ABD ziyareti için yola çıkan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu bugün yaptığı açıklamada Başkan Donald Trump ile yapacağı görüşmede “Hamas'a karşı zafer”, İran'a karşı mücadele ve Arap ülkeleriyle diplomatik ilişkilerin genişletilmesi konularını ele alacağını söyledi.
Salı günü Beyaz Saray'da planlanan buluşma, Trump'ın göreve gelmesinden bu yana yabancı bir liderle yapacağı ilk görüşme olacak.
Görüşme, Amerikalı ve Arap arabulucuların Gazze Şeridi'ndeki savaşın sona erdirilmesi ve Hamas’ın elindeki onlarca rehinenin serbest bırakılması için bir anlaşmanın bir sonraki aşamasına aracılık etme gibi zor bir işe başladıkları sırada yapılacak.
Bugün yola çıkmadan önce yaptığı açıklamada “Hamas'a karşı zafer kazanmayı, tüm rehinelerimizin serbest bırakılmasını sağlamayı ve İran terör eksenini tüm bileşenleriyle ele almayı” görüşeceklerini söyleyen Netanyahu, birlikte çalışarak “güvenliği güçlendirebileceklerini, barış çemberini genişletebileceklerini ve güç yoluyla dikkate değer bir barış dönemine ulaşabileceklerini” de kaydetti.
Geçen ay ateşkesin yürürlüğe girmesinden beri Gazze üzerindeki kontrolünü hızla yeniden tesis eden Hamas, savaş sona ermeden ve İsrail güçleri tamamen geri çekilmeden ikinci aşamada serbest bırakılması planlanan rehineleri serbest bırakmayacağını söyledi.
İsrail Başbakanı ise ateşkesin ilk aşamasının Mart başında sona ermesinin ardından savaşa devam etmesi için aşırı sağcı iktidar ortaklarının artan baskısı altında.
Netanyahu, İsrail'in Hamas'a karşı zafer kazanmasına ve militanların 7 Ekim 2023'te savaşı tetikleyen saldırısında ele geçirilen tüm rehinelerin iadesine hâlâ sadık olduğunu söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın ise bu konuda nasıl bir tutum sergileyeceği belli değil.
İsrail'in sadık bir destekçisi olmakla birlikte Ortadoğu'daki savaşları sona erdirme sözü veren Trump, ateşkes anlaşmasına aracılık ettiği için takdir topladı.
Anlaşma, çatışmaları durdurdu ve 15 ayı aşkın bir süredir alıkonulan 18 rehinenin yanısıra İsrail tarafından hapsedilen yüzlerce Filistinli’nin serbest bırakılmasını sağladı.
Öte yandan yaralıların kaldırıldığı El Avde Hastanesi'ne göre, İsrail'in bugün Gazze'nin merkezinde bir araca düzenlediği hava saldırısında aralarında durumu kritik olan bir çocuğun da bulunduğu beş kişi yaralandı. İsrail ordusu, ateşkes anlaşmasını ihlal ederek kuzeye doğru ilerlerken bir kontrol noktasından geçtiği için araca ateş açtığını söyledi. Ordu, anlaşmaya bağlı kalmayı sürdürdüğünü açıkladı.
Savaş, Hamas liderliğindeki binlerce militanın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine girerek çoğu sivil 1200 kişiyi öldürmesi ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almasıyla başlamıştı.
Kasım 2023'te bir hafta süren ateşkes sırasında 100'den fazla rehine serbest bırakılmış, sekizi sağ olarak kurtarılmış ve ordu İsrail vatandaşı onlarca kişinin cesedine ulaşmıştı.
Ölenlerin kaçının savaşçı olduğunu söylemeyen yerel sağlık yetkililerine göre İsrail, havadan ve karadan yürüttüğü savaşta, yarısından fazlası kadın ve çocuk olmak üzere 47 binden fazla Filistinli’yi öldürdü.
Savaş birçok şehrin büyük bölümünü harabeye çevirdi ve Gazze'nin 2,3 milyonluk nüfusunun yaklaşık yüzde 90'ını yerinden etti.
Ateşkes anlaşmasının ilk aşaması kapsamında Hamas, yaklaşık 2 bin Filistinli mahkûma karşılık, sekizi öldüğünü söylediği toplam 33 rehineyi serbest bırakacak. İsrail güçlerinin çoğu bölgeden geri çekildi ve yüz binlerce Filistinli’nin harap olmuş kuzey Gazze'ye dönmesine izin verdi.
Savaşın sona ereceği ve kalan 60 kadar rehinenin iade edileceği ikinci aşamaya ilişkin müzakerelerin 3 Şubat’ta başlaması planlanıyor. Eğer ABD, Katar ve Mısır; İsrail ile Hamas arasında bir anlaşma sağlayamazsa savaş Mart başında yeniden başlayabilir.
Daha geniş kapsamlı bir anlaşma arayışı
Trump'ın Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff, bir yıldır devam eden ateşkes müzakerelerine son haftalarında katılarak anlaşmanın bitiş çizgisini geçmesine yardımcı olmuştu.
Witkoff geçen hafta İsrail'de Netanyahu ile biraraya geldi ve ikilinin yarın Washington'da ikinci aşama görüşmelerine resmen başlaması bekleniyor.
İlk döneminde İsrail ile dört Arap ülkesi arasında normalleşme anlaşmalarına aracılık eden Trump'ın, İsrail'in Suudi Arabistan ile bağlarını güçlendireceği daha geniş ve potansiyel olarak tarihi bir anlaşma arayışında olduğuna inanılıyor.
Biden yönetiminin benzer ricalarına direnen Suudi Arabistan, böyle bir anlaşmayı ancak savaşın sona ermesi ve İsrail'in 1967 Ortadoğu savaşında ele geçirdiği Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te bir Filistin devletine giden güvenilir bir yol bulunması halinde kabul edeceğini söylemişti.
Netanyahu hükümeti Filistin devletine karşı çıkıyor. Hükümetin kilit ortaklarından, aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, savaşın önümüzdeki ay yeniden başlamaması halinde koalisyondan ayrılma tehdidinde bulundu.
Bu da Netanyahu'nun görevden alınabileceği erken seçim olasılığını arttırıyor.
Batı Şeria'da şiddet
Gazze'de ateşkes iki haftadır sürerken İsrail, Batı Şeria'da operasyonlarını artırdı. İsrail ordusu, Cenin kentine odaklanan operasyonu bugün Tamun kasabasına doğru genişlettiğini açıkladı.
Filistin Sağlık Bakanlığı 73 yaşındaki bir adamın bugün erken saatlerde Cenin'de İsrail askerlerince vurularak öldürüldüğünü açıkladı. Ordudan henüz bir açıklama yapılmadı.
Bakanlık daha önce İsrail'in gece boyunca düzenlediği hava saldırılarında biri 16 yaşında olmak üzere beş kişinin öldüğünü bildirmişti.
Ordu, Cenin yakınlarındaki bir köye düzenlenen hava saldırısında, biri Kasım 2023'te Gazze'de bir hafta süren ateşkesin bir parçası olarak serbest bırakılan iki militanı öldürdüğünü açıkladı.
Açıklamada iki militanın yakın zamanda bir saldırı planladıkları ve diğer operasyonlarda iki militan hücresinin hedef alındığı belirtildi.
Forum