Lübnan’da 6 Mayıs’ta yapılan seçimin ardından 21 Mayıs’ta eski milletvekillerinin görevi yeni meclise devretmesi bekleniyor. 21 Haziran’da yeni meclisin göreve başlamasının ardından meclis başkanı seçilmesi ve cumhurbaşkanının tarafların uzlaştığı bir isme hükümeti kurma görevi vermesi öngörülüyor.
Lübnan’da hala yürürlükte olan din ve mezhep esaslı uygulama nedeniyle cumhurbaşkanının Maruni Hristiyan, başbakanın Sünni Müslüman ve meclis başkanının Şii Müslüman olması gerekiyor. Din ve mezhepler uygulaması kabinenin oluşturulması aşamasında da geçerli. Hassas iç siyasi yapısı nedeniyle parlamentoda çoğunluğu oluşturan tarafın bir Sünni ismi başbakan olarak önerip seçilmesini sağlaması yetmiyor, belirlenen isme Sünniler ve Hristiyanlar’ın da azami ölçüde onay vermesi gerekiyor.
Lübnanlılar 21 Mayıs’ta yeni meclisin görevi devralması ve 21 Haziran’dan itibaren yeni hükümetin kurulması için gerekli sürecin başlatılmasını beklerken diğer taraftan seçim sonuçlarını tartışıyor.
Seçimde Hizbullah ve müttefiki Emel hareketi parlamentonun üçte birinden fazlasını aldı. İki hareketin yakın ilişkileri olan Aoun’un liderliğindeki Hristiyan hareketle birlikte meclisteki sandalye sayısı 67’ye ulaştı.
Buna karşılık 2009’daki parlamento seçimiyle belirlenen ve 21 Mayıs’taki görev devrine kadar yetkisini koruyan mecliste en fazla sandalye Hariri ailesinin liderliğini yaptığı Müstakbel Hareketi. Ancak son seçimde Müstakbel Hareketi 33 sandalyeden on ikisini kaybetti. Ülkedeki Sünni kesimin lideri olarak sembolleşen Müstakbel Hareketi’nin seçimde oy kaybetmesinin nedenleri arasında Hariri’nin Suudi Arabistan’dan yaptığı istifa açıklaması ve son dönemdeki politikalarla iç siyasi dengeyi sarsma riski, Sünni kesim içinden çıkan bazı isimlerin oyları bölmesi, partiye değil adaya oy verilmesini öngören yeni seçim sistemi ve parti içindeki bazı isimlerin seçmene yönelik davranışları gösteriliyor.
Hala başbakanlık görevini yürüten Müstakbel Hareketi lideri Saad Hariri seçimden hemen sonra parti içinde bir değerlendirme süreci başlattı ve ardından partinin önde gelen bazı isimleri görevden alındı veya istifa etti. Önümüzdeki günlerde Müstakbel Hareketi içindeki sarsıntıların sürmesi bekleniyor.
Hizbullah ve Emel hareketlerinin elde ettiği sonuçsa iki hareketin mecliste tasarıları veto etmesine yetiyor. Hali hazırda Lübnan içinde silahlı güç olarak Lübnan ordusunun partneri durumunda olan Hizbullah siyasi olarak da oldukça güçlü. Seçim sonuçlarının Lübnan iç siyasetine yansımaları önümüzdeki süreçte belirginleşecek olsa da Hizbullah ve Emel hareketlerinin başbakan olarak Saad Hariri ismini destekleyecekleri yönünde sinyaller gelmeye başladı.
Şii Müslüman olması gereken meclis başkanlığı için en güçlü isimse 1992 yılından beri bu görevi yürüten Emel Hareketi’nden Nebih Berri. Saad Hariri, geçtiğimiz günlerde basın mensuplarının bu yöndeki sorularına karşılık, “Sayın Berri aynı görevi yürütmek isterse destek olabiliriz” yanıtı verdi.
Hizbullah ve Emel hareketlerinin seçimlerle elde ettikleri kazanımlar ülke içinden çok dışında etki yarattı. Bölgede giderek tırmanan gerginlik, İsrail-Suriye karşılıklı füze saldırıları, İsrail’in Hizbullah’a yönelik sertleşen söylemleri gibi faktörlerin yanısıra seçimden hemen sonra “Seçimden önce Hizbullah Lübnan içinde bir hareketti ve bütün Lübnan’ı temsil etmiyordu ancak seçimden sonra Hizbullah eşittir Lübnan” gibi değerlendirmeler ülkede tedirginliği arttırıyor. Lübnan basınında ve halk arasında İsrail’den Hizbullah’a yönelik saldırılar olabileceği ve Lübnan ordusunun da dahil olmasıyla birlikte sıcak çatışmaya dönüşebileceği yönünde senaryolar konuşuluyor.
Lübnan bölgedeki gerginliğin yanısıra ekonomik kriz, elektrik sorunu, işsizlik, tasarı aşamasında dondurulmuş onlarca icraat önerisiyle birlikte işlevin büyük ölçüde askıya almış bir meclisle yeni hükümeti kurmaya hazırlanıyor.
Cumhurbaşkanı Mişel Aon, Başbakan Saad Hariri ve Meclis Başkanı Nebih Berri seçim sonrasında yaptıkları açıklamalarda, “hükümetin en kısa sürede kurulması gerektiğini, Lübnan’ın mevcut iç sorunlar ve bölgedeki gerginlik şartları altında aylar sürecek bir hükümet krizini kaldıramayacağı” yönündeki vurgular dikkat çekiyor.
