Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun alt komitesinde “Karadeniz’in Güvenliği: Bölgeye Yönelik ABD Politikasını Canlandırmak” konulu oturumda Türkiye sık sık gündeme geldi.
Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi’nin misafir kıdemli uzmanlarından James J. Townsend, Avrupa Politika Analiz Merkezi Başkanı Doktor Alina Polyakova ve Atlantik Konseyi’nin kıdemli uzmanlarından Ian Brzezinski iki saat süren oturumda senatörlerin sorularını yanıtladı. Komisyonun Avrupa ve Bölgesel Güvenlik İşbirliği Alt Komitesi’nde yapılan oturumu Demokrat Parti New Hampshire Senatörü Jeanne Shaheen yönetti.
Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi’nin misafir kıdemli uzmanlarından James J. Townsend oturumda verdiği ifadede, Türkiye ve Amerika’nın eski yakın ilişkisine geri dönmesi gerektiğini ancak bu sürecin şu anda zor ve moral bozucu olduğunu söyledi. “Bu zaman alacak” diyen Towsend, “Karadeniz’i kontrol etmeninin kilidi Türkiye” diye konuştu.
Türkiye'’nin Batı’ya dönüşünün Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin için bir darbe olacağını savunan Towsend, bunun da Türkiye’nin Patriot hava savunma sistemini satın almasını sağlayarak ve Türkiye’nin teknoloji transferi taleplerini karşılayarak yapılabileceğini dile getirdi. “ABD'nin Suriyeli Kürtler’i eğitmesi ve donatması, Türkiye ile ilişkileri onarmanın önündeki en büyük engel” diyen Towsend, bunun için ABD'nin YPG ile askeri ilişkisinin bir an önce sonlandırılması gerekliliğine vurgu yaptı.
Türkiye’nin NATO'nun bölgedeki en etkin askeri gücü olduğunu ve Boğazlar üzerinde egemenlik sahibi olduğunu ifade eden Avrupa Politika Analiz Merkezi Başkanı Doktor Alina Polyakova da, Türkiye için “zor ve talepkar bir müteffik” değerlendirmesinde bulundu. “Ankara'nın Rus S-400 füze savunma sistemlerini satın alması ABD-Türkiye ilişkilerinde hassas bir nokta oldu ve ABD'nin Türkiye'ye F-35 satışını engellemesine yol açtı. Günün sonunda özellikle de Karadeniz Bölgesi’nde NATO'nun Türkiye'ye ve Türkiye'nin de NATO'ya ihtiyacı var’’ dedi ve daha fazla ittifak dayanışması inşa edilmesi gerekliliğine dkkat çekti.
Türkiye’nin Rusya’nın Kırım'ı işgalini onaylamadığını hatırlatan Polyakova, “Ankara, Moskova'ya meydan okumak veya bölgesel statükoyu bozmak konusunda isteksiz” derken, Kremlin’in, Türkiye'ye Suriye’den mülteci akınına neden olma tehdidiyle baskı uyguladığını savundu. Rusya’nın turizm endüstrisi aracılığıyla da Türkiye üzerinde ekonomik baskı uyguladığına değinen Polyakova, Rus turistlerin Türkiye’yi ziyaret eden en büyük turist grubunu oluşturduğuna işaret etti ve pandemiden önceki yıl 6 milyon Rus turistin Türkiye’yi ziyaret ettiğini söyledi. Polyakova, Rusya’nın Türkiye'nin en büyük 10’ncu ihracat pazarı olduğunu da ekledi.
Atlantik Konseyi’nin kıdemli uzmanlarından Ian Brzezinski de Türkiye ve Romanya’da konuşlandırılan NATO füze savunma sistemlerinin hem Avrupa'yı hem de ABD'yi koruyan iki kritik unsur olduğuna vurgu yaptı. Türkiye’nin güneydoğusundaki Kürecik’te bulunan gelişmiş radarın Ortadoğu'dan ateşlenen balistik füzeleri tespit ve takip edebildiğin”i ifade etti.
“Bu NATO müttefiklerinin İttifak misyonlarına olan bağlılığı hafife alınmamalı’’ diyen Brzezinski Türkiye’nin, bir zamanlar Gürcistan, Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan'la birlikte Afganistan’daki NATO gücünün üçte birini oluşturduğunu hatırlattı.
Oturumda aralarında ABD’nin de bulunduğu 10 ülkenin büyükelçiliğinin Türkiye’ye yaptığı Osman Kavala çağrısının ardından patlak veren büyükelçi krizi de gündeme geldi.
Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik durumdan dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a desteğin azaldığını savunan Alina Polyakova, Erdoğan’ın aralarında ABD büyükelçisinin de bulunduğu büyükelçileri sınır dışı etme tehdidi de dahil olmak üzere birçok eylemde bulunduğunu dile getirdi. Bu tür adımları yerel popülist politikalar olarak niteleyen Polyakova, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uluslararası toplumun tepkisini umursamadığı gibi, uluslararası baskılardan sonra sınırdışı etme tehdidinden geri adım atmadığını da söyledi.
Polyakov’nın görüşlerine tamamen katıldığını söyleyen Towsend de, işleri daha da kötüleştirecek adımlar atılmaması gerektiğini söyleyerek, Erdoğan görevden ayrılana dek Amerika’nın sabırlı olması gerektiğine inandığını belirtti. Towsend ayrıca kamu, diplomasi ve askeri açıdan ilişkilerin eskiden olduğu gibi güçlü bir şekilde sürdürülmesi gerektiğini ekledi.
