Üst düzey bir Türk yetkili, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un gelecek hafta gerçekleşecek Türkiye ziyareti sırasında, Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından tahıl ihracatının yeniden başlatılması konusunda gelişme kaydedilmesini beklediğini söyledi. Yetkili, içinde bulunulan koşullara rağmen, gerek Moskova gerek Kiev’in çözüm istediklerini ifade etti.
İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan Türk yetkili, Karadeniz'de sürüklenen mayınlar ve tarım ürünlerinin ödeme mekanizması gibi engellerin varlığına rağmen, çözüm planına açık olduğunu söyleyen Moskova’nın daha fazla olumlu adım atabileceğini belirtti.
Rusya’nın işgalinden bu yana Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından tahıl sevkiyatı durmuş ve 20 milyon tondan fazla tahıl silolarda mahsur kalmış durumda.
Savaş, tahıl ve gübre fiyatlarının hızla yükselmesiyle küresel bir gıda krizini körükledi. Bu durum, Birleşmiş Milletler'in Odesa ve diğer Ukrayna limanlarından nakliye yollarını yeniden devreye sokma planını harekete geçirdi.
Ukrayna ve Rusya ile deniz sınırı paylaşan Türkiye, bir anlaşmaya varılması halinde "gözlem mekanizması" çerçevesinde rol almaya hazır olduğunu bildirdi. Bu da Ukrayna'dan çıkan ve Türk boğazlarından geçen tankerlere Türk Deniz Kuvvetlerinden bir geminin eşlik etmesi anlamına gelebilir.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 8 Haziran'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'u söz konusu planı görüşecekleri bir toplantıda ağırlayacak.
Türk yetkili, "Türkiye bir süredir taraflarla bu konuda müzakerelerde bulunuyor. Rusya'nın bazı şartları söz konusu ama ilerleme beklentisi var. Rusya, Ukrayna ve diğer ülkeler gibi bu sorunun çözülmesini istiyor" dedi.
Yetkili, “Somut sonuçlar elde edilebilir ama ürün alımları, para transferleri gibi teknik ve zor konular da mevcut" dedi.
Rusya ve Ukrayna, küresel buğday arzının yaklaşık üçte birini karşılarken, Rusya aynı zamanda büyük bir gübre ihracatçısı ve Ukrayna da önemli bir mısır ve ayçiçek yağı ihracatçısı.
Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasil Bodnar, “Rusya’nın Karadeniz’deki faaliyetlerinden dolayı Ukrayna limanları bloke edildi. Rusya küresel gıda güvenliğine büyük bir tehdit oluşturdu. Limanlarımızda uluslararası pazara çıkaramadığımız toplam 22 milyon tahıl bloke altında kalmaya devam ediyor. Rusya, Türkiye gibi ülkelere çalıntı buğday da satıyor” demiş, sorumluların tespit edilip yakalanması için Türk makamlarından yardım istediklerini söylemişti.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Rusya'nın, gemileri etkileyeceğinden dolayı, koridoru kabul etmesi için sigorta sektörünü hedef alan bazı Batılı yaptırımların kaldırılmasını istediğini, Ukrayna'nın ise Rus savaş gemilerinin Odesa rıhtımına yaklaşmasını istemediğini belirtti. Çavuşoğlu, Kiev'in, plana dahil olan gemilerin Ukrayna'ya gelişlerinde silah taşımamasını istediğini de sözlerine ekledi.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile geçen Pazartesi günü yaptığı telefon görüşmesinde, Rusya'nın Türkiye ile koordineli olarak Ukrayna limanlarından engelsiz tahıl ihracatını kolaylaştırmaya hazır olduğunu söyledi.
Ankara'nın hem Moskova hem de Kiev ile iyi ilişkileri var ve barış müzakerelerini kolaylaştırmaya çalışıyor. Türkiye, Rusya'nın işgalini eleştirdi ve Ukrayna'ya silahlı insansız hava araçları sattı. Ankara bununla birlikte Batı'nın Moskova'ya yaptırımlarını desteklemiyor.
