Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kerkük’teki kamu binalarına Irak ulusal bayraklarının yanı sıra çekilen Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) ait bayrakların indirilmesi yolundaki çağrısı karşılık bulmadı.
Kerkük’teki IKBY bayraklarının indirildiği yolundaki bazı haberler Türk basınında dün yer almıştı. Ancak, bu haberler yalanlandı.
Kerkük Valiliği Basın Bürosu tarafından Amerika’nın Sesi’ne yapılan açıklamada, söz konusu haberlerin gerçeği yansıtmadığı, IKBY bayraklarının Kerkük’te bulunan kamuya ait binalardan indirilmediği ifade edildi.
Washington’daki IKBY Temsilciliği’nden bir yetkili ise, Amerika’nın Sesi’ne bir açıklama yaparak bayrakların indirilmediğini teyid etti. Aynı yetkili, Türk basınında yer alan haberlerin “İran yanlısı” bir Kürt medya yayın organı tarafından verildiğini söyledi. Bu Kürt yetkili, Kerkük’teki IKBY bayraklarının indirilmediğinin altını çizdi.
IŞİD’in bölgeden çıkarılmasıyla birlikte 2014’ten beri Peşmerge güçlerinin elinde bulunan Kerkük, Ortadoğu haritasındaki “en tartışmalı” toprak parçalarından biri. Bölgedeki zengin enerji kaynakları ise bu tartışmalara farklı boyutlar kazandırıyor. IKBY bayraklarının Irak ulusal bayrağının yanına çekilmesi kararı Kerkük İl Meclisi tarafından alınmış, ancak dokuz Türkmen üye ile altı Arap üye oylamayı boykot etmişti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “sert” diye nitelenen sözleri ise yine bu oylamanın ardından gelmişti. Erdoğan, Türkiye’nin IKBY ile süregiden iyi ilişkilerinin etkileneceğini de belirtmişti.
Amerika’nın Sesi, Kerkük’te bayrak konusuyla ilgili olarak bir dizi uzman ve yerel temsilciden görüş aldı. Neredeyse herkesin, Kerkük’teki gerilimin tırmanmasının radikal İslamcı terör örgütü IŞİD’in işine yarayacağında birleştiği görüldü.
Türk savunma uzmanı Metehan Demir, bölgedeki Türkmen nüfusu nedeniyle Kerkük’ün Türkiye için milli bir mesele olduğunu söyledi. Demir, “Erdoğan fiili bir müdahaleden değil de, ekonomik ve ticari baskılardan söz ediyor. Ama, Kerkük’te gerginliğin artması IŞİD’e yarar sağlar” dedi.
Irak Parlamentosu’nda Kerkük’ü temsil eden Türkmen üye Hasan Turan, bayrak kararıyla Irak Anayasası’nın ihlal edildiğini kaydetti. Turan, İran ve Türkiye’nin yanı sıra Bağdat’taki merkezi hükümet ile Irak Parlamentosu’nun da bayrak kararına karşı çıktığını söyledi ve Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği’nin “bayrak çekme konusu dikkatleri IŞİD ile savaştan başka noktaya doğru çekiyor” şeklindeki açıklamasını hatırlattı. Turan, “Öncelik IŞİD ile mücadele olmalı” dedi.
Kerkük İl Meclisi’nin Kürt üyesi Kamuran Kerküki, bayrakların indirilmediğini ve bayrak kararı alındıktan sonra yapılan bir Türkmen protesto gösterisinin dışında herhangi bir olay yaşanmadığını söyledi. Kerküki, Erbil’i temsil eden bir heyetin Irak Parlamentosu ile temas halinde olduğunu belirtti.
Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi Hicran Kazancı, Kürt bayrağına karşı olmadıklarını ama bir “oldu bitti” yaşamak istemediklerini kaydetti. Kazancı, “Kürtler de demokrasiye saygı gösterirler. Mesele büyümeden çözülür diye düşünüyorum” dedi.
16 Nisan
Washington’daki düşünce kuruluşu Amerikan İlerlemesi için Merkez’den (CAP) kıdemli analist ve Türkiye uzmanı Alan Makovsky, bayrak meselesi ile 16 Nisan anayasa referandumu arasında bağlantı kurdu. Alan Makovsky, MHP’nin milliyetçi oylarını isteyen Tayyip Erdoğan’ın Kerkük’e de bu çerçevede yaklaştığını söyledi. Makovsky, artması halinde gerilimin IŞİD tarafından kullanılabileceğine dikkat çekti.
Washington Enstitüsü’nden Soner Çağaptay da, Erdoğan’ın, dışarıda yaşanan krizleri 16 Nisan çerçevesinde ve kendi gündemi için kullanmayı hedeflediğini ifade etti. Çağaptay, IKBY Başkanı Mesud Barzani’nin kısa bir süre önce Türkiye’ye yaptığı ziyaret sırasında Irak Kürt Bölgesi bayraklarının çekildiğini hatırlattı.
IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani ise konuyla ilgili açıklamasında, Erdoğan’ın, “Kerkük orada yaşayan bütün etnik gruplara aittir” şeklindeki değerlendirmesine katıldığını söyledi. Barzani, “Ancak, Kerkük’ün kaderi dışarıdan belirlenemez” dedi.
