Amerikan Politikaları Ulusal Vakfı'nın raporuna göre, ABD'de iş arayan yabancı işçiler, 2024 yılında çalışan vizesi almak konusunda son derece başarılı oldu.
Göçmenlik makamları H1-B çalışma vizesi başvurularının yüzde 97'sinden fazlasını onayladı. Bu, son on yılda görülen en yüksek vize başvurusu onaylanma oranı olarak kayda geçti. Ancak göçmenlik avukatlarına göre, Başkan seçilen Donald Trump'ın ekibi, ilk dönemindeki kısıtlayıcı göçmenlik politikalarını yeniden canlandırırsa, bu olağanüstü yüksek onay oranı yakında sona erebilir.
Avukatlar, bunun da başta Hindistan'dan gelenler olmak üzere yüksek vasıflı yabancı işçilere bel bağlayan ABD işletmelerini ve diğer kurumları önemli ölçüde etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.
Amerikan Göçmenlik Avukatları Derneği (AILA) hükümet ilişkileri kıdemli direktörü ve ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (USCIS) eski avukatı Sharvari Dalal-Dheini, “Bence işler daha da zorlaşacak ve onaylamak daha karmaşık hale gelecek” diyor.
Eleştirmenler, şirketlerin programı istismar ettiğini söylüyor
İlk olarak 1990 yılında oluşturulan H-1B çalışma vizesi programı, ABD'li işverenlerin teknoloji, mühendislik ve sağlık hizmetleri gibi uzmanlık gerektiren alanlarda yabancı kişileri işe almasına olanak tanıyor. 85 bin çalışma vizesi de Yeşil Kart olarak bilinen şekilde kura ile veriliyor. Son yıllarda bu kontenjanların yüzde 70'inden fazlasını Hint işçiler alırken, onları Çin vatandaşları takip etti. Ancak bu vize programı uzun süredir tartışmalara konu oluyor.
Programı savunanlar, bu vize programının ABD'nin en iyi yabancı yetenekleri çekmesine ve kritik görevleri doldurmasına olanak sağlayan rolüne işaret ediyor.
Amerikan Politikaları Ulusal Vakfı tarafından 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, Amerika'daki milyar dolarlık girişimlerin yaklaşık dörtte birinin kurucusu ABD'ye ilk kez uluslararası öğrenci olarak gelmiş kişilerden oluşuyor.
Ancak eleştirmenler programı Amerikalı işçilere karşı bir silah olarak değerlendiriyor. Amerikan Göçmenlik Reformu Federasyonu'ndan (FAIR) Ira Mehlman, Disney'in on yıl önce yüzlerce ABD'li personeli işten çıkararak, işten çıkarılmalarının bir koşulu olarak onları yabancı yedekleri eğitmeye zorlayan tartışmalı bir girişime işaret ediyor.
Disney şirketi uygulamada herhangi bir yanlış olduğunu reddetmesine ve daha sonra açılan davaları kabul etmemesine rağmen, bu dava göçmen karşıtı gruplar arasında bir miting çığlığı haline geldi.
FAIR, ABD şirketlerinin daha ucuz yabancı işgücü kiralamak için sistemi istismar ettiğini ve ABD’de çalışan ücretlerini düşürdüğünü söylüyor.
FAIR'in medya direktörü Mehlman VOA'ya yaptığı açıklamada, “Amerika Birleşik Devletleri'nde çok sayıda teknoloji çalışanı var ancak bu şirketlerin ilk başvurması gereken yol Amerikan vatandaşı olan kişileri işe almak olmalı” dedi.
Mehlman, programın geçici yabancı işçi programı olarak köklerinden uzaklaştığını ve yabancı uyrukluların bunu Amerikan vatandaşlığına geçiş için bir arka kapı olarak kullandığını söylüyor.
Mehlman, “Bu, buraya belirli bir süre, vizenizin süresi boyunca geleceğinizi ve sonra evinize döneceğinizi belirten bir program olmalı” değerlendirmesini yapıyor.
Bu eleştiri, 2016'da “ucuz işgücü programı” olarak adlandırdığı programı sona erdirmek için kampanya yürüten Trump'ın yanı sıra Kongre'deki pek çok Cumhuriyetçi tarafından da destekleniyor.
Bu vize programı sona ermedi ancak Trump'ın göreve gelmesinden birkaç ay sonra “Amerikan Malı Al, Amerikalı İşçi Çalıştır” kararnamesinin yayınlamasının ardından ilk Trump yönetimi, programa karşı hızla harekete geçti. Göçmenlik yetkilileri de yabancı işçiler için daha sıkı diploma ve ücret koşulları getirdiler.
Kararnameyle getirilen kuralların çoğu mahkemeler tarafından kaldırıldı ancak göçmenlik bürosu yetkilileri, programı zorlaştırmak için başka yollar buldu. Bazı vize başvurularını üç yıl yerine bir yıllığına onayladılar, otomatik uzatmaları reddettiler ve işyeri denetimlerini artırdılar. Göçmenlik avukatlarına göre, vize başvurusunda bulunanlar, başvurularını işleme koymak için artan taleplerle karşı karşıya kaldı.
Baskılar sert bir şekilde etkisini gösterdi. Yeni vize reddi 2018'de yüzde 24'e yükseldi ve 2020'de yüzde 13'e düşmeden önce 2019'da yüzde 21'e geriledi. Bu durum, her 10 dilekçeden 1'inden daha azının reddedildiği Obama döneminden keskin bir sapmaya işaret ediyor.
İlk Trump yönetimi sırasında USCIS'de özel danışman olarak çalışan Dalal-Dheini, “Trump yönetimi altında etkili bir şekilde işlediğini gördüğümüz şey, sistemin içinin boşaltılmasıydı” değerlendirmesini yapıyor.
Trump'ın vize planı belirsiz
Değişen kurallar ve düzenlemeler külfetli ve zaman alıcı olsa da göçmenlik avukatları, ilk Trump yönetiminin yabancı işçilere verilen vize sayısını sınırlamak için kullandığı taktiklere geri dönülebileceği konusunda uyarıyor.
Dickinson Wright hukuk firmasında göçmenlik uygulamaları başkanı olan Kathleen Campbell Walker, federal dolandırıcılık karşıtı ajanların artan incelemelerinin işleri yavaşlatabileceğinden ve potansiyel olarak “H-1B vize statüsünün onaylanmasında daha fazla zorluk” yaratabileceğinden özellikle endişe duyduğunu söylüyor.
AILA'nın eski ulusal başkanı olan Walker, VOA ile yaptığı röportajda “Bu beni endişelendiriyor” diyor.
Yeni yönetimin vize programına ilişkin planları belirsizliğini koruyor.
Trump'ın geçiş ekibi VOA'nın yorum talebine hemen yanıt vermedi, ancak bir kampanya sözcüsü bu yılın başlarında Washington Post'a yaptığı açıklamada Trump'ın Beyaz Saray'a döndükten hemen sonra “önceki (göçmenlik) politikalarının tümünü geri getireceğini” söylemişti.
Trump'ın yeni yönetiminin belgesiz göçmenlere baskı yapmaya odaklanması beklenirken, göçmenlik avukatları yeni yönetimin yasadışı göçün yanısıra yasal göçü de hedef alabileceğini söylüyor. Avukatlar bu noktada, Trump'ın Beyaz Saray'a atayacağı Stephen Miller gibi göçmenlik konusunda sertlik yanlısı isimlere işaret ediyor.
Yine de bu konuda belirsizlik hakim. Trump halihazırda Amerikan kolej ve üniversitelerinin yabancı mezunlarına, Yeşil Kart verilmesi fikrini ortaya attı.
Trump'ın önemli müttefiklerinden işadamı Elon Musk da H-1B programının sadık bir destekçisi. 2024 yılında 742 yeni yabancı işçi işe alan Musk’ın şirketi Tesla, en çok H-1B vizesi onayı alan ABD şirketleri arasında 16. sırada yer alıyor.
Musk'ın Trump'ın göçmenlik politikaları üzerinde nasıl bir etkisi olacağı belli olmasa da Walker, “H-1B kategorisi için olumlu bir bakış açısıyla bazı şeyleri değiştirmeye yardımcı olmak için orada olabileceğini umduğunu” söylüyor.
Forum