Merkezi Diyarbakır’da bulunan Sosyo Politik Saha Araştırması Merkezi’nin, karantina sürecinin kadınları nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla yaptığı anketten dikkat çekici sonuçlar çıktı.
3-8 Nisan 2020 tarihleri arasında yapılan ankete; İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya Muğla, Balıkesir, Mersin Adana, Samsun, Malatya, Diyarbakır, Van, Şanlıurfa, Batman, Mardin gibi illerin bulunduğu 28 kentte yaşayan 1873 kadın katıldı.
Ankete katılanlara sorulan “Karantina Sürecinde Hanede İşsiz Kalan Oldu mu?” sorusuna katılımcıların yüzde 59,3’ü “hayır” yüzde 40,7’si “evet” yanıtı verdi.
Hanede işsiz kalanlar olduğunu söyleyenlerin oranları yaş ve hane aylık geliri yükseldikçe azaldı. Bu soruya “evet” diyenlerin oranı lisans ve yüksek lisans mezunlarında en düşük düzeydeyken, okuryazar olmayan grupta evet yanıtını verenlerin en yüksek düzeyde olduğu, bunun da yüzde 88,9 olduğu belirlendi.
“Karantina Süreci İçinde Ev İçi Tartışma veya Çatışmalar Yaşadınız mı?” sorusuna katılımcıların yüzde 69,4’ü ''evet'' derken, yüzde 30,6’sı “hayır” dedi. Araştırmacıların bu yanıtlara yorumu, ''Yaş grubu arttıkça, eğitim durumu yükseldikçe, hane aylık geliri yükseldikçe ev içi tartışma yaşadıklarını söyleyenlerin oranında azalmalar olduğu görülmüştür'' şeklinde oldu.
Şiddet arttı
Peki karantina sürecinde çatışma ve tartışmalarda artış oldu mu? Bu soruya yanıt verenlerin yüzde 52,6’sı değişim olmadığını ifade etti. Yüzde 39,5’i ise şimdi daha yoğun olduğunu söyledi. Kadınların en çok tartışma yaşadığı kişi de soruldu. Yüzde 32,4’ü eşiyle, yüzde 16,3’ü kardeşlerle, yüzde 15,7’si çocuğuyla yaşadığını dile getirdi.
Ev içinde tartışmaya neden olan konuların başında temizlik ve yemek geldiği de anketten çıkan sonuçlar arasında. Ankete katılanlara sorulan “En çok tartışma yaratan birinci öncelikli konu” sorusuna katılımcıların yüzde 14,6’sı temizlik, yüzde 10,6’sı maddi ihtiyaçlar, yüzde 8,8’i kişisel kaprisler, yüzde 7,6’sı aile içi müdahalecilik yanıtı verdi. En çok tartışma yaratan ikinci öncelikli konu sorusuna ise katılımcıların yüzde 10,8’i ev işi, yemek, yüzde 6,8’i kişisel kaprisler, yüzde 5,6’sı temizlik, yüzde 4,9’u aile içi müdahalecilik yanıtını verdi.
“Karantina olumsuz etkiliyor”
“Karantina Süreci Ruhsal Durumunuzu Nasıl Etkiliyor?” sorusu yöneltilen kadınların yüzde 64,2’si olumsuz etkilediğini vurgularken, sadece yüzde 2,5’i olumlu etkilediğini söyledi.
“Karantina Sürecinde Yaşadığınız Olumsuzluklar Nelerdir?” sorusuna birden fazla yanıt veren kadınların yanıtlarının ilk beş sırası şöyle oldu: “Yüzde 17,2’si gelecek kaygısı yaşamaya başladım, yüzde 16,3’ü sosyal ilişkiler sınırlandığı için sıkılıyorum, yüzde 11,1’i hane üyelerinin tümünün evde kalması iş yükümü arttırdığı için daha çok yoruluyorum, yüzde 11’i ruhsal olarak sıkıntı yaşıyorum, yüzde 10,6’sı salgın dışındaki hastalıklar için doktora gitmede, tedavi olmada problem yaşıyoruz.”
“Şiddet yüzde 27 arttı”
“Sizce Karantina Süreci Kadına ve Çocuğa Şiddeti Tetikliyor mu?” Bu soru da kadınlara soruldu. Verilen yanıtlarda yüzde 45,9’u ''evet'', yüzde 36,9’u ''kısmen'', yüzde 17,2’si ''hayır'' dedi.
“Karantina süreci içerisinde aşağıdakilerden hangisine veya hangilerine maruz kaldınız?” sorusuna birden fazla yanıt veren katılımcıların yüzde 23,7’si psikolojik şiddete, yüzde 10,3’ü ekonomik şiddete, yüzde 4,8’i djital şiddete, yüzde 1,7’si fiziksel şiddete, yüzde 1,4’ü cinsel şiddete maruz kaldığını vurguladı.
Kadınların yüzde 32’si eş, yüzde 15,4’ü baba, yüzde 14,8’i erkek kardeşinden şiddet gördüğünü söyledi. Ankete katılan kadınların yüzde 84,8’i “karantina süreci öncesinde hane içerisinde herhangi bir şiddete maruz kaldınız mı?” sorusuna “hayır”, yüzde 15,2’si “evet” yanıtı verdi. Araştırmacılara göre kadına şiddette, pandemi sürecinde yüzde 27,8’lik bir artış yaşandı.
Şiddet var ama ihbar yok
“Kadına yönelik şiddet durumunda acil yardım ve ihbar hatlarından haberdar mısınız?” sorusuna katılımcıların yüzde 68,1’i “evet”, yüzde 31,9’u “hayır” yanıtı verdi. Evet yanıtı verenlere sorulan ‘Başvurdunuz mu?” sorusuna ise kadınların yüzde 98,5’i “hayır”, yüzde 1,5’i “evet” cevabını verdi.
“Sizce karantina sürecinde ev içi şiddeti önlemek amacıyla ne tür tedbirler alınmalıdır?” sorusuna verilen yanıtların bazıları şöyle; ''Yüzde 15,3’ü kadınlara destek grupları oluşturulmalı, kadınların durumu takip edilmeli, yüzde 13,7’si 6284 sayılı ailenin korunması ve kadına karşı şiddetin önlenmesine dair kanun etkin bir şekilde uygulanmalı, yüzde 12,3’ü şikayet ve başvuru mekanizmaları kolay erişimi sağlayacak biçimde dijital ortama göre düzenlenmeli, yüzde 11,9’u online (internet üzerinden) olarak hukuksal ve psikolojik destek sağlanmalı, yüzde 11,9’u üçüncü kişilerin ihbarları dikkate alınmalı, yüzde 11,8’i sığınma evleri Corona virüsüne karşı uygun şartlarda olmalı.”
