Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli limon üreticisinin uzun süredir beklediği haberi verdi. Pakdemirli "10 bin ton limon ihracatının yeniden yapılacağını müjdelemek isterim.” dedi. Pakdemirli duyuruyu Twitter hesabından yaptı. Tarım ve Orman Bakanı; “Cumhurbaşkanımız ve bölge milletvekillerimizle yaptığımız istişareler sonucu 10.000 ton limon ihracatının yeniden yapılacağını müjdelemek isterim. Bu konuda kimse kendine paye çıkarmasın. Planlamamızı ihtiyaca göre yaptık. Her zaman olduğu gibi üreticilerimizin ve tüketicilerin yanındayız” mesajını paylaştı.
"10 Bin Ton Sadece Benim Mahallemden Çıkar”
VOA Türkçe’ye konuşan limon üreticileri ise kararın zamanlamasının doğru ancak izin çıkan miktarın yetersiz olduğu görüşünde.
Mersin’in Erdemli ilçesindeki Adnan Menderes mahallesinin muhtarı olan limon üreticisi Resul Keş, sadece kendi mahallesinden bu miktarda limon çıkacağını söyledi. Keş, “Az da olsa üreticimiz bir nebze rahatladı. Ama yetersiz gelir. Biz Adnan Menderes mahallesi olarak sadece limon üretiyoruz. 10 bin ton benim mahallemden çıkar sadece. Bu, üretici açısından yetersiz” dedi.
Keş, ihracata için sınır koyulmaması gerektiğini de “Üreticiyi de geriyor bu iş, tüketiciyi de geriyor. Biraz fiyatları kontrol altına alıp serbest bırakılması lazım” sözleriyle anlattı.
Aynı mahallede yaşayan üretici Kerim Dudu da izin verilen miktarın az olduğunu söyleyenlerden. Dudu, "Doğru bir karar ama yetersiz. Niye yetersiz; ihracatçılarımızın ellerinde biraz mal vardı zaten ihracat açılınca önce onlar kendi ellerindeki malları çıkartacaklar. Üreticiye doğrudan etkisi çok az miktarda olacak. Bunun 50-60 bin tona çıkması lazım. Bakanımız ‘İlk hasat eylül ayında yapılacak.' diyor ama bunu limoncuların hepsi bilir ki Temmuz'un 20’sinden sonra ‘mayer’ dediğimiz limon çıkar, piyasaya sürülür. Bu mal 'yatak limon’ dediğimiz şu an depolarda bulunan limonun fiyatını bütün yıllarda etkilemiştir zaten. Bu yıl da yine etkileyecektir. Yine bir iki ay var önümüzde. Bu sürede ne satabilirsek, ne çıkarabilirsek çiftçinin kazancını sağlayacağı bu olur. Yani Eylül'e kadar bekletilirse çiftçilerin yine zarar edeceğini düşünüyorum” diye konuştu.
"Üretici limon miktarını doğru bildirmedi”
Limon ihracatına getirilen ön izin şartı, salgın sırasında C vitaminine sahip ürünlere yönelik talep artışının ardından gelmişti. Tarım ve Orman Bakanlığı uygulamayı iç pazar için yeterli limon kalmayabileceği gerekçesiyle başlatmıştı. Bu sırada limon fiyatları yükselmiş, sınırlamayla bir miktar gerilemişti.
VOA Türkçe’ye geçen ay bilgi veren Erdemli Ziraat Odası Başkanı Rasim Şahin ise, üreticinin elinde hem iç hem de dış pazara yetecek kadar ürün olduğunu söylemiş, bakanlığın bunu dikkate almasını ve ihracatı yeniden açmasını istemişti.
Peki, üreticinin elindeki limon miktarıyla ilgili hesaplama neden yanlış yapıldı?
Resul Keş, üreticinin elindeki ürün miktarını bakanlığa doğru bildirmediğini, “Bu sıkıntı bizim üreticilerimizden kaynaklanıyor. Ellerindeki malı yeterince bildirmemelerinden kaynaklanıyor. Sadece bakanlıkla ilgili bir sıkıntı değil bu. Bakanlık biz ne kadar bildirirsek ona göre pazar açacak” şeklinde anlatıyor.
Üreticinin neden yanlış bilgilendirme yaptığını da Kerim Dudu açıklıyor: “İlçe Tarım, Ziraat Odası bir sayım yaptı ama insanlar vergi vereceğiz (endişesiyle), işte, bir algı operasyonu yapıldı insanlar üzerine. 300 ton malı olan insan 50 ton diye bildirdi. Burada tapu sorunu olan mahallelerimiz de var. Önce tapu verilmiş, ellerinden alınmış. Veyahut orman arazilerine limon ağaçları dikilmiş tapuları yok. 50-60 yıllık, 100 yıllık ağaçlar var içerisinde. Ellerinde tapusu olmayan insanlar gidip de bunun beyanını veremez ki. Veyahut ailesinden miras kalmış, kendilerine intikal etmemiş, babasının, dedesinin üzerine tapusu, torunu kullanıyor. Onun dışında hazine arazileri var, insanlar girmiş, açmış, dikmiş limonunu ama tapusu yok. Böyle sıkıntıları var bizim üreticilerimizin.”
Dudu eksik bildirime çözüm olarak ihracatçılara olduğu gibi üreticiye de teşvik verilmesini öneriyor.
İstanbul ve Ankara’ya giden limonlar
Limon üreticilerinin ihracatla ilgili şikayetleri üzerine Mersin Büyükşehir Belediyesi geçen haftalarda harekete geçmiş ve İstanbul ile Ankara Büyükşehir Belediyeleri’nden destek istemişti. İstanbul 100, Ankara da 50 ton limon alarak üreticilere destek vermişti.
Bu uygulama Erdemlili üreticilerin işine yaradı mı?
Dudu limonun Erdemli’den değil, Tarsus’tan alındığını söylüyor, uygulamadan yararlanamadıklarını vurguluyor.
Resul Keş ise, uygulamanın dikkat çekmesi açısından faydalı olduğu görüşünde: “Onların yapmış olduğu sadece kamuoyuna bir duyuru amaçlı. Kamuoyunu biraz hareketlendirmek amaçlı. 100 ton, 50 ton limonun Erdemli'mize hiçbir şey yapmayacağını onlar da biliyor ama kendilerine de teşekkür ediyoruz. Biraz tepki amaçlı yapmış oldukları bir şeydi, güzel bir şeydi. Psikolojik olarak rahatlattı, sesimizi duyan birileri olduğu için mutluyuz."
