Washington’daki Irak Büyükelçisi Lukman Faily, IŞİD gibi vahşi bir terör örgütünün, Amerika önderliğindeki koalisyon güçlerinin müdalahesine rağmen Musul’a kadar herhangi bir direnişle karşılaşmadan nasıl ulaşabildiğini sorduk. Büyükelçi, bunun sorumlusunun yapılan siyasi ve stratejik hatalar ve yerel halkın desteği olduğunu söyledi:
“IŞİD’e yöre halkı tarafından çeşitli düzeylerde destek verildi. Askeri hatalar yapıldı. Siyasi yanlışlar yapıldığını da biliyoruz. Özetle, bu durumdan birçok kişi sorumlu. Yeni kabinenin bütün grupları temsil etmesi gerekiyor. Yaptığımız yanlışlardan ders alıp aynı hataları yapmaktan kaçınmalıyız.”
Geçtiğimiz günlerde İtalya’dan, Ramadi’yi IŞİD’in elinden geri alan Irak ordusunu öven bir açıklama geldi. Uluslararası toplumdan Irak’a yardımlar sürüyor, ancak elde edilen başarıyı devam ettirerek IŞİD’i ortadan kaldırmak nasıl mümkün olacak? Büyükelçi Lukman Faily, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Irak’ta ne klasik ne de asimetrik bir savaş yaşanıyor. Irak’ta yaşadığımız bu ikisinin bir karışımı. Bu nedenle çok sıkı bir işbirliği gerekli. Diğer ülkelerden, bizim duyduğumuz hassasiyeti göstermelerini istiyoruz. Amerika’nın Irak’ta 4 bine yakın askeri eğitmeni bulunuyor. Yabancı asker istemediğimizi söyledik. Ancak cephane, hava desteği, istihbarat paylaşımı ve askeri eğitim ihtiyacımız sürüyor. Ordumuzu eğitme hızı burada kilit önem taşıyor. Bunun yanında finansal sorunlarımız var. Ekonomimizi ve politikalarımızı, ordumuzu destekleyecek şekilde yürütmek zorundayız.”
Irak Büyükelçisi Lukman Faily, Bağdat hükümetinin IŞİD’e karşı verdiği mücadelede Irak’taki Sünni ve Şii gruplardan destek aldığını ve bu dayanışma sayesinde de mezhep ayrılığının giderek azalmasını beklediklerini söyledi.
İran, Irak hükümetine yardım ediyor. En son Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliği de asker gönderebileceklerini söyledi. Irak, bu tür yardımlara açık mı? Büyükelçi Faily askeri yardıma ‘evet’ derken, asker desteğine olumsuz bakıyor.
Irak’ta Kürt güçleri IŞİD’e karşı savaşta önemli başarı sağladı. Bu başarılardan sonra Kürtler’in bağımsızlık ilan etme yoluna girmesi mümkün mü? Washington’daki Irak Büyükelçisi Faily, bunu mümkün görmüyor:
Türkiye, Irak ve Suriye’de Kürt grupların ilerlemesinden, sınırına yaklaşmasından kaygı duyuyor. Türkiye, endişelerinde haklı mı? Büyükelçi Faily’ye göre, Bağdat hükümeti Türkiye’den daha olumlu adımlar bekliyor:
“Türkiye’nin bölgedeki politikalarıyla ilgili olarak ciddi kaygılarımız var. Cihatçı ve Selefiler’in büyük bir çoğunluğu buradan geliyor. Türkiye’nin atması gereken birçok adım var. Öncelikle IŞİD’e karşı savaştaki ciddiyetini sergilemesi gerekiyor. Türkiye’nin, attığı adımların amacının, Irak ve Suriye’de istikrarın sürmesini sağlamak olduğunu göstermesi gerekiyor.”
IŞİD militanları ellerine geçirdikleri bölgelerde halkın arasına karışıyor. Musul gibi büyük kentleri IŞİD’in elinden geri alabilmek için başlatılacak operasyonlarda, sivil halkı korumak koşuluyla nasıl başarı sağlanabilir? Büyükelçi Faily bu konuda özen göstereceklerini vurguluyor:
“Irak hükümeti, daha önce Anbar, Selahattin ve Diyala vilayetlerinde de yaptığı gibi, sivil kayıpları en azda tutmak için elinden geleni yapacaktır. Bütün Irak vatandaşlarını korumak hükümetin sorumluluğunda. Musul halkını da koruyacağız. IŞİD militanları, sivil halkı canlı kalkan olarak kullanıyor. Bu çok tehlikeli bir durum. Sivil halkı korumak için elimizden geleni yapıyoruz. Bunun yanında kentin alt yapısına da zarar vermemek için uğraşıyoruz. Hedefimiz, IŞİD’den kurtarmaya çalıştığımız bölge halkının desteğini almak. Ancak düşmanımızı tanıyor ve onların talan etme, sivilleri öldürme kabiliyetini iyi biliyoruz. Bu bizim için zor bir sınav olacak.”
Büyükelçi Lukman Faily, IŞİD’i yenmeye çalışan Irak hükümetinin, IŞİD sonrası için de planlar yaptığını söyledi. Irak Büyükelçisi, hedeflerinin, ülkedeki farklı grupların tekrar bir arada ve barış içinde yaşayacağı, çoğulcu bir hükümetle bütün grupların seslerini duyuracağı bir sistem oluşturmak olduğunu bildirdi.
