ANKARA —
Son olarak önceki gece Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi, kendi aldığı yasak kararını kaldırmasına rağmen Youtube’a tümüyle erişim engeli, Hükümet’in kararıyla 16’ncı gününde devam ediyor.
Video paylaşım sitesi youtube ile ilgili ‘aç-kapat’ gelişmeleri sürüyor. Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi’nce tümüyle yasaklamadan vazgeçildiği yönündeki karar, önceki gece geldi. Ancak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan yapılan yazılı açıklamada, Youtube sitesinde Atatürk’e hakaret niteliğindeki içerikler kaldırılmadığı için erişim yasağı devam edilmesine karar verildiği bildirildi.
Bu arada Anayasa Mahkemesi’nin Twitter kararıyla ilgili Hükümet ve AKP’den eleştiriler devam ederken; Twitter’ın yöneticileri Pazartesi günü Ankara’ya geliyor.
Youtube’a 27 Mart günü yasak uygulaması, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun odasında gerçekleşen Suriye konulu üst düzey toplantında, ortam dinlemesiyle alınmış ses kaydının paylaşılmasıyla gelmişti. O kayıtta, Davutoğlu’nun yanı sıra, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile Genelkurmay İkinci Başkanı Yaşar Güler’in Suriye ile olası savaş senaryoları üzerine konuşmaları vardı.
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), internet sitesinde yasak gerekçesini, Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi’nin kararına ve 5651 sayılı kanunun 8 maddesi birinci fıkrasındaki b bendine dayandırmıştı. O hüküm ise, 5816 sayılı “Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkında kanun”daki suçları işaret ediyor. Dolayısıyla TİB, kamuoyuna Youtube’un kapatılma gerekçesini Atatürk ile ilgili sundu. Bu noktada, Anayasa Mahkemesi’nin Twitter’a tümüyle yasak getirilmesine karşı ifade özgürlüğüyle ilgili anayasa ihlali yapıldığı yönündeki kararı geldi. Türkiye Barolar Birliği de, 2 Nisan’da Twitter’ı emsal göstererek, Youtube yasağı aleyhine yerel mahkemeye başvuruda bulundu. Barolar Birliği başvurusu üzerine Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi, 4 Nisan’a Youtube’un açılmasına karar verdi. O gün, dosyadaki Gölbaşı Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Suriye konulu ses kaydı nedeniyle yasak talep ettiği dilekçesi de ortaya çıktı ve Atatürk’e hakaret gibi bir suçlamasıyla alınmış bir yargı kararı olmadığı tespit edildi. Ancak Youtube’un özgür kalmasına; Gölbaşı Cumhuriyet Savcılığı itiraz edince; Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi’nden ikinci yasak kararı geldi. Böylece 4 Nisan’da Youtube’a erişim açılmadı.
Son olarak 9 Nisan’da Gölbaşı Asliye Hukuk Mahkemesi, sadece 15 linke erişim yasağı uygulanarak Youtube’un özgür kalmasına karar verdi.
Hükümet ise, Youtube’un yasaklı kalmasından yana tavrını koruyor. Youtube’a tümüyle erişim engelleme gerekçesi olarak yargı kararı kalmadı. Şimdi 5651 sayılı yasadaki Atatürk’e hakaret niteliğindeki içerik bulunmasıyla ilgili madde yeniden gündeme getirildi. Yasadaki istisnai yetki kullanılarak, re’sen erişim engellemesi yapılıyor.
Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, Gölbaşı Asliye Hukuk Mahkemesi’nin aldığı kararı “çelişkili” bulduğunu belirterek, teknik açıdan sadece link engellemesi yapılamadığı söyledi. Bu nedenle Youtube’un tümüne re’sen yasak uygulandığını açıkladı. Elvan, “Burada bir açmaz var. O da şu mahkeme bu engellemeleri yapın diye karar verin diğer taraftan da Youtube erişimi açın diye bir karar veriyor. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın 15 linki teknik olarak engellemesi mümkün değil” dedi.
BTK ise, Youtube erişim engelleme sürecine devam edileceği hukuki süreci özetleyen yazılı bir açıklamayla duyurdu. Açıklamada, özetle şöyle denildi:
“Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi’nin kararında belirtilen 15 linke erişimin engellenmesine ve youtube.com internet sitesinin bu şekilde erişime açılmasına karar verilmiştir. 27 Mart’tan bugüne kadar ilgili internet sitesinde aynı içeriği taşıyan toplam 151 link tespit edilmiş, bu içeriklerin çıkarılması için Youtube’a bildirimde bulunulmuştur. Diğer taraftan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e hakaret niteliğindeki içerikler nedeniyle Youtube’a uyarı mesajları gönderilmiş olup, söz konusu içerikler çıkarılmadığı için 27 Mart’tan itibaren 5651 sayılı Kanun’un hükümleri uyarınca erişimin engellenmesi tedbiri uygulanmıştır. Söz konusu içeriklerin bir kısmı hala ilgili internet sitesinde yayınlandığından, youtube.com internet sitesine uygulanan erişimin engellenmesi tedbirine devam edilmektedir.”
Twitter özgür ama halen tartışmalı
Bu arada Anayasa Mahkemesi’nin, Twitter lehine verdiği karara ilişkin AKP Hükümeti’nden tepkiler ise sürüyor. AKP Sözcüsü Hüseyin Çelik, “Anayasa Mahkemesi çok büyük bir yanlışa imza atmıştır. Twitter uluslararası şirkettir. Şimdi Twitter şirketi kapansa Anayasa Mahkemesi siz ifade özgürlüğünü ihlal ediyorsunuz diye şirket aleyhine mi karar alacak” diye konuştu.
TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı ve AKP miletvekili Burhan Kuzu’dan ise, “Kişilik haklarım ağır saldırı altında ya önleyin ya da kapatın” diyerek Twitter aleyhine Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru adımı geldi. Kuzu, “Anayasa Mahkemesi’ne ‘Gücün yetiyorsa benim hakkımı koru’ diyorum. Çünkü, Twitter, Arap alemini, Batı alemini tanıyor ama Türk mahkemelerini tanımıyor, ‘Sen kimsin diyor’. Anayasa Mahkemesi benim hakkımı da koruyacak mı, bunu nasıl yapacak, merakla bekliyorum” dedi.
Twitter'in yöneticileri ise, Türkiye'nin resmi taleplerini dinlemek üzere Pazartesi günü Ankara'da BTK ve TİB yetkilileriyle görüşecekler.
Ve Youtube’un Türkiye’de yasaklanma tarihçesi
Türkiye ile Youtube’un yıldızı aslında uzun yıllardır pek barışmıyor. Youtube ilk erişim yasağı, 6 Mart 2007’de Atatürk’e hakaret suçu işlendiği gerekçesiyle gelmişti. Gün içerisinde Youtube’un söz konusu videoyu siteden kaldırması üzerine yasak sona ermişti. O ilk günü birlik yasaktan bugüne Youtube, Türkiye’de birbirinden ayrı çok sayıda yargı ve idari kararla uzun süreli yasaklamalara maruz kaldı. İşte Youtube’un Türkiye’deki yasaklanma serüveni:
6 Mart 2007: Video paylaşım sitesi Youtube, Türkiye’de ilk kez ‘sakıncalı’ görüldü. O günden bugüne de internet ortamındaki sakıncalılar listesinde başrolde kaldı. 18 yaşındaki Yunan öğrenci Kostas Papafloratos’un 3 Mart 2007’de Youtube'a yüklediği ve Mustafa Kemal Atatürk'e hakaret içeren video, Türkiye'yi ayağa kaldırdı.. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Savcısı Nurten Altınok, “5816 sayılı Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkında kanun” uyarınca İstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nden videoya erişimin engellenmesi talep etti. Mahkeme’nin 2007/384 sayılı kararıyla Türk Telekom, Youtube’a erişimi yasakladı. Bu ilk yasak günübirlik oldu. Youtube yönetimi, o videoyu siteden kaldırınca aynı gün site erişime açıldı. Ama Atatürk’e hakaret edildiği gerekçesine dayalı yasak süreci de başlamış oldu.
17 Ocak 2008: Ankara 12. Sulh Ceza Mahkemesi, Youtube’a yasak getirdi. Bu ikinci yasaklama, 25 ocak 2008’de sona erdi.
13 Mart 2008: Youtube’un özgürlüğü uzun sürmedi. Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi kararıyla engelleme geldi. Yasak birkaç hafta sürdü.
5 Mayıs 2008: Youtube, yeniden yasaklandı.. Bu sefer, Ankara 11., 5. ve en son 1. Sulh Ceza mahkemelerinden peş peşe engelleme kararları geldi. Bu dönemde, Youtube’a, Türkiye’de temsilcilik açması, vergi ödemesi ve lisans alması talebi iletildi. Youtube’un, Türkiye’ye yanıtı ise, "Biz Türkiye'de faaliyet göstermiyoruz. Bize böyle bir yaptırım uygulayamazsınız” oldu.Yasak aylarca devam etti. Hatta yasaklı olmasına rağmen Ankara Çubuk Sulh Ceza Mahkemesi de, 30 Ekim 2008'de yine erişim engellemesi kararı verdi. İnternet teknolojileri derneği verilerine göre, 2008 yılında Youtube aleyhine 47 mahkeme kararı alındı.
4 Haziran 2010: Youtube yasağı uygulaması sadece DNS bağlantısı sınırlıyken IP adresi yasaklamasına çevrildi. Youtube, Google şirketine bağlı olduğu için bu yeni yasaklama yöntemiyle Türkiye’de Gmail gibi bazı Google hizmetlerine erişiminde de sıkıntı yaşandı. Türkiye’nin 2 yılı aşkın Youtube yasağı macerası, 30 Ekim 2010’de sona erdi. Almanya merkezli International Licencing Service adlı şirket aracılığıyla Atatürk’e hakaret içerikli videolara ilişkin telif haklarını satın alındı. Telif hakkı sahibi kimliğiyle şirket, o videoları, Youtube sitesinden kaldırttı. Kısa süre sonra Youtube, telif hakkı sorunu bulunmadığını belirttiği videoları siteye yeniden yükledi.
2 Kasım 2010: Tam Youtube yine de özgür denildikten 3 gün sonra 2 Kasım 2010’de o dönemki CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın özel hayatıyla ilgili bir video Youtube yüklendi. Bunun üzerine Ankara 11. Sulh Ceza Mahkemesi, tedbir amaçlı erişim engellemesi kararı aldı. 9 Kasım 2010’da Youtube, Baykal’la ilgili görüntüleri siteden kaldırdığını TİB’e bildirdi.. Ancak Youtube, yine de 2011’in ilk aylarına değin yasaklı kaldı.
27 Mart 2014: 4 yıl sonra son yasaklama süreci ise bugünlerde devam ediyor.
Video paylaşım sitesi youtube ile ilgili ‘aç-kapat’ gelişmeleri sürüyor. Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi’nce tümüyle yasaklamadan vazgeçildiği yönündeki karar, önceki gece geldi. Ancak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan yapılan yazılı açıklamada, Youtube sitesinde Atatürk’e hakaret niteliğindeki içerikler kaldırılmadığı için erişim yasağı devam edilmesine karar verildiği bildirildi.
Bu arada Anayasa Mahkemesi’nin Twitter kararıyla ilgili Hükümet ve AKP’den eleştiriler devam ederken; Twitter’ın yöneticileri Pazartesi günü Ankara’ya geliyor.
Youtube’a 27 Mart günü yasak uygulaması, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun odasında gerçekleşen Suriye konulu üst düzey toplantında, ortam dinlemesiyle alınmış ses kaydının paylaşılmasıyla gelmişti. O kayıtta, Davutoğlu’nun yanı sıra, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile Genelkurmay İkinci Başkanı Yaşar Güler’in Suriye ile olası savaş senaryoları üzerine konuşmaları vardı.
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), internet sitesinde yasak gerekçesini, Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi’nin kararına ve 5651 sayılı kanunun 8 maddesi birinci fıkrasındaki b bendine dayandırmıştı. O hüküm ise, 5816 sayılı “Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkında kanun”daki suçları işaret ediyor. Dolayısıyla TİB, kamuoyuna Youtube’un kapatılma gerekçesini Atatürk ile ilgili sundu. Bu noktada, Anayasa Mahkemesi’nin Twitter’a tümüyle yasak getirilmesine karşı ifade özgürlüğüyle ilgili anayasa ihlali yapıldığı yönündeki kararı geldi. Türkiye Barolar Birliği de, 2 Nisan’da Twitter’ı emsal göstererek, Youtube yasağı aleyhine yerel mahkemeye başvuruda bulundu. Barolar Birliği başvurusu üzerine Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi, 4 Nisan’a Youtube’un açılmasına karar verdi. O gün, dosyadaki Gölbaşı Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Suriye konulu ses kaydı nedeniyle yasak talep ettiği dilekçesi de ortaya çıktı ve Atatürk’e hakaret gibi bir suçlamasıyla alınmış bir yargı kararı olmadığı tespit edildi. Ancak Youtube’un özgür kalmasına; Gölbaşı Cumhuriyet Savcılığı itiraz edince; Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi’nden ikinci yasak kararı geldi. Böylece 4 Nisan’da Youtube’a erişim açılmadı.
Son olarak 9 Nisan’da Gölbaşı Asliye Hukuk Mahkemesi, sadece 15 linke erişim yasağı uygulanarak Youtube’un özgür kalmasına karar verdi.
Hükümet ise, Youtube’un yasaklı kalmasından yana tavrını koruyor. Youtube’a tümüyle erişim engelleme gerekçesi olarak yargı kararı kalmadı. Şimdi 5651 sayılı yasadaki Atatürk’e hakaret niteliğindeki içerik bulunmasıyla ilgili madde yeniden gündeme getirildi. Yasadaki istisnai yetki kullanılarak, re’sen erişim engellemesi yapılıyor.
Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, Gölbaşı Asliye Hukuk Mahkemesi’nin aldığı kararı “çelişkili” bulduğunu belirterek, teknik açıdan sadece link engellemesi yapılamadığı söyledi. Bu nedenle Youtube’un tümüne re’sen yasak uygulandığını açıkladı. Elvan, “Burada bir açmaz var. O da şu mahkeme bu engellemeleri yapın diye karar verin diğer taraftan da Youtube erişimi açın diye bir karar veriyor. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın 15 linki teknik olarak engellemesi mümkün değil” dedi.
BTK ise, Youtube erişim engelleme sürecine devam edileceği hukuki süreci özetleyen yazılı bir açıklamayla duyurdu. Açıklamada, özetle şöyle denildi:
“Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi’nin kararında belirtilen 15 linke erişimin engellenmesine ve youtube.com internet sitesinin bu şekilde erişime açılmasına karar verilmiştir. 27 Mart’tan bugüne kadar ilgili internet sitesinde aynı içeriği taşıyan toplam 151 link tespit edilmiş, bu içeriklerin çıkarılması için Youtube’a bildirimde bulunulmuştur. Diğer taraftan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e hakaret niteliğindeki içerikler nedeniyle Youtube’a uyarı mesajları gönderilmiş olup, söz konusu içerikler çıkarılmadığı için 27 Mart’tan itibaren 5651 sayılı Kanun’un hükümleri uyarınca erişimin engellenmesi tedbiri uygulanmıştır. Söz konusu içeriklerin bir kısmı hala ilgili internet sitesinde yayınlandığından, youtube.com internet sitesine uygulanan erişimin engellenmesi tedbirine devam edilmektedir.”
Twitter özgür ama halen tartışmalı
Bu arada Anayasa Mahkemesi’nin, Twitter lehine verdiği karara ilişkin AKP Hükümeti’nden tepkiler ise sürüyor. AKP Sözcüsü Hüseyin Çelik, “Anayasa Mahkemesi çok büyük bir yanlışa imza atmıştır. Twitter uluslararası şirkettir. Şimdi Twitter şirketi kapansa Anayasa Mahkemesi siz ifade özgürlüğünü ihlal ediyorsunuz diye şirket aleyhine mi karar alacak” diye konuştu.
TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı ve AKP miletvekili Burhan Kuzu’dan ise, “Kişilik haklarım ağır saldırı altında ya önleyin ya da kapatın” diyerek Twitter aleyhine Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru adımı geldi. Kuzu, “Anayasa Mahkemesi’ne ‘Gücün yetiyorsa benim hakkımı koru’ diyorum. Çünkü, Twitter, Arap alemini, Batı alemini tanıyor ama Türk mahkemelerini tanımıyor, ‘Sen kimsin diyor’. Anayasa Mahkemesi benim hakkımı da koruyacak mı, bunu nasıl yapacak, merakla bekliyorum” dedi.
Twitter'in yöneticileri ise, Türkiye'nin resmi taleplerini dinlemek üzere Pazartesi günü Ankara'da BTK ve TİB yetkilileriyle görüşecekler.
Ve Youtube’un Türkiye’de yasaklanma tarihçesi
Türkiye ile Youtube’un yıldızı aslında uzun yıllardır pek barışmıyor. Youtube ilk erişim yasağı, 6 Mart 2007’de Atatürk’e hakaret suçu işlendiği gerekçesiyle gelmişti. Gün içerisinde Youtube’un söz konusu videoyu siteden kaldırması üzerine yasak sona ermişti. O ilk günü birlik yasaktan bugüne Youtube, Türkiye’de birbirinden ayrı çok sayıda yargı ve idari kararla uzun süreli yasaklamalara maruz kaldı. İşte Youtube’un Türkiye’deki yasaklanma serüveni:
6 Mart 2007: Video paylaşım sitesi Youtube, Türkiye’de ilk kez ‘sakıncalı’ görüldü. O günden bugüne de internet ortamındaki sakıncalılar listesinde başrolde kaldı. 18 yaşındaki Yunan öğrenci Kostas Papafloratos’un 3 Mart 2007’de Youtube'a yüklediği ve Mustafa Kemal Atatürk'e hakaret içeren video, Türkiye'yi ayağa kaldırdı.. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Savcısı Nurten Altınok, “5816 sayılı Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkında kanun” uyarınca İstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nden videoya erişimin engellenmesi talep etti. Mahkeme’nin 2007/384 sayılı kararıyla Türk Telekom, Youtube’a erişimi yasakladı. Bu ilk yasak günübirlik oldu. Youtube yönetimi, o videoyu siteden kaldırınca aynı gün site erişime açıldı. Ama Atatürk’e hakaret edildiği gerekçesine dayalı yasak süreci de başlamış oldu.
17 Ocak 2008: Ankara 12. Sulh Ceza Mahkemesi, Youtube’a yasak getirdi. Bu ikinci yasaklama, 25 ocak 2008’de sona erdi.
13 Mart 2008: Youtube’un özgürlüğü uzun sürmedi. Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi kararıyla engelleme geldi. Yasak birkaç hafta sürdü.
5 Mayıs 2008: Youtube, yeniden yasaklandı.. Bu sefer, Ankara 11., 5. ve en son 1. Sulh Ceza mahkemelerinden peş peşe engelleme kararları geldi. Bu dönemde, Youtube’a, Türkiye’de temsilcilik açması, vergi ödemesi ve lisans alması talebi iletildi. Youtube’un, Türkiye’ye yanıtı ise, "Biz Türkiye'de faaliyet göstermiyoruz. Bize böyle bir yaptırım uygulayamazsınız” oldu.Yasak aylarca devam etti. Hatta yasaklı olmasına rağmen Ankara Çubuk Sulh Ceza Mahkemesi de, 30 Ekim 2008'de yine erişim engellemesi kararı verdi. İnternet teknolojileri derneği verilerine göre, 2008 yılında Youtube aleyhine 47 mahkeme kararı alındı.
4 Haziran 2010: Youtube yasağı uygulaması sadece DNS bağlantısı sınırlıyken IP adresi yasaklamasına çevrildi. Youtube, Google şirketine bağlı olduğu için bu yeni yasaklama yöntemiyle Türkiye’de Gmail gibi bazı Google hizmetlerine erişiminde de sıkıntı yaşandı. Türkiye’nin 2 yılı aşkın Youtube yasağı macerası, 30 Ekim 2010’de sona erdi. Almanya merkezli International Licencing Service adlı şirket aracılığıyla Atatürk’e hakaret içerikli videolara ilişkin telif haklarını satın alındı. Telif hakkı sahibi kimliğiyle şirket, o videoları, Youtube sitesinden kaldırttı. Kısa süre sonra Youtube, telif hakkı sorunu bulunmadığını belirttiği videoları siteye yeniden yükledi.
2 Kasım 2010: Tam Youtube yine de özgür denildikten 3 gün sonra 2 Kasım 2010’de o dönemki CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın özel hayatıyla ilgili bir video Youtube yüklendi. Bunun üzerine Ankara 11. Sulh Ceza Mahkemesi, tedbir amaçlı erişim engellemesi kararı aldı. 9 Kasım 2010’da Youtube, Baykal’la ilgili görüntüleri siteden kaldırdığını TİB’e bildirdi.. Ancak Youtube, yine de 2011’in ilk aylarına değin yasaklı kaldı.
27 Mart 2014: 4 yıl sonra son yasaklama süreci ise bugünlerde devam ediyor.
