Şimdiye kadar yaptığı başarılı propagandayla bünyesine 30 bin yabancı savaşçı katmayı başaran IŞİD’ın internete bir yıl öncesine kıyasla çok daha az sayıda video ve görüntü yüklediği gözleniyor. Araştırmacılara göre savaş alanında üzerindeki baskıyı daha çok hissetmeye başlayan IŞİD, propaganda yapımlarını sürdürmekte zorlanıyor.
West Point Amerikan Askeri Akademisi’ndeki Terörle Mücadele Merkezi’nin yayınladığı yeni bir araştırma, son 12 ayda IŞİD’in dijital medya yapımlarında ciddi bir azalma olduğunu ortaya koyuyor. Örgüt, 2015 Ağustos’unda 761 video yayınlarken 2016 Ağustos’unda internete koyduğu video sayısı sadece 194’tü.
Uzmanlar, IŞİD’in üzerindeki baskıların arttığını hissetmesi üzerine internetteki dijital medya faaliyetlerini azaltmak zorunda kaldığını söylüyor.
Uzmanlara göre örgütün internetteki faaliyetlerini azaltması, propaganda yapımlarını aynı seviyede tutmak için gereken personel ve kaynağı bulmakta zorlandığının göstergesi.
Hava saldırıları etkili oluyor
Medya yapımlarının azalması, IŞİD’le mücadele eden koalisyonun düzenlediği harekatın doğrudan etkili olduğu anlamına geliyor. Bu harekat sayesinde IŞİD’in Irak ve Suriye’de kontrol altında tuttuğu topraklar giderek daralıyor. West Point’den araştırmacılar, örgütün medya prodüksiyon tesisleri tahrip edilirken hava saldırıları sonucu üst düzey propagandacı militanlarının da öldürüldüğünü söylüyor.
IŞİD’in en üst düzey propagandacı militanlarından ikisi, son aylarda öldürüldü. Yayınlanan idam videolarını bizzat kendisinin seçtiği düşünülen Ebu Muhammed El Adnani, Ağustos ayı sonunda düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldü. Eylül ayında ise El Adnani’nin yerine getirilen baş sözcü Ebu Muhammed Furkan, hava saldırısı düzenlenen evinde öldü.
Ebu Muhammed Furkan, Amerikalı yetkililere göre aralarında James Foley’nin de bulunduğu Amerikalı ve İngiliz gazetecilerin kafaları kesilerek öldürüldüklerini gösteren video kayıtlarının prodüksiyonlarını bizzat izledi. Çoğunluğu medya konusunda uzman Batılı cihatçılardan oluşan ekibin başı olduğu sanılan Ebu Muhammed Furkan’ın uzun metrajlı belgeseller, foto galeriler, ses klipleri ve video kayıtlarıyla IŞİD’in barbarlıklarını yücelten yapımlara imza attığı düşünülüyor.
IŞİD yeniliyor mu?
IŞİD’in resmi medya yapımlarına yoğunlaşan uzmanlar, en ciddi azalmanın, son 12 ayda örgütün cihatçı bir ülkenin erdemlerini ve barışçı faaliyetlerini pazarlamaya çalıştığı propaganda videolarında görüldüğünü bildiriyor. Uzmanlara göre IŞİD propagandacıları, başından beri, Rakka ve Musul’da ticaretin canlandığı, halkın gündelik yaşamının son derece düzenli ve rahat olduğunu gösteren video kayıtlarıyla internette bir öykü yaratmaya çalışıyor.
Ülke kurmaya dayanan bu söylem, IŞİD’i diğer cihatçı gruplardan ayırıyor.
Örgüt, 2015 tarihli bir propaganda videosunda şu anda tutsak olan İngiliz fotomuhabir John Cantlie’nin Musul’u bir televizyon muhabiri rolünde dolaştığı ve Batı medyasının Musul’un ‘yıkılmak üzere olduğu’ iddialarını çürütür nitelikte haberler yaptığını gösteriyor.
IŞİD yapımcıları, video görüntülerinde Cantlie’ye ”Medya, IŞİD’de yaşamın depresif olduğu şeklinde bir tablo çiziyor. İnsanların zincirlere vurulduğu, totaliter rejim tarafından dövüldüğü izlenimi yaratıyorlar” dedirtiyor.
Cantlie, görüntülerde, ”Aralık ayındaki bu güneşli ama soğuk hava dışında Musul’da hayat her zamanki gibi devam ediyor” şeklinde konuşuyor.
West Point’ten araştırmacılar, mağazalarda rafların mal dolu olduğunu, çocukların oynayıp suda yüzdüğü, çiftçilerin ürünlerini hasat ettiklerini gösteren videolardan geriye hemen hemen hiç bir şey kalmadığını söylüyor. Araştırma, “Bu düşüş, IŞİD’in normal işleyen bir devlet olduğu izlenimini yaratmakta artık zorlandığı izlenimi veriyor” sonucuna varıyor.
Militanların kaynakları azalıyor
Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, West Point’in raporunu memnunlukla karşıladığını açıkladı.
Kirby, “IŞİD’in hasta ruhlu söylemini sona erdirmek ve ister Irak ve Suriye’ye giden isterse kendi ülkelerinde saldırılar düzenleyen yabancı savaşçıları bünyesine katmayı durdurmak için harcadığımız çabalar sonuç veriyor. Yeni militan kazanmakta ve ellerindeki militanları tutmakta zorlandıklarını biliyoruz. Liderlerini kaybetmeye devam ediyorlar,” şeklinde konuştu.
Amerika Savunma Bakanlığı, Nisan ayında Suriye’ye giriş yapan yabancı militan sayısının ayda 2 binden ayda 200’e düştüğünü bildirmişti.
Washington’da bulunan ve cihatçıların internetteki faaliyetlerini izleyen Ortadoğu Medya Araştırma Enstitüsü ise Nisan ayındaki raporunda 2015 sonundan bu yana Suriye ve Irak’ta internette faaliyet gösteren militan sayısında fark edilir bir azalma olduğunu duyurmuştu.
Enstitünün raporunda “IŞİD üyeleri sosyal medya platformlarında bugüne kıyasla çok daha fazla öne çıkıyor, seslerini duyuruyordu” yazılı. Enstitü ayrıca IŞİD’in başka ülkelerdeki yandaşlarının en büyük görevinin örgütün mesajını yaymak olduğunu bildiriyor.
Ortadoğu Medya Araştırma Enstitüsü’nden Anat Agron, Amerika’nın Sesi’ne Nisan ayında yaptığı açıklamada, bu durumun özellikle örgütün kadın üyeleri için geçerli olduğunu söylemişti. IŞİD’in psikolojik savaşında ön saflarda yer alan kadınların Batılı hemcinslerini IŞİD’li cihatçılarla evlenmeye teşvik ettikleri, sosyal medya platformlarında yayınladıkları fotoğraflarla IŞİD’da yaşama özendirmeye çalıştıkları biliniyor.
Öte yandan West Point araştırmacıları, casus oldukları iddia edilenlerin idam edildiklerini gösteren görüntülerin hızla arttığını, bunun da IŞİD’in içine sızan casuslardan ve ihanete teşebbüs edecek militanlarından daha da korktuğu anlamına geldiğini kaydediyor.
