Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Avrupalı liderler, Başkan Donald Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatındaki gümrük vergilerini arttırma kararına karşı bir açıklama yaparak bunun kötü bir küresel ticari savaşa dönüşeceği uyarısında bulundular.
IMF Başkanı Christine Lagarde verdiği bir radyo demecinde, “Eğer uluslararası ticaret bu tarz kararlarla sorgulanır hale gelirse bu büyüme rakamlarında, ticari rakamlarda düşüşlere neden olacak bir kanalın yolunu açar ve ortaya korku çıkmaya başlar. Gümrük vergilerinin karşılıklı olarak arttırılmasıyla beslenen bir savaştan kimse kazançlı çıkamaz” dedi.
Lagarde, ayrıca IMF’in durumdan endişeli olduğunu söyledi, Amerika’nın getirmek istediği vergilerin uygulanmaması gerektiğini belirterek, “Tarafları görüşme ve müzakerelere devam etmeleri ve bir anlaşmaya varmaları konusunda uyarıyoruz” diye konuştu.
Başkan Trump ise geçen hafta yaptığı “ticaret savaşları iyidir ve kazançlı çıkmak kolaydır” açıklamasıyla Amerika’nın çeliğe yüzde 25, alüminyuma yüzde 10’luk gümrük vergisi artışı kararının arkasında olduğunu yineledi. Trump’ın kararı kendi partisindeki Cumhuriyetçi senatörler ve Amerika’nın müttefikleri arasında tartışma konusu olurken, çelik ve alüminyum üreten eyaletlerin Demokrat senatörlerinden destek buldu.
AB’nin misilleme planı hazır
Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Trump’ın ticaret savaşları konusunda söylediklerine karşı çıktı ve “Gerçek bunun tam tersi. Ticaret savaşları kötüdür ve kaybetmek çok kolaydır. Bu sebeple, Atlantik’in her iki yakasındaki siyasilerin, sorumluluk sahibi şekilde davranmalarını gerektiğine sonuna kadar inanıyorum” dedi.
28 üyeli Avrupa Birliği’nin icra kurumu olan Avrupa Komisyonu, Başkan Trump’ın çelik ve alüminyuma ek gümrük vergilerini yürürlüğe sokması durumunda uygulanacak planının detaylı biçimde hazırladı. Buna göre Avrupa Birliği de Amerika’dan alınan aralarında, Harley Davidson motosikletler, burbon içkiler, jean kıyafetler, portakal suyu, çeşitli meyveler ve fıstık ezmesi gibi ürünlere ek vergiler getirilecek.
Başkan Donald Trump, Amerika’nın kendi ulusal güvenliğini korumak adına çelik ve alüminyuma ek gümrük vergileri konulması gerektiğini öne sürüyor. Ancak Avrupa Ticaret Komisyonu Başkanı Cecilia Malmstroem buna karşı çıktı.
Malmstroem, “Avrupa Birliği’nin, NATO’daki dost ve müttefiklerin Amerika’ya karşı nasıl uluslararası bir güvenlik tehdidi olabileceğini göremiyoruz. Bizim buradan anladığımız Amerika’nın bu kararının arkasında ulusal güvenlik değil ekonomik ve korumacılık var” dedi.
Danimarka Dışişleri Bakanı Anders Samuelsen de Amerika ile Avrupa Birliği arasında olası bir ticari savaşa atfen, “Günün sonunda bunun faturasını Avrupalı ve Amerikalı tüketiciler ödeyeceklerdir. Trump’a bunun izlenmesi gereken bir yol olmadığının işaretini vermemiz gerekiyor” dedi.
Moody’s Yatırımcılar Hizmetleri de söz konusu vergilerin uluslararası ticari ilişkilerin bozulması riskini arttırdığını duyurdu.
Tüm bu eleştirilere karşın Beyaz Saray Basın Sözcüsü Sarah Huckabee Sanders hafta sonunda Başkan Trump’ın söz konusu vergi artışlarını açıklamak üzere kararlılığını koruduğunu açıkladı.
Dış ticaret açığını azaltmak
Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada eski Başkan George H. W. Bush’tan bu yana 30 yıldır Amerika’nın ticari açıkları olduğunu söyledi. Trump, “Ülkemiz 55 binden fazla fabrika, 6 milyondan fazla istihdam kaybetti ve dış ticaret açığımız 12 Trilyon dolardan fazla bir rakama yükseldi” ifadelerini kullandı.
Trump geçen yıl Amerika’nın yaklaşık 800 milyar dolar dış ticaret açığı olduğunu söyledi ki --bu rakam 566 milyar dolardı ve bu da son 9 yılın en yüksek rakamıydı. Çarşamba günü açıklanan verilere göre de Amerika’nın Ocak ayındaki ihracat-ithalat rakamları arasındaki fark 56,6 milyar dolar oldu. Bu 2008 Ekim ayından bu yana görülen en yüksek dış ticaret açığı rakamı oldu.
Trump, Twitter’da, “Kötü liderlik ve politikalar. Yeniden kazanmak zorundayız” diye bir mesaj yayınladı.
Bir başka tweette de Trump, Çin’den Amerika’yla aralarındaki 1 milyar dolarlık ticaret açığını azaltacak bir plan geliştirilmesini istedi. Trump, “Çinle ilişkilerimiz çok iyi gidiyor ve ne fikirlerle geleceklerini dört gözle bekliyoruz. Harekete geçmek zorundayız” dedi.
Amerika Ticaret Bakanı Wilbur Ross, çelik ve alüminyumla ilgili gümrük vergilerinin iyi düşünülmüş olduğunu amacın bir ticaret savaşı olmadığını söyledi.
Ross, Trump yönetiminin konuya cerrahi bir titizlikle yaklaştığını, özellikle 1994 yılında imzalanan NAFTA anlaşması üzerinde yapılması istenen düzenlemeler konusunda uzlaşma sağlanması halinde, Meksika ve Kanada’nın ve bazı ülkelerin bu uygulamanın dışında tutulacağını söyledi.
Gümrük vergileri tartışması nedeniyle Başkan Trump Ekonomi Baş Danışmanı Gary Cohn’un istifa etmesi üzerine Amerikan borsalarında hisse senetleri değer kaybetti. Cohn bu konuda Beyaz Saray’da verdiği mücadeleyi kaybetti. Çarşamba sabahı ilk saatlerde Dow Jones Endeksini oluşturan 30 ana hisse yarım puan düştü, benzer şekilde diğer piyasalarda da kayıplar görüldü.
Trump, Cohn’un koltuğunun süratle doldurulacağını söyledi ve bu göreve talip çok kimse olduğunu kendisinin de bu noktada mantıklı bir seçim yapacağını söyledi.
