3 Kasım seçimlerinin galibi Joe Biden yemin ederek ABD’nin 46. Başkanı olarak göreve başlıyor. Corona virüsü salgını ve ABD Kongresi işgalinde yaşanan olayların gölgesinde gerçekleşecek olan yemin töreni çok sayıda ilke sahne oluyor.
Yemin töreni öncesinde binlerce Ulusal Muhafız birliğinin görevlendirildiği başkent Washington kale gibi korunuyor. Yemin töreninin yapılacağı Kongre binasına çıkan tüm caddeler kapatıldı, binanın etrafı beton bariyerler ve tel örgülerle kapatıldı. Başkente çıkan köprüler ve yolların çoğu da trafiğe kapalı.
VOA Türkçe Joe Biden’ın yemin törenine damga vuran ilkleri derledi.
Olağanüstü güvenlik önlemleri
Trump yanlılarının 6 Ocak’ta ABD Kongre binasını işgal ettiği ve beş kişinin öldüğü olayların ardından başkent Washington’da olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Başkentte 25 bin Ulusal Muhafız birliği görev yapıyor. Bu birlikler Kongre işgalinin ardından çok sıkı güvenlik taramasından geçirildi.
ABD Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, en az 12 ulusal muhafız ayrıntılı güvenlik soruşturmalarının ardından görevden alındı. Bir ulusal muhafızın sorunlu bazı cep telefonu mesajlarının tespit edilmesinin ardından, bir diğerinin de ihbar hattı üzerinden gelen ihbar sonrası görevden alındığı belirtildi.
Biden başkente trenle gelmedi
Joe Biden’ın Delaware eyaletine bağlı Wilmington kentinden
Amtrak treniyle Washington’a gelmesi planlanmıştı. Ancak güvenlik kaygıları nedeniyle bu plan iptal edildi.
Joe Biden başkent dışındaki askeri bir üsse yemin töreninden bir gün önce öğleden sonra uçakla geldi.
36 yıllık senato kariyeri boyunca tren yolculuğunu tercih etmesiylebilinen Joe Biden başkan yardımcısı olarak görevdeki son gününde
Washington’dan ayrılırken da memleketine trenle dönmüştü.
Törene katılamayanları temsilen 200 bin bayrak
ABD’de 400 bin kişinin ölümüne yol açan Corona virüsü pandemisi de yemin töreninin formatının değiştirilmesine yol açtı. Normal koşullarda, yüzbinlerce kişi yemin töreni kutlamalarına katılmak ve tarihi devir teslime tanık olmak üzere başkent Washington’a geliyordu. Ancak bu kez yalnızca 2 bin kişi törenlere katılacak.
Başkentte National Mall olarak bilinen ulusal parkta bu kez binlerce kişi toplanamayacak. Normal koşullarda kutlama sahnelerinin yaşandığı meydan ABD Kongresi’ne saldıran gruplardan kaynaklanan tehdit yüzünden halka kapalı. Milyonlarca Amerikalı ülkede iktidarın devrine ilk elden tanık olamayacak.
Töreni izlemek üzere parkta bulunamayacak olanları temsil etmek üzere alana 200 bin ABD bayrağı yerleştirildi. Yeni göreve gelen başkan ve ailesinin geleneksel olarak yaptığı geçit töreni de bu yıl sanal ortamda gerçekleşecek.
Yemin töreni balosu olmayacak
Yemin töreni akşamı geleneksel olarak düzenlenen balo da bu kez pandemi nedeniyle yapılamayacak.
Bunun yerine Oscar’lı ünlü oyuncu Tom Hanks’in sunacağı ve bütün televizyonlarda canlı yayınlanacak olan “Amerika’yı Kutlamak’’ adlı bir buçuk saatlik program yapılacak.
Yemin törenine kimler katılıyor?
Joe Biden’ın yemin törenine Kongre üyelerinin çoğunluğunun ve Anayasa Mahkemesi üyelerinin katılması bekleniyor. Eski başkanlar Barack Obama, George W. Bush, Bill Clinton ve eski First Lady’ler Michelle Obama, Laura Bush ve Hillary Clinton da törene katılacak.
ABD’nin hala hayatta olan en yaşlı başkanı 96 yaşındaki Jimmy Carter ve eşi Rosalynn Carter törene katılamayacaklarını açıkladı ve Biden çiftine iyi dileklerini gönderdi.
Joe Biden’ın yemin töreni Carter çiftinin 1977’den bu yana katılmadıkları ilk yemin töreni olacak.
Donald Trump törene katılmıyor
Joe Biden’ın seçim zaferini hiçbir somut delil olmadığı halde bir türlü kabullenmeyen ve bu tavrıyla 6 Ocak Kongre baskınına katılan kişileri kışkırtmakla suçlanan Başkan Donald Trump yemin törenine katılmayacak.
Bu ABD siyaset geleneğinde 152 yıl sonra bir ilk. En son Demokrat Partili Andrew Johnson 1869’da kendisinden sonra gelen Cumhuriyetçi Başkan Ulysses Grant’in yemin törenine katılmamıştı.
Daha önce dünyaya barışçı bir iktidar devri olacağını göstermek amacıyla Trump’ın yemin törenine katılmasının iyi olacağını söyleyen Joe Biden, Trump’ın kararını açıklamasının ardından “Kendisiyle hemfikir olduğumuz çok az sayıda konudan biri” dedi.
Donald Trump Çarşamba sabahı Joe Biden yemin etmeden önce başkentten ayrılacak. Trump için sabah saat 08.00’de Andrews Hava Üssü’nde askeri bir veda töreni düzenlenecek.
Donald Trump ve Melania Trump oradan Trump’ın Mar-a-Lago adlı tesisi ve malikanesinin bulunduğu Florida’ya gidecek.
Başkanların mektup geleneği de tarih mi olacak?
ABD’de devir teslim törenlerini öncesinde, görevi devralacak olan yeni başkan görevi bırakacak olan başkan ve First Lady ile Beyaz Saray’da buluşur, eski başkan görevi devredeceği yeni lidere de bir mektup bırakırdı.
1989’da Ronald Reagan döneminden bu yana benimsenen gelenek bu kez kesintiye uğrayabilir.
Reagan görevi devralan yeni başkan George H.W. Bush’a bıraktığı notta, “George, paylaştığımız anılara çok değer
veriyorum. Sana en iyi dileklerimi gönderiyorum. Dualarımda olacaksın” diye yazmıştı.
Dört yıl sonra da Cumhuriyetçi Bush kendisinden sonra gelen Demokrat Başkan Bill Clinton’a bıraktığı notta “Senin başarın ülkemizin başarısı. Başarılı olmanı dilerim’’ demişti.
Bill Clinton da başkanlığı oğul Bush’a devrederken, George W. Bush’a bıraktığı mektupta, “Gururlu ve iyi bir halka liderlik ediyorsun. Bugünden itibaren hepimizin başkanısın. Seni selamlıyor, başarı ve mutluluklar diliyorum” ifadelerini kullandı.
Sekiz yıl sonra Bush kendisinden sonra gelen Demokrat Partili Barack Obama’ya bıraktığı mektupta, “Sınavdan geçtiğin anlar olacak. Eleştirenler öfkeden çılgına dönecek. ‘Dostların’ seni hayal kırıklığına uğratacak. Ama Yüce Tanrı, seni seven ailen ve ben dahil senin için çabalayan bir ülke, senin yanında olacak” diye yazdı.
Barack Obama da görevden ayrılırken, Demokrat Parti’nin başkan adayı Hillary Clinton’ın seçim kampanyasına destek vermesine rağmen, kendisinden sonra başkan seçilen Donald Trump’a bıraktığı mektupta, “Bu makamın yalnızca geçici bekçileriyiz. Bu da bizi hukukun üstünlüğü, güçler ayrılığı, eşit koruma ve medeni özgürlükler gibi demokratik kurum ve geleneklerin koruyucusu yapar. Günlük siyasetin iniş çıkışlarından bağımsız olarak, demokrasimizin bu unsurlarını en azından bulduğumuz kadar güçlü bırakmak bize kalıyor’’ ifadelerini kullanmıştı.
Donald Trump’ın Joe Biden’a önceki başkanların yaptığı gibi bir mektup bırakıp bırakmayacağı bilinmiyor.
