Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), beklendiği gibi yılın son toplantısında “politika faizi” olarak kabul edilen bir hafta vadeli repo ihale faizini yüzde 50’den yüzde 47,50'ye indirdi.
Hükümete yakınlığı ile bilinen işveren örgütü MÜSİAD’ın başkanı Mahmut Asmalı hafta başında yaptığı açıklamada, “Merkez Bankası’ndan, 8 ay gibi uzun bir süre dayandığımız yüksek faize karşı artık Aralık ayında faiz indirimi yapmasının, hepimizin ortak beklentisi olduğunu yineliyoruz. Yılın son ayında politika faizinde öngörülecek bir indirimin, firmalarımızın 2025 yılına ilişkin motivasyonunda olumlu bir etkisi olacağına inanıyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 7 Kasım’da Macaristan dönüşünde gazetecilere yaptığı açıklamada, “İnşallah faizle birlikte enflasyon da düşecek. Bundan hiç endişeniz olmasın. Benim ekonomideki mantığım bu. Bir ekonomist olarak aldığım, öğrendiğim bilgi bu. Hatırlayın Mehmet Bey'in yine Maliye Bakanı olduğu dönemlerde faiz 4 küsur seviyesindeydi. Enflasyon da 5,6'ya kadar düşmüştü. Şimdi bunu yeniden inşallah ülkemizin gündemine getireceğiz” demişti.
Para piyasaları negatif reaksiyon vermedi
Piyasalar faiz indirimini normal karşıladı.
Faiz kararının açıklandığı dakikalarda 35,25’lerde gezinen Dolar-TL kuru piyasa kapanışında 35,14’e gerilerken BİST 100 Endeksi 0,33 artışla 9 bin 949 puandan günü kapadı.
X hesabından açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Dezenflasyon sürecinde elde ettiğimiz önemli kazanımlar neticesinde Merkez Bankası politika faizini 250 baz puan indirmiştir. Böylece politika faizi yüzde 50 seviyesinden yüzde 47,5’e gerilemiştir. Para ve maliye politikaları arasındaki güçlü eşgüdümü sağlayan, şeffaf ve öngörülebilir politika adımlarımızın olumlu sonuçları, Merkez Bankasının 22 ay sonra faiz indirimi kararı almasında etkili olmuştur” dedi.
Prof. Hurşit Güneş: “Bu faiz indirimi tamamen patronları rahatlatmak amacı taşımaktadır”
Ekonomist Hurşit Güneş, TÜİK’in açıkladığı tartışmalı bulunan resmi enflasyonun yüzde 46 olduğu bir dönemde asgari ücrete yüzde 30 artış yapılırken faiz indiriminin gündeme gelmesinin şirketleri rahatlatmak amacı taşıdığı görüşünde.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Profesör Güneş, “Enflasyon hedefini yıllardır istikrarlı bir şekilde tutturamayan Merkez Bankası, enflasyonda beklenen hızda bir indirim olmadan faiz indirimine başladı. Bu faiz indirimi tamamen patronları rahatlatmak amacı taşımaktadır. Asgari ücret, hedeflenen enflasyon gözetilerek artışa tabi tutuldu. Şimdi Ortodoks programlar elbette dar gelirliden, emekçiden fedakârlık ister ama o programların mali bacağı vardır. Burada sadece para politikasına dayanan bir enflasyonla mücadele programı var” diye konuştu.
Profesör Güneş, “Milli gelirin yüzde ikisi kadar faiz dışı açık varken enflasyon kontrol edilemez. Faiz dışı fazla olmalıydı. Enflasyonu düşürmek için çözümler var. Kurdaki hareketliliği kontrol et, ücretleri baskıla. Büyüme arttığı zaman, ithalat talebi bozulacak, kur artacak. Biz bu filmi daha önce defalarca gördük” dedi.
Prof. İbrahim Turhan: “Bu indirim hem enflasyonun mevcut durumuyla hem de 2025 yılı enflasyon tahminleriyle uyumlu”
2004-2012 arasında Merkez Bankası’nda önce üye, sonrasında başkan yardımcısı olarak görev yapan İbrahim Turhan ise faiz indirimi için zamanlamanın doğru olduğu kanaatinde.
VOA Türkçe’nin konuştuğu Profesör Turhan, “Türkiye’de 2017’den beri çok ciddi hatalar yapılmış, bunun neticesinde yüzde 85’i aşan bir enflasyon oranıyla karşı karşıya kalınmıştı. 2023 Temmuz’undan beri TCMB doğru politika izlemeye başladı. Başlangıçta güçlü faiz artışlar yapılmadı diye eleştiriler vardı ama eski bir Merkez Bankacı olarak ben doğru buluyorum. Oldukça sıkı bir para politikası vardı, Türkiye’de enflasyonun ana eğiliminde belirgin iyileşme gözlendi. Son birkaç ayda aylık enflasyon yüksek çıkmışsa da biz iyileşmeyi görüyorduk. Bu indirim hem enflasyonun mevcut durumuyla hem de 2025 yılı enflasyon tahminleri ile uyumlu bir adım” dedi.
Turhan, “Zamanından önce para politikasını gevşetmek ne kadar yanlışsa, gerekenden uzun süre ve gereğinden daha sıkı tutmak da ekonomide farklı uyumsuzluklara neden olabilir” diye konuştu.
Merkez Bankası’nın 250 baz puanlık faiz indirimiyle yetinmediğini, borç verme faizini yüzde 53’ten yüzde 49’a, borç alma faizini de yüzde 47’den yüzde 46’ya çektiğini vurgulayan eski TCMB Başkan Yardımcısı, yılın ilk altı ayında enflasyonun yüzde 35’e düşürüleceği varsayımıyla faiz indirimlerinin 2025’in ilk yarısında da devam edeceğini düşünüyor.
Bir sonraki faiz kararı 23 Ocak’ta
Bu arada TCMB, yıllık PPK toplantısı sayısını 12’den 8’e düşürdü. PPK ilk toplantısını 23 Ocak 2025’te gerçekleştirecek.
Diğer toplantı tarihleri ise 6 Mart, 17 Nisan, 19 Haziran, 24 Temmuz, 11 Eylül, 23 Ekim, 11 Aralık olarak açıklandı.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu 22 ay sonra faiz indirimine gitti
Merkez Bankası en son Prof. Şahap Kavcıoğlu’nun guvernörlüğünde 2023 yılının Şubat ayında indirim yaptı ve politika faizini yüzde 9’dan yüzde 8,5’e düşürdü.
28 Mayıs 2023’teki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunu kazanan Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan TCMB Başkanlığı’na Dr. Hafize Gaye Erkan’ı atadı. Yeni guvernör de 23 Haziran’daki ilk PPK toplantısında faizi yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükseltti.
Erkan’ın görev süresinde faiz yüzde 15’ten yüzde 45’e kadar çıkarıldı.
Erkan’ın Şubat ayındaki istifası sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından göreve atanan Dr. Fatih Karahan da başkanlık ettiği ilk PPK toplantısında beş puanlık artışa gittikten sonra yılın geri kalanında politika faizini sabit tuttu.
Forum