WASHINGTON —
Amerika ve müttefikleri İran’dan nükleer silah geliştirmek için çalışmadığını kanıtlayan somut adımlar atmasını istiyor. İran ise ekonomisine büyük zarar veren yaptırımların kaldırılmasında ısrarlı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, hem resmi Twitter sayfasında hem de Birleşmiş Milletler’deki konuşmasında bu talebi sürekli tekrarladı. İran’ın yeni cumhurbaşkanı ekonomik yaptırımların kaldırılması zamanı geldiğini savunuyor: “Bu yaptırımlar çok ağır ve doğrudan İran halkını hedef alıyor.”
Uluslararası yaptırımlar İran halkı için son derece yıkıcı oldu.
İran’ın parası riyal 2001 yılından beri dolar karşısında yüzde 80’in üzerinde değer kaybetti.
Tüketici mallarının fiyatlarıysa yüzde 40 arttı.
Petrol ihracatının düşmeye devam etmesi İran’a günde 100 milyon dolara mal oluyor.
Buarada işsizlik artıyor, bazı tahminlere göre İranlı gençler arasında işsizlik oranı yüzde 30’a yakın.
Washington Enstitüsü İran uzmanı Michael Singh’e göre, bütün bunlar Ruhani’yi Batıyla anlaşmaya zorluyor: “İran’ın yaptırımların kaldırılmasına şiddetle ihtiyacı var. Örneğin İran’ın durumu gelecek yıl düzelmeyecek. Ruhani’nin yaptırımları kaldırma isteği bir yıl sonra daha da acil olacak.”
Ancak yaptırımları kaldırmak kolay değil. Bu gerçek İran ile ilgili son Kongre oturumunda açıkça vurgulandı.
Senatör Robert Menedez, “İran’ın diplomatik jestlerini memnunlukla karşılıyoruz ama bunlar zaman kazanmak için kullanılamaz,” şeklinde konuşuyor.
Ancak Cumhurbaşkanı Ruhani sürekli İran’ın uranyum zenginleştirme hakkı olduğunda ısrar ediyor.
Uluslararası Güvenlik ve Bilim Enstitüsü uzmanı David Albright’a göre, bu tutum Amerika ve diğer ülkeler tarafından olumlu karşılanmıyor: “İranlılar açısından bu tutum kendilerine çok pahalıya mal oluyor. Yaptırımların yakın zamanda kaldırılması mümkün görünmüyor.”
Bu durumda Ruhani için en büyük sorun, çektiği sıkıntı gittikçe artan İran halkının desteğini kaybetmemek.
Michael O’Hanlon Brookings Enstitüsü uzmanı: “Ruhani nükleer silah programına devam ederek halkın desteğini kaybedip kaybetmeme konusunda karar verecek. Bu program yüzünden İran halkı büyük sıkıntı yaşıyor.”
Bütün bunlar, İran hükümeti atacağı yeni adımı belirlemeye çalışırken, değişiklik isteyen İranlılar’ı ekonomik sıkıntı çıkmazı içinde bırakıyor.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, hem resmi Twitter sayfasında hem de Birleşmiş Milletler’deki konuşmasında bu talebi sürekli tekrarladı. İran’ın yeni cumhurbaşkanı ekonomik yaptırımların kaldırılması zamanı geldiğini savunuyor: “Bu yaptırımlar çok ağır ve doğrudan İran halkını hedef alıyor.”
Uluslararası yaptırımlar İran halkı için son derece yıkıcı oldu.
İran’ın parası riyal 2001 yılından beri dolar karşısında yüzde 80’in üzerinde değer kaybetti.
Tüketici mallarının fiyatlarıysa yüzde 40 arttı.
Petrol ihracatının düşmeye devam etmesi İran’a günde 100 milyon dolara mal oluyor.
Buarada işsizlik artıyor, bazı tahminlere göre İranlı gençler arasında işsizlik oranı yüzde 30’a yakın.
Washington Enstitüsü İran uzmanı Michael Singh’e göre, bütün bunlar Ruhani’yi Batıyla anlaşmaya zorluyor: “İran’ın yaptırımların kaldırılmasına şiddetle ihtiyacı var. Örneğin İran’ın durumu gelecek yıl düzelmeyecek. Ruhani’nin yaptırımları kaldırma isteği bir yıl sonra daha da acil olacak.”
Ancak yaptırımları kaldırmak kolay değil. Bu gerçek İran ile ilgili son Kongre oturumunda açıkça vurgulandı.
Senatör Robert Menedez, “İran’ın diplomatik jestlerini memnunlukla karşılıyoruz ama bunlar zaman kazanmak için kullanılamaz,” şeklinde konuşuyor.
Ancak Cumhurbaşkanı Ruhani sürekli İran’ın uranyum zenginleştirme hakkı olduğunda ısrar ediyor.
Uluslararası Güvenlik ve Bilim Enstitüsü uzmanı David Albright’a göre, bu tutum Amerika ve diğer ülkeler tarafından olumlu karşılanmıyor: “İranlılar açısından bu tutum kendilerine çok pahalıya mal oluyor. Yaptırımların yakın zamanda kaldırılması mümkün görünmüyor.”
Bu durumda Ruhani için en büyük sorun, çektiği sıkıntı gittikçe artan İran halkının desteğini kaybetmemek.
Michael O’Hanlon Brookings Enstitüsü uzmanı: “Ruhani nükleer silah programına devam ederek halkın desteğini kaybedip kaybetmeme konusunda karar verecek. Bu program yüzünden İran halkı büyük sıkıntı yaşıyor.”
Bütün bunlar, İran hükümeti atacağı yeni adımı belirlemeye çalışırken, değişiklik isteyen İranlılar’ı ekonomik sıkıntı çıkmazı içinde bırakıyor.
