Amerika ve diğer birçok Batılı ülkede İslamcı terör örgütlerinin oluşturduğu tehdit, diğer aşırılık yanlısı gruplardan gelen tehditler karşısında ikinci plana itildi. Bu grupların bazılarının son yıllarda daha çok kan döktüğü gözleniyor.
Ancak beyaz ırkın üstünlüğünü savunanlarla aşırı sağcılardan kaynaklanan terör tehditlerindeki artışa rağmen terörle mücadele yetkilileri, IŞİD ve El Kaide gibi terör gruplarının tehditlerinin göz ardı edilmemesi için çabalıyor.
Hollanda Adalet ve Güvenlik Bakanı Dilan Yeşilgöz-Zegerius, Kasım ayı sonunda Washington'a yaptığı resmi ziyaret sırasında VOA'in bir sorusuna yanıt olarak, "Evet, cihatçılık Hollanda'da şu anda hala ana tehdit unsuru olmaya devam ediyor" dedi.
"Şimdi tehdidi görüyorsunuz. İdeolojiyi görüyorsunuz" diyen Yeşilgöz-Zegerius, "Ancak Avrupa'da ülkemizde örgüt ve örgütlenme seviyesi çözülüyor" şeklinde konuştu.
IŞID ve El Kaide liderleri hedef alınıyor
Bu çözülmenin bir nedeni, hem IŞİD'in hem de El Kaide'nin 2022 yılında ciddi kayıplarla karşılaşması.
Birleşmiş Milletler'den eski terörle mücadele yetkilisi Edmund Fitton-Brown, VOA'e, "Bu yıl kayıplar yılı oldu" dedi.
IŞİD'in yeniden canlanma olasılığı kaygı yaratmış olsa da örgütün lideri Ebu İbrahim El Haşimi El Kureyşi'nin Amerikan özel güçlerinin bir gece operasyonu sırasında kendisini havaya uçurmasıyla örgüt, ciddi bir kayıp yaşadı.
Bu olayın üzerinden 8 ay geçmeden IŞİD bu sefer Ebu İbrahim'in halefi Ebu El Hasan'ı, isyancılar Özgür Suriye Ordusu'yla düzenlediği baskında kaybetti.
IŞİD'in iki liderinin ölümünün arasında yer alan zaman dilimi içindeyse Amerika, Suriye Demokratik Güçleri gibi ortakları ve Türkiye gibi müttefikleriyle düzenlediği operasyonlarla baskıyı korudu. Böylelikle 2022 yılında IŞİD'in en az 10 kilit lideri ya öldürüldü ya da ele geçirildi.
Amerika'nın şimdiden IŞİD'in savunma hattını kırdığı gözleniyor. Yetkililer, VOA'e yaptıkları açıklamada, örgütün Ebu El Hüseyin El Hüseyini El Kureyşi takma adını kullanan yeni lideri hakkında bilgi sahibi olduklarını kaydediyor.
Amerika'nın Ebu El Hüseyin El Hüseyini El Kureyşi'yi ele geçirmesi durumunda bunun cihatçı dünyadaki etkilerinin ciddi olacağı öngörülüyor.
Eski terörle mücadele yetkilisi Fitton-Brown, "Böyle bir durum ciddi bir sorunla karşı karşıya oldukları anlamına geliyor" diyor.
"Sanki ipliği çekiyorsunuz, ilmekler ardı ardına çözülüyor ve bunu durduramıyorlar" benzetmesi yapan Fitton-Brown, "Hangi aşamada örgüt, başarısızlığının ayyuka çıkması nedeniyle insanların hiçbir şekilde kendileri özdeşleştirmek istemeyecek seviyede zayıflar?" sorusunu soruyor.
El Kaide'ye indirilen darbe
El Kaide de Ağustos ayında, Amerika'ya ait bir SİHA'yla düzenlenen saldırıda lideri Ayman El Zevahiri'nin Afganistan'ın başkenti Kabil'deki ikametinde öldürülmesiyle büyük bir kayıp yaşadı.
ABD Başkanı Joe Biden, El Zevahiri'nin ölümünü "Adalet yerini buldu. Ne kadar uzun sürerse sürsün, nerede saklanırsanız saklanın, eğer insanlarımıza, Amerika'ya karşı bir tehdit oluşturursanız sizi bulup öldüreceğiz" dedi.
El Kaide'nin liderlik kademesi o zamandan beri sessizliğini koruyor. El Zevahiri'nin halefinin İran'dan çıkamıyor olmasının örgütün liderlik kademesindeki değişiklik planlarını zora soktuğu düşünülüyor.
Batılı ülkelerin Afganistan kaynaklı terör tehdidi korkularıysa şimdilik vücut bulmuş değil. Kıdemli Amerikalı terörle mücadele yetkilileri, Afganistan'daki IŞİD kolu IŞİD-Horasan'ın El Kaide gibi ciddi oranda zayıflatıldığını, bu nedenle Batı'ya karşı saldırı düzenleme emellerini yerine getirecek durumda olmadığını kaydediyor.
Bunun yerine cihatçı terör tehdidi, başka bölgelere kayıyor.
Afrika'dan kaynaklanan terör tehdidine karşı koyma çabaları
ABD Ulusal İstihbarat Dairesi Direktörü Avril Haines, bu ayın başında California'da bir forumda, El Kaide'nin Yemen'deki kolunun, Batı'ya saldırma kapasitesine en çok sahip olan, en tehlikeli terör örgütü olduğunu söyledi.
El Kaide'nin Arap Yarımadası'ndaki bu en tehlikeli kolunun yanı sıra örgütün El Şabab olarak bilinen Somali'deki kolu da El Kaide'nin çekirdek liderlik kadrosunu finansal olarak destekliyor. Örgüt, uzun zamandır Afrika ve ötesindeki Amerikan ve Batılı hedeflere saldırma arzusu duyuyor.
Bu ay sanal ortamda Washington'daki Savunma Yazarları Grubu'yla düzenlenen bir brifinge katılan Afrika İşlerinden Sorumlu Savunma Bakanı Yardımcısı Chidi Blyden, "Bizi en çok kaygılandırdığını söyleyebileceğim bir numaralı örgüt, Doğu Afrika'daki El Şabab" dedi.
Blyden, "El Şabab'ın bölgedeki ortaklarımıza zarar verme, mevcut konumları dışında saldırılar düzenleme niyet ve kabiliyetini yok etmek için Somalililer’le işbirliği yapıyoruz" şeklinde konuştu.
Amerika, El Şabab'a karşı koymak için bu yılın başında Somali'de 500 kadar Amerikan askerinin bulundurulmasının gerekli olduğuna karar vermişti. Bu karar Somali'deki yeni hükümet tarafından memnunlukla karşılanmıştı.
Ancak Afrika'nın Sahel bölgesinde El Kaide ve IŞİD kolları bazı kazanımlar elde etti.
"Sahel bölgesinde aşırılık yanlısı örgütlerden oluşan bir grup bizi kaygılandırıyor" diyen Blyden, "Bu örgütlerin Sahel ve Batı Afrika kıyılarındaki ülkelerin nüfusları üzerindeki etkilerini ortaklarımızla birlikte anlamaya çalışıyoruz" şeklinde konuştu.
Son bir yılda Fransa gibi bazı ülkeler bölgedeki terörle mücadele kuvvetlerini geri çekmeye başladı.
Bazı uzmanlar, bunun sonucunda yeni sorunların ortaya çıkmasından korkuyor.
Düşünce kuruluşu American Enterprise Institute'dan Katherine Zimmerman, VOA'e gönderdiği elektronik postada, "El Kaide bağlantılı bir grubun uluslararası çapta bir terör saldırısı düzenleme olasılığı, bölgesel kolların güçlenmesi ve terörle mücadele çabalarının baskısının kalkmasıyla birlikte yükselmeye devam ediyor" ifadelerini kullandı.
"Amerika'nın istihbarat kabiliyetleriyle bile, ki bu kabiliyetlerin sayısı çok, böylesi bir saldırının düzenlenebileceği riski yüksek" diyen Zimmerman, bunun nedenini küresel terör tehdidinin şekil değiştirmesiyle birlikte terörle mücadele kaynaklarının da yön değiştirmesine bağlıyor.
