Beyaz Saray, Başkan Barack Obama’nın da katıldığı Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’daki Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) zirvesinde bölgesel sorunların çözümü için daha güçlü ortaklık kurulması yönünde anlaşmaya varıldığını açıkladı.
Zirveye Amerika’nın katılımı, Mayıs 2015’te Obama’nın Camp David’de KİK üyesi 6 ülkenin (Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Umman, Katar ve Bahreyn) liderlerini ağırladığı toplantıda kararlaştırılmıştı.
Başkan Barack Obama’nın ağırlıklı olarak Ortadoğu’da IŞİD ve diğer bölgesel sorunları ele alan Körfez İşbirliği Konferansı zirvesine katıldığı sıralarda Beyaz Saray, bu işbirliğine neden önem verdiğini ve neleri içerdiğine yönelik bir bilgi notu yayımladı.
Katılımcı ülkelerin zirvede bölgesel sorunların çözümü için daha güçlü ortaklık kurulması konusunda anlaştığını vurgulayan Beyaz Saray bilgi notu, bu ortaklığın bölgesel güvenliği, istikrarı ve refahı arttırmayı hedefleyen karşılıklı yükümlülükler temelinde yürüyeceğinin altını çiziyor.
Obama da zirve sonrasında yaptığı açıklamada, IŞİD’i yok etme ve Ortadoğu’da istikrarı sağlama konusunda Amerika ve Körfez liderlerinin kararlılıklarının devam ettiğini söyledi. Obama ayrıca katılımcı ülkelerin bu konudaki katkılarını arttıracağının da altını çizdi.
Kolektif güvenliğin sağlanması amacıyla tarafların, birbirine yardım etme konusunda uzlaşma sağladığını belirten Obama, bu çerçevede terörle mücadele için istihbarat paylaşımının hayati önem taşıdığını kaydetti.
IŞİD’le mücadelenin Suriye’de istikrar sağlanmasından geçtiğine dikkati çeken Obama, Körfez liderlerinin de Irak ve Suriye’ye insani yardımların artırılması, Irak’ın kent ve kasabalarının IŞİD işgalinden kurtarılmasına ve Suriye’de iç savaşı sona erdirip Esat rejimini devre dışı bırakacak bir geçiş hükümeti kurulmasına destek verme konusunda da anlaştığını sözlerine ekledi.
Amerika’nın KİK ile yaptığı ortaklığın temelinde yatan unsurların başında IŞİD geliyor. KİK üyelerinin tamamının aynı zamanda IŞİD’le mücadele koalisyonunun bir ortağı olduğunun altını çizen Beyaz Saray bilgi notu da, Konsey’in bu konudaki katkılarını hava saldırılarına katılmak, cihatçı örgütün mali kaynaklarının önünü kesmek ve karşı propaganda faaliyetleri yürütmek olarak sıralıyor. Ayrıca, Irak hükümetine bu mücadelede yardımla Suriye’de geçiş hükümeti sürecine destek vermek de bu katkılar arasında sıralanıyor.
Amerika ve başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez İşbirliği Konseyi’nin Sünni yönetimleri arasındaki bir sürtüşme konusu ise İran. Suudi Arabistan Amerika’nın İran’la yaptığı nükleer anlaşmadan ve Tahran hükümetiyle yakınlaşmasından oldukça rahatsız ve bu da Obama’nın Suudi Arabistan ziyaretine yansıdı. Obama’ya burada oldukça soğuk bir karşılama yapıldığı Amerikan basınında sıklıkla konu alındı.
Şii nüfusa sahip Körfez ülkeleri, İran’ın bölgesel rolünden oldukça rahatsız ve Amerika’nın bölgedeki tansiyonu dindirme çabalarına dahil edilmesi konusunda ısrarlılar.
Obama da bugünkü açıklamasında Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri arasındaki en büyük taktik farklılığın İran olduğunu kabul etti, ancak İran’ın bölgedeki kışkırtıcı tavırlarına karşı işbirliği yapılması konusunda tüm tarafların uzlaşma içinde olduğunu vurguladı. Tarafların İran’la ilgili kaygılarının devam ettiğini kaydeden Obama, önceliğin İran’ın her şekilde nükleer silah sahibi olmasının önüne geçmek olduğunu belirtti.
Aynı şekilde Libya ve Yemen’deki krizlerin çözümü de, Amerika ve Körfez ülkeleri arasındaki bu ortaklığın önceliklerini oluşturuyor.
Bugün Riyad’daki zirvede Amerika ve Körfez ülkeleri liderlerinin uzlaşmaya vardığı diğer birtakım güvenlik işbirliği alanlarına Beyaz Saray’ın bilgi notunda yer veriliyor. Bunlar arasında örneğin Körfez ülkelerinin katkı sağlayacağı ve Amerika’nın eğitim vereceği acil müdahale kuvvetleri oluşturulması, istihbarat paylaşımı, balistik füze saldırılarına karşı ortak savunma sistemi oluşturulması, ortak tatbikatlar, siber alanda işbirliği ve ortak deniz devriyeleri gibi konular yer alıyor.
