Türkiye’de can kayıpları ve vaka sayısındaki hızlı artış nedeniyle endişe yaratan Corona virüsü salgınında ikinci dalga devam ederken, 20 Kasım’dan bugüne sadece paket servis hizmeti sunmasına izin verilen yeme-içme mekanları “kepenkler açılmalı, ışıklar yanmalı” çağrısına kulak verilmesini istiyor.
Türkiye’de gelecek Pazartesi günü yapılacak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Kabinesi’nin gündeminde Corona virüsü salgınıyla mücadele kapsamında mevcut önlemlerin de yeniden ele alınacağı tahmin ediliyor. Aralık ayında hafta sonunda sokağa çıkma yasağı uygulamasıyla günlük Corona virüsü tablosunda kısmen düşüş sağlanmasına ve sağlık çalışanlarının aşılanmasına başlanması çerçevesinde Mart ayı sonuna kadar yasaklara devam edilmesi tartışılıyor.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da, yeme-içme mekanlarıyla ilgili “esneme yapılabileceği” sinyalini verdi. Erdoğan, İstanbul-Üsküdar’daki Kerem Aydınlar Camisi’nden Cuma namazı çıkışında, “Restoran işletmeciliği konusu ise bu konuyla ilgili olarak da kabine toplantımızda inşallah bunun değerlendirmesini yeniden ele alacağız. Çünkü endişelerimiz var maalesef her ne kadar ‘sıkı tutacağız’ diyorlarsa da daha önce de bunlar söylendi, maalesef sıkı tutulmuyor. Şu anda başarılı bir süreç var. Bu başarılı süreci tekrar tersine çevirmek, böyle bir şeyin altına girmek, o riski almak istemiyoruz. Diyoruz ki bu süreci dikkatle yürütelim, başarılı bir şekilde yürütelim ama elimize gelen verilere bakarız, o verilere göre de gerekirse bir esneme yapılabilir” açıklaması yaptı.
Mekanlar açılmazsa “mahvoloruz” endişesi duyuluyor
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Türkiye Lokantacılar ve Pastacılar Federasyonu Başkanı Aykut Yenice, 21 Mart ile 1 Haziran arasındaki ilk kapanma dönemi sonrasında bu ikinci kapanma dönemiyle birlikte artık kepenkleri hiç açamama noktasına geldikleri görüşünde. Bu nedenle “Kepenkler açılmalı, ışıklar yanmalı” sözünü slogan olarak benimsediklerini vurgulayan Yenice, eğer kabine toplantısında yeme-içme mekanları için açılma kararı alınmazsa ne olacağına ilişkin “Tek kelimeyle mahvoluruz” dedi.
Türkiye Lokantacılar ve Pastacılar Federasyonu olarak turizm sektöründeki konaklama tesisleri için öngörülen sertifikalandırma sistemine geçebileceklerini kaydeden Yenice, lokantalar, restoranlar, pastaneler için de “güvenli işletme” sertifikası verilebileceğini belirterek, her türlü denetimi kabul etmeye hazır olduklarını ancak mutlaka artık mekanlarını hizmete açmak istediklerini söyledi.
Esnaf olarak paket servisi ve “gel-al” hizmetiyle işletmelerini ayakta tutacak güçleri kalmadığını belirten Yenice, pek çok mekanda ücretsiz izin ile işten çıkarmaların mecburen olduğunu ve kredi borçları içinde bulunduklarını anlatarak, işletmecilerini müşterilere açabilmek için her türlü kurala uymayı kabul ettiklerini yineledi. Yenice, kabine toplantısında mutlaka mekanları açma yönünde karar alınması gerektiği görüşünü vurgulayarak, aksi takdirde geri dönüşü olmayacak şekilde kepenk kapatmalar yaşanabileceğini ifade etti.
Kısa çalışma ödeneği gibi olanaklar sağlandığını ancak bunun artık yeterli olmadığını işaret eden Yenice, borçlarını ödeyebilmek için esnaf olarak müşteri ağırlamaları gerektiğini dile getirdi.
“Hükümetçe çaba gösteriliyor”
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRİS) Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Bingöl ise, VOA Türkçe’ye değerlendirmesinde, Corona virüsü salgını koşulları da dikkate alındığında hükümetçe çaba gösterildiği düşüncesinde. Konaklama tesislerinde olduğu üzere Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ile birlikte “güvenilir restoran belgesi” vermeye başlayacaklarını açıklayan Bingöl, bu belgeyi alacak işyerlerine müşterilerce güven duyularak yemek yemeye gidilebileceğini belirterek, masa aralıkları için en az 90 santimetre şartı, girişte HES kodu kontrolu zorunluluğu gibi uygulamaları hayata geçirmeyi öngördüklerini anlattı.
Kabine toplantısı çerçevesince mekanları açma kararı alınmasını beklediklerini ve bunun için görüşmelerini sürdürdüklerini de kaydeden Bingöl, işletme sahiplerince de salgını unutmadan güvenliğe önem verileceğini ve koşullu olarak mekanları açabileceklerini düşündüğünü aktardı. Bingöl, “Bir de önceki dönemlerde ertelenen SGK ödemeleri ile vergilerin halen alınıyor olması esnafı zor durumda bırakıyor. Ayrıca Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanamayan çalışanların SGK ödemeleri de devam ediyor. Bu konuda krizin yaşandığı ilk günden bu güne sektörümüze destek veren Sayın Cumhurbaşkanımızdan ve Hükümetimizden SGK ve vergi ödemelerinin alınmaması konusunda da destek bekliyoruz. Bu zorlu süreçte SGK primleri ile vergileri ödeme durumumuz maalesef yok. Bu konuda bir çalışma yapılmasını talep ediyoruz” çağrısında da bulundu.
Ankara esnafı: Paket servis ile geçinemiyoruz
VOA Türkçe’nin mikrofon tuttuğu Ankara’da yeme-içme mekanları işletmecileri, artık paket servis ile geçim sağlayamayacaklarını belirterek, müşteri ağırlayamadıkları sürece mekanlarını ayakta tutacak gücü bulamadıkları görüşünde hemfikirdi.
Paket servis hizmeti için moto-kurye taşımacılığı için beşte bir oranında gider söz konusu olduğuna işaret eden mekan sahiplerinden birisi, paket servis ile işletmeyi açık tutsalar da hiç kar marjı kalmadığı için gün geçtikçe zararına çalışmaya başladıklarını söyledi.
Bir başka mekan sahibi de “Kısa Çalışma Ödeneği” imkanıyla bütün çalışanlarını destekleyemediklerini belirterek, pek çok işsiz kişinin olduğuna dikkat çekti.
