İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'ın 15 yaş ve altındaki gençlerin sigara satın almasını yasaklama planı, Sunak’ın partisi Muhafazakar Parti’nin milletvekillerinden bazılarının karşıt oy kullanmasına rağmen Salı günü İngiltere Parlamentosu’ndaki ilk oylamadan geçti.
Sunak'ın dünyanın en katı sigara karşıtı kurallarından bazılarını uygulamaya koyma planı, aralarında eski başbakanlardan Liz Truss ve Boris Johnson'ın da bulunduğu, “devletin insanların hayatlarını nasıl yaşadıklarına karışmaması gerektiğini” savunan iktidardaki Muhafazakar Parti'nin bazı üyelerini kızdırdı.
Oylamada 383 lehte ve 67 aleyhte oyla kabul edilen yasa tasarısı, parlamentoda bir sonraki aşamaya geçecek ve burada bazı değişikliklere tabi tutulabilecek.
Milletvekillerine tasarı üzerinde serbest oy hakkı tanındı; yani milletvekilleri, parti çizgisinde oy kullanmak zorunda bırakılmadı. Yeni Zelanda'da benzer bir yasa bu yıl yeni koalisyon hükümeti tarafından yürürlüğe girmeden önce iptal edilmişti.
Ancak aralarında İş ve Ticaret Bakanı Kemi Badenoch'un da bulunduğu çok sayıda Muhafazakar Partili’nin tasarıya karşı oy kullanması, iklim değişikliğinden savunma politikasına kadar çeşitli konularda partisi içinde zaten eleştirilere maruz kalan Sunak’a yönelik bir başka darbe oldu.
Söz konusu yasa, kamuoyu yoklamalarının muhalefetteki İşçi Partisi'nin kazanacağını gösterdiği bu yılın sonundaki seçimler öncesinde Sunak'ın en önemli politikalarından biri olarak kabul ediliyor.
Tütün ve Elektronik Sigara Yasası, sigara alışkanlığını suç haline getirmek yerine 2009'dan sonra doğanların yasal olarak tütün ürünü satın alabilmelerini engellemeyi amaçlıyor.
Sunak, "hastalık, sakatlık ve ölümün tamamen önlenebilir en büyük nedeni" olarak nitelediği tütün ürünü kullanımıyla mücadele edileceğini söyledi.
Kamuoyundan destek
İngiliz Ulusal İstatistik Dairesi'nin tahminlerine göre 2022 yılında İngiltere’de yaklaşık 6,4 milyon kişi sigara kullanıyordu. Bu rakam yetişkin nüfusun yaklaşık yüzde 13'üne tekabül ediyordu.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) rakamlarına göre bu oran, yetişkinlerin yüzde 18 ila yüzde 23'ünün sigara içtiği İtalya, Almanya ve Fransa gibi diğer Avrupa ülkelerinden çok daha düşük.
Sigaranın her yıl 80 bin kişinin ölümüne ve çok daha fazla sayıda sigaraya bağlı hastalığa neden olduğunu söyleyen tıp ve sağlık uzmanları ile hayır kurumlarından İngiltere’deki yasağa güçlü bir destek var.
Araştırma firması YouGov tarafından yapılan ankete göre sigara yasağı, kamuoyunda popüler. Seçmenlerin üçte biri aşamalı yasaklama yaklaşımını desteklerken, yüzde 30'u herkes için aynı anda yasağın uygulamaya konmasını tercih ediyor.
Seçmenlerin sadece dörtte biri herhangi bir yasak olmaması gerektiğini kaydediyor.
Planlar, İngiltere'yi kilit pazarlarından biri olarak tanımlayan sigara üreticisi Imperial Brands gibi şirketlerin hisse fiyatlarına darbe indirdi.
Imperial Brands ve Dunhill'in üreticisi British American Tobacco gibi diğer tütün şirketleri, karaborsa ticareti körükleyebileceğini ve uygulanmasının zor olacağını savunarak önerilen yasağı eleştirdi.
İş ve Ticaret Bakanı Kemi Badenoch, kendisinin sigara içmediğini ve Sunak'la aynı fikirde olduğunu, ancak insanların hakları üzerindeki etkisi ve politikanın uygulanmasının zorluğundan endişe duyduğu için tasarıya karşı çıktığını söyledi.
Sosyal medya platformu X'e yaptığı açıklamada Badenoch, "Bir gün arayla doğan insanla ilelebet farklı haklara sahip olacak; yasal açıdan yetişkin kabul edilenlere bu şekilde farklı muamele etmemeliyiz" dedi.
Forum