Amerikan istihbaratının son tahminlerine göre Afganistan'da terör örgütü IŞİD'i yok etmek için yoğunlaştırılan çabalar bazı bölgelerde kazanımlar elde edilmesini sağlasa da örgütün ülke genelinde yerini sağlamlaştırmasını önlemeyi başaramadı.
IŞİD-Horasan'ın çoğu Afganistan'ın güneyindeki Nangarhar vilayetinde olmak üzere binden fazla savaşçısı olduğu düşünülüyor. Küçük bir grup da ülkenin doğusundaki Kunar vilayetinde faaliyet gösteriyor.
Bir üst düzey terörle mücadele yetkilisinin Amerika'nın Sesi'ne verdiği bilgiye göre, IŞİD'e sadık kalanlar arasında yerel Afganlar, Pakistan ve Özbekistan'dan gelen savaşçılar var. IŞİD-Horasan savaşçılarının ayrıca Pakistan'da da operasyonlar düzenledikleri düşünülüyor.
Amerikan savunma ve istihbarat yetkilileri, rakamsal verilerin her zaman dikkatli şekilde gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Ancak tahmini rakamlar, IŞİD-Horasan'ın Amerika'nın müdahalelerine rağmen ayakta kalmaya devam ettiğini gösteriyor.
Amerika, 2017 yılı Nisan ayında elindeki nükleer olmayan en büyük bomba olan GBU-43 MOAB'ı kullanarak Nangarhar vilayetinde IŞİD'in kurduğu kapsamlı tünel ve mağara sistemini vurmuştu.
Bundan birkaç hafta sonra yine Nangarhar'da Amerikan ve Afgan güçleri, üç saat süren çatışmadan sonra zamanın Horasan Emiri Abdül Hasib'i öldürmüştü.
Hasib'in yerine geçen Ebu Sayed, aradan çok zaman geçmeden, Temmuz 2017'de öldürüldü. Amerikalı yetkililer, o dönemde Afganistan'da faaliyet gösteren IŞİD militanlarının sayısının 3 binden 600'e indirildiğini bildirdi.
IŞİD-Horasan: İnatçı bir terör tehdidi
Amerika'nın terörle mücadele çabalarının IŞİD-Horasan'ın terör saldırıları düzenleme becerileri üzerinde fazla etkisi olmadığı gözleniyor.
Afganistan'daki Birleşmiş Milletler Bürosu'nun raporuna göre 2018'in ilk yarısında IŞİD-Horasan, düzenlediği intihar saldırıları ve başka saldırılarla sivil ölümlerin yarısından fazlasına neden oldu.
Örgüt, son haftalarda Afgan Şiileri'ne yönelik bir sizi saldırının ve Kabil'deki saldırıların sorumluluğunu üstlendi.
IŞİD-Horasan'ın bir tehdit unsuru olmaya devam ettiğini kaydeden Pentagon Sözcüsü Rob Manning, ”Örgütün bazı liderlerini ortadan kaldırdık ve liderlik hiyerarşisinde yer alan isimleri usanmadan hedef almaya devam ediyoruz” şeklinde konuştu.
Afgan yetkililerse bu çabaların yetersiz olabileceğinden kaygılı.
IŞİD-Horasan'ın yeni bir yabancı savaşçı akınıyla güçlendiği şeklindeki uyarıyı aylardır yapan Afgan yetkililer, önce Pakistan ve Özbekistan'dan yaklaşık 3 bin militanın bölgeye geldiğini, daha sonraysa Irak ve Suriye'den kaçan yüzlerce cihatçının örgüte katıldığını bildiriyor.
Afganistan'daki koalisyon gücü tarafından devreye sokulan sınır güvenliği önlemleri hakkında bilgi sahibi olan Amerikalı savunma yetkilileriyse haberleri şüpheyle karşılıyor.
Bir yetkiliye göre, IŞİD bağlantılı militan gruplarının sınırda yakalanmadan serbestçe dolaşması olasılığı çok düşük.
Amerikalı yetkililer yine de sayıca kayba uğramış olsa da örgütün son derece dayanıklı olduğunu ve temel kabiliyetlerini koruyabildiğini kaydediyor.
Afgan Talebanı ve IŞİD-Horasan arasındaki rekabet
Yetkililer ayrıca IŞİD-Horasan'ın bölgesel meseleleri kendi avantajına kullanma konusunda özellikle becerikli olduğunun altını çiziyor. Bazı militanlar örgütün ideolojisinden motivasyon alıyor. Örgütün bünyesine kattığı bir başka grupsa uyuşturucu ticaretinden daha büyük pay almak isteyen eski Taleban militanları.
Son birkaç aydır Amerika'nın iki örgüt arasındaki rekabeti kendi avantajına kullanmaya başladığı gözleniyor.
Afganistan'daki Amerikan kuvvetlerinin komutanı General John Nicholson, ”Taleban IŞİD'le savaşıyor. Bunun devam etmesini istiyoruz çünkü IŞİD'in yok edilmesi gerekiyor,” diyor.
Afganistan'ın kuzeyindeki Cüzcan vilayetinde IŞİD-Horasan'a karşı yapılan yoğun operasyonlar ve Taleban'ın kara harekatının birlikte yürümesinin işe yaradığı görülüyor.
Taleban, bu ayın başında yaptığı açıklamada, Afganistan'ın kuzey bölgelerinin tamamının IŞİD militanlarından temizlendiğini bildirdi.
Yaklaşık 250 IŞİD-Horasan savaşçısı ve komutanları Mevlevi Habib Rahman, şu anda Afgan Hükümeti tarafından göz altında tutuluyor. Amerikalı ve Afgan yetkililer, gözaltında bulunanların işledikleri suçlar için hukukun vereceği en ağır cezalara çarptırılacaklarını kaydetti.
Pentagon Sözcüsü Manning, IŞİD-Horasan'ın önünde çok seçenek olmadığını, ya teslim olacaklarını, ya savaşacaklarını ya da öleceklerini söyledi. Manning, birçok militanınsa akla en çok yatan seçeneği tercih ettiğini kaydetti.
Ancak yetkililer yine de temkinli. Amerikan savunma ve istihbarat yetkilileri, yeniden örgütlenme ve büyüme becerisini defalarca göstermiş bir terör örgütüne karşı zafer ilan etme konusunda ihtiyatlı davranıyor.
Hatta Savunma Bakanı Jim Mattis, ”Önümüzde zorlu bir savaş dönemi var. Zaferi arka aynamdan görmeden ilan etmem,” diyor.
