coughlan ise “Verilerimiz, hormon tedavisinin yaşa bağlı olarak tau birikimini etkileyebileceğini ve bunun bilişsel gerileme ile bağlantılı olabileceğini gösteriyor. Bu bulguların, kadın sağlığı ve Alzheimer hastalığı riskiyle ilgili tartışmalara ışık tutmasını umuyoruz” diye konuştu.
Araştırmacılar, hormon tedavisinin etkilerini belirlerken yaştan kaynaklanan biyolojik değişimlerin mi yoksa tedavi kılavuzlarındaki değişikliklerin mi belirleyici olduğunu kesin olarak söylemenin zor olduğunu belirtti.
Mevcut klinik veriler, menopoz yaşından itibaren 10 yıl içinde hormon tedavisine başlanmasını öneriyor. Daha geç başlanan hormon tedavisininse olası riskleri arttırabileceği ifade ediliyor.
Bu araştırma, menopoz döneminde hormon tedavisinin Alzheimer üzerindeki uzun vadeli etkilerini anlamaya yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Tau proteini nedir ve neden önemli?
Alzheimer hastalığı ve diğer demans türleri hakkında farkındalık yaratmak, araştırmaları desteklemek ve hasta ile bakım verenlere rehberlik etmek amacıyla kurulan uluslararası sivil toplum kuruluşu Alzheimer Derneği’ne göre tau proteini, beyindeki sinir hücrelerinin (nöronların) iç yapısını koruyan ve hücreler arası iletişimi destekleyen bir protein.
Normalde, tau proteini mikrotübülleri stabil tutarak hücrelerin düzgün çalışmasını sağlıyor.
Ancak, Alzheimer hastalığı ve bazı diğer nörolojik bozukluklarda, tau proteini anormal bir şekilde birikerek yumaklar oluşturuyor. Bu yumaklar, sinir hücrelerinin birbirleriyle iletişimini bozarak hafıza kaybı ve bilişsel gerileme gibi sorunlara yol açabiliyor.
Bu haberde Massachusetts General Hospital internet sayfası ve Science Advances dergisinden yararlanılmıştır.
Forum