“31 Mart Yerel Seçimleri öncesi, Erdoğan hükümeti sıkı mali politikasından uzaklaşmış ve seçim ekonomisini devreye sokmuş görünüyor. Devam eden resesyonun etkisini azaltmak için kamuyu devreye sokuyor.”
Marmara Üniversitesi’nden Profesör Hurşit Güneş, Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan’ın açıklamalarını bu sözlerle yorumladı.
Erdoğan: “2,5 milyon hanenin 80 TL’lik borcunu üstleniyoruz, kredi kartı borcunu ödeyemeyenlere Ziraat Bankası kredi verecek”
Erdoğan, AKP Meclis Grubu’nda yaptığı konuşmada elektrik faturaları ve kredi borcu faizleri gibi toplumun önemli kısmını ilgilendiren iki konuda önemli mesajlar verdi.
Cumhurbaşkanı, “16 yıllık AK Parti iktidarlarının en önemli özelliği sosyal devlet olmanın gereklerini yerine getirmesidir. Düzenli sosyal yardım alan vatandaşlarımızın aylık 150 kilovat saate kadar olan elektrik tüketimlerini devlet olarak biz üstleniyoruz. Yaklaşık 2.5 milyonun üstündeki hanede her ay ortalama 80 TL'lik borcunu devlet ödeyecek. Kredi kartı borcunu ödemekte zorlanan vatandaşlarımıza, Ziraat Bankası aracılığıyla, kredi kartı borçları tek bir çatı altında toplanacak. Hangi banka olursa olsun, Buradan alınan krediyle borçlar kapanacak. Aylık gelirine uygun şekilde bu borcunu ödeyecek” dedi.
Ziraat Bankası: “Birleştirilmiş İhtiyaç Kredi, ödeme güçlüğü çeken vatandaşlarımızı kapsayacak”
Cumhurbaşkanı’nın açıklamalarının ardından Türkiye’nin halka açık olmayan tek kamu bankası olan Ziraat Bankası da “Birleştiren İhtiyaç Kredisi” adı verilen yeni “ürün”le ilgili kamuoyunu bilgilendirdi.
Ziraat Bankası’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Ziraat Bankası, kredi kartı borçlarını ödemekte zorlanan müşterilerinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte yeni bir uygulama başlatmıştır. Uygulama, Ziraat Bankası’na kredi kartı borcu bulunan müşterilerin yanı sıra diğer bankalara kredi kartı borcu bulunan ve ödeme güçlüğü çeken vatandaşlarımızı da kapsayacaktır. Birleştiren İhtiyaç Kredisi ile bireysel müşterilerimize bankamızdaki ve diğer bankalardaki kredi kartı borçlarını gelirlerine uygun ödeme planı altında, uygun koşullarda birleştirme imkanı sunulmaktadır” dendi.
Söz konusu ürünle tüm banka müşterilerinin borçluluk düzeylerinin dengelenmesini ve finansal yapılarının yönetilebilir hale getirilmesinin hedeflendiğini belirten Ziraat Bankası, Birleştiren İhtiyaç Kredisi kredi kartlarına uygulanan aylık faiz oranlarının (24 aya kadar aylık %1,10 ve 60 aya kadar aylık yüzde %1,20) -piyasaya göre- çok daha uygun faiz oranları olacağını açıkladı.
Prof. Karatepe: “Toplam kredi kartı borcu 103,4 milyar TL, Türk bankacılık sisteminde böyle bir para yok”
Ziraat Bankası’nın açıklamasında hiçbir kısıtlama gözükmüyor.
Açıklamaya bakılırsa banka kredilerini ödemekte zorlanan herkes Ziraat Bankası’na başvurabilir. Ancak Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Yalçın Karatepe bunun mümkün olmadığı görüşünde.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Profesör Karatepe, “BDDK’nın Aralık ayı verilerine baktığımızda toplam kredi kartı borcunun 103,4 milyar Türk Lirası olduğunu görüyoruz. Bu kadar büyük bir meblağı bulmak mümkün değil. Çünkü bankacılık sisteminde böyle bir para yok. O zaman Ziraat Bankası bu kadar parayı nereden bulup vatandaşa kredi olarak verecek? Bence açıklamalarda bu konu yeterince aydınlatılmış değil. Kaldı ki Ziraat Bankası en iyi ihtimalle %22-%23 ile mevduat toplayıp neredeyse bunun yarısına denk gelecek bir maliyetle kredi kullandıracak. Bu en az %9 zarar yazmak demektir” dedi.
Prof. Karatepe: “Türkiye’de temel sorun borç stoku, kulüpler de esnaf da kredi kartı sahibi de borcunu ödeyemiyor”
Profesör Karatepe’ye göre, Ziraat Bankası’nın yeni ürünü Birleştiren İhtiyaç Kredisi’nden bireysel kredi kartı borcu takibe düşenler yararlanacaklar.
“BDDK, Aralık ayı takibe düşmüş bireysel kredi kartı borçları verilerini henüz yayınlamış değil. Ancak Kasım ayı sonu itibariyle takibe düşmüş bireysel kredi tutarı 6,5 milyar Türk Lirası. Bana kalırsa, büyük olasılıkla icra takibi başlatılmış kişilerle bunu sınırlayacaklar. Bu kapsamda olan neredeyse herkes başvurur çünkü büyük bir avantaj sağlanıyor. Türkiye’de temel ekonomik sorun, borç stoku. Kulüpler de borcunu ödeyemiyor, esnaf da borcunu ödeyemiyor, kredi kartı sahipleri de borcunu ödeyemiyor. Esas tedbirleri almak yerine seçimle alakalı uygulamalar bunlar”
Prof. Güneş: “Birleştirilmiş İhtiyaç Kredisi, propaganda amaçlı, tüm kredi kartı borçlarını kapsaması imkansız”
Hükümetin seçim ekonomisi uyguladığını savunan Profesör Hurşit Güneş, seçim öncesi yapılan bu desteklerin sosyal devletin gereği olduğu görüşüne de katılmıyor.
Güneş, “TÜİK verilerine göre, Türkiye’de 21 milyon civarında hane var. Devlet 2,5 milyon hane elektrik faturalarının aylık 80 TL’lik kısmını karşılayacak. Bu tamamen bir seçim yatırımı. Buna sosyal yardım gözüyle bakanlar var. Ancak sosyal devlet, önce yoksul ve yardıma muhtaç insan sayısını azaltmaya çalışır. Bu konuda yapılmış bir şey görmüyoruz. Nüfusun %50’si hala yoksulluk sınırının altına gelire sahip. Ziraat Bankası’nın Birleştirilmiş İhtiyaç Kredisi uygulaması da aslında propaganda amaçlı. 103 milyar TL’lik kredi borcunun tümünü üstlenmesi mümkün değil. Faizleri nedeniyle astronomik boyutlara çıkan kredi kartı borçlarını kapsayacak” diyor.
