Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, İran’la yürütülen nükleer görüşmelerde zorlu kararların alınmaması durumunda süreci sona erdirmeye hazır olduklarını açıkladı.
Anlaşma konusunda “Aceleye gelmeyeceğiz ve aceleye getirilmeyeceğiz” diye konuşan Kerry, Viyana’da gazetecilere yaptığı açıklamada, kapsamlı bir anlaşma yönünde “gerçek anlamda ilerleme kaydedildiğini”, ana endişelerinin anlaşmanın içeriğine önem verildiğini söyledi.
“Sonuçta bir anlaşmaya varacaksak, bu zamanın sınavından geçebilecek bir anlaşma olacak” diyen Kerry, bu sınavın günler, haftalar ya da aylar değil, belki de onyıllar süreceğini belirtti.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif de bir anlaşmaya varmak için “gerektiği sürece” görüşme masasında kalacakları vaadinde bulundu.
Dışişleri Bakanı Kerry’nin sözlerine Beyaz Saray da destek verdi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, görüşmelerin yapıcı olmaktan çıkması durumunda Başkan Barack Obama’nın görüşme ekibini Washington’a geri çağıracağı bildirildi. Beyaz Saray sözcüsü Josh Earnest, nihai bir anlaşmaya varılmasını amaçlayan görüşmelerin haftalar boyunca uzamasına izin vermeyeceklerini söyledi.
Kerry dün aralarında Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’la yaptığı telefon görüşmesinin de bulunduğu bir dizi görüşmeler gerçekleştirdi. Lavrov Ufa’da yaptığı açıklamada, “(İran’a) Yaptırımların bir an önce kaldırılmasına destek veriyoruz” dedi.
Ancak Amerika’nın Sesi’nin de görüşlerini aldığı Amerikalı yetkililer, İran’a yaptırımların tamamen kalkmasının yıllar boyunca mümkün olmayacağını dile getiriyor. Batılı ülkeler de ambargonun tamamen kalkmasına karşı.
BRICS zirvesine katılan Lavrov, kısa süre içinde Viyana’ya döneceğini bildirdi.
Öte yandan görüşmecilerin kapsamlı anlaşmaya varmak için belirlediği son süre bugün doldu. Viyana saatiyle sabah 6 itibarıyla tarafların bir anlaşmaya varmaması dolayısıyla Amerikan Kongresi, olası bir anlaşmayı değerlendirme süresini 30’dan 60 güne çıkarmış oldu. Değerlendirme süresinin iki aya uzamasıysa, Başkan Obama’nın en çok korktuğu ve anlaşma fırsatlarının elden kaçmasına yol açabilecek bir unsur.
Kongre üyelerinin İran’ın nükleer programıyla ilgili bir anlaşmaya varılması yönündeki beklentileri de azalıyor. Tahran hükümetinin P5+1 diye anılan ülkelerle yürüttüğü nükleer görüşmeler, bu ülkenin nükleer programını kısıtlaması karşılığında, maruz kaldığı ekonomik yaptırımların aşamalı olarak kaldırılmasını öngörüyor. Bununla birlikte Batılı ülkeler, İran’ın nükleer programının hala şeffaf olmadığında ve programın askeri boyutlarını gizlemeye çalıştığında ısrarlı. İran ise, yaptırımların daha hızlı kaldırılmasını istiyor.
