Tahran’ın uluslararası nükleer anlaşmaya geri dönmesi için zaman daralıyor. Üst düzey Amerikalı yetkililere göre bu durum ABD ve müttefiklerini İran nükleer tehdidini kontrol altına almak için diplomasi dışı seçeneklere yönlendiriyor
Tahran’ın uluslararası nükleer anlaşmaya geri dönmesi için zaman daralıyor. Üst düzey Amerikalı yetkililere göre bu durum ABD ve müttefiklerini İran nükleer tehdidini kontrol altına almak için diplomasi dışı seçeneklere yönlendiriyor.
ABD ve batılı ülkeler İran’ı Viyana’da yürütülen bir dizi dolaylı görüşme ile 2015’te imzalanan Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) adlı uluslararası nükleer anlaşmaya geri döndürmek için aylardır uğraşıyor. Ancak görüşmeler tıkandı ve Washington’da yetkililer sürenin dolmak üzere olduğu uyarısı yapıyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çarşamba günü İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanlarıyla birlikte gazetecilere yaptığı açıklamada ‘‘Her geçen gün İran’ın iyi niyetle temas kurmayı reddetmesi yüzünden süre azalıyor’’ dedi.
Blinken, ‘‘Diplomasinin bunu yapmanın en etkili yolu olduğuna inanmayı sürdürüyoruz. Ancak İran’dan şimdiye kadar bu konuda istek görmedik. İran tutumunu değiştirmezse diğer seçeneklere yönelmeye hazırız’’ diye konuştu.
‘‘İran konusunda gerçekçiyiz’’
Washington’un İran Özel Temsilcisi Robert Malley de Çarşamba günü benzer açıklamalar yaptı. Washington’da İran’ın nükleer anlaşmaya geri dönmesi umudunun hala olup olmadığı sorulduğunda Malley, ‘‘Gerçekçiyiz. İran’ın farklı bir yol seçme olasılığının yüksek olduğunu biliyoruz’’ yanıtını verdi.
Malley, ‘‘İran’ın nükleer programı üstünde kısıtlamaların olmadığı bir dünyaya hazırlanmalıyız ve bununla baş etme seçeneklerini değerlendirmeliyiz’’ dedi. Temsilci, İran’ın masaya oturmadığı her gün aslında yanıtını yavaş yavaş vermekte olduğunu söyledi.
ABD, 2018 yılında, Donald Trump’ın başkanlığı döneminde uluslararası nükleer anlaşmadan ayrılmıştı.
ABD’nin anlaşmadan ayrılmasıyla İran anlaşmayla gelen yükümlülüklerini yavaş yavaş terk etmeye başlamış, daha yüksek saflıkta uranyum zenginleştirmiş ve zenginleştirilmiş nükleer malzeme stoklarını arttırmıştı.
‘‘Reisi’nin seçilmesi ilerlemeyi durdurdu’’
Malley, Washington’un İran’ı anlaşmaya döndürmek için JCPOA ile tutarsız tüm yaptırımları kaldırmayı teklif ettiğini, teklifin İran tarafında ilk başta ilgi uyandırdığını ancak yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin seçilmesiyle ilerlemenin durduğunu bildirdi.
Blinken Çarşamba günü yaptığı açıklamada İran liderlerinin ‘‘tehlikeli bir oyun’’ oynadıklarını kaydetti.
‘‘İran’ın nükleer silah sahibi olmasına izin verilemeyeceği konusunda görüş birliği içindeyiz’’ diyen Blinken, İran tavrını değiştirmezse başka seçeneklere dönmeye hazırlanıyoruz’’ diye konuştu.
