Doğu Akdeniz'in bir enerji merkezi olarak rolünü güçlendirmeye çalışan Mısır ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Pazartesi günü Kıbrıs'ın açık deniz sahalarından Mısır'a sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatına ve Avrupa'ya yeniden ihracatına olanak tanıyan anlaşmalar imzaladı.
Mısır 2025 Enerji Fuarı'nda imzalanan anlaşmalar, GKRY rezervlerini Mısır'ın sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tesislerine bağlamak için uzun zamandır beklenen bir planı resmileştirerek, Mısır'ın doğalgazı işlemek ve Avrupa pazarlarına göndermek için mevcut altyapısını güçlendiren bir hamle.
Pazartesi günü imzalanan anlaşmalar, şu anda İtalyan Eni ENI ve Fransız Total konsorsiyumunun lisansı altında Kıbrıs'taki Cronos Blok 6'dan çıkarılan gazın Damietta'da sıvılaştırılmadan önce Mısır'ın Zohr tesislerinde işlenmesini ve Avrupa'ya ihraç edilmesini içeriyor.
İkinci bir mutabakat zaptı ise Chevron liderliğindeki konsorsiyumun lisansı altında Kıbrıs açıklarındaki Afrodit sahasından çıkarılacak gazın işlenmesi için bir çerçeve çiziyor.
Doğu Akdeniz'de son yıllarda önemli gaz keşifleri yapılırken, 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Rusya'dan gelen enerji arzında yaşanan kesinti, Avrupa'nın dikkatini başka yerlerden tedarik sağlamaya yöneltti.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden yapılan açıklamada, “Bu anlaşmaların özü, yatakların işletilmesini teşvik etmekle sınırlı değil, aynı zamanda Mısır ile enerji işbirliği olanaklarını genişletirken, bölgesel istikrara katkıda bulunuyor ve ülkemizin Doğu Akdeniz'deki jeopolitik konumunu güçlendiriyor” denildi.
Kıbrıs Rum Yönetimi yetkilileri daha önce Cronos Blok 6'dan gelecek gazın muhtemelen 2026 ya da 2027'de devreye girmesini beklediklerini söylemişlerdi. Cronos'ta bulunan gazın yaklaşık 85 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor.
Afrodit'te ise yaklaşık 100 milyar metreküp gaz olduğu tahmin ediliyor. Konsorsiyumun bir üyesi olan İsrailli NewMed şirketi, Pazar günü yaptığı açıklamada gazın 2031 yılında devreye girmesini beklediğini söyledi.
Pazartesi günü yapılan bir açıklamadaysa, 'bağlayıcı olmayan' Mutabakat Zaptı'nın Mısır'ın ulusal gaz şirketi EGAS'ın Afrodit'ten üretilen gazın tek alıcısı olmasını öngördüğü, ortaklara ise EGAS'a satılan gazın belirli miktarlarını LNG olarak satın alma opsiyonu verileceği belirtildi.
Afrodit anlaşmasının imzalanması, GKRY ile Chevron liderliğindeki konsorsiyum arasında bir kalkınma planı üzerinde aylarca süren anlaşmazlığın ardından yakın zamanda gerçekleşen bir atılımın ardından geldi.
Anlaşma, azalan yerli gaz üretimiyle mücadele eden ve geçen yıl net doğalgaz ithalatçısı konumuna geri dönen Mısır için bir destek sağlıyor.
Mısır kısa bir süre önce Shell ve TotalEnergies ile 2025 yılına kadar iç talebi karşılamak üzere 3 milyar dolar değerinde LNG tedarik anlaşması imzalamıştı.
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, işletmeci Eni'nin 2024 yılı başlarında üretimin günde yaklaşık 54 milyon metreküp düşmesinin ardından sondaj çalışmalarına yeniden başladığı Zohr gaz sahasında ülkenin üretimi arttırması gerektiğini vurguladı.
Forum