Mısır ABD Başkanı Trump'ın Gazze'den Filistinliler’in çıkarılarak bölgenin yeniden inşa edilmesi yönündeki önerisine karşı Filistinliler’i bölgeden çıkarmadan yeniden inşa planı geliştiriyor. Öneride Gazze’yi yönetmek üzere Hamas ya da Filistin Yönetimi'ne bağlı olmayan bir Filistin grubunun kurulması yer alıyor.
Mısır devlet gazetesi El Ahram'ın haberine göre öneri, Gazze'de Filistinliler’in yaşayabileceği “güvenli bölgeler” kurulmasını ve aynı süreçte Mısırlı ve uluslararası inşaat firmalarının Gazze'nin altyapısını rehabilite etmesi planını kapsıyor.
Associated Press (AP) haber ajansına konuşan Mısırlı bir yetkili ile Arap ve Batılı diplomatlara göre, Mısırlı yetkililer planı Avrupalı diplomatların yanı sıra Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile de görüşüyor.
Mısırlı yetkililerden biri ve bir Arap diplomat, Gazze'nin yeniden inşasına ilişkin uluslararası bir konferans dahil olmak üzere yeniden inşaya fon sağlamanın yollarını da görüştüklerini söyledi.
AP’nin ulaştığı yetkili ve diplomatlar, teklif müzakere aşamasında olduğu için isimlerinin gizli kalması koşuluyla konuştu.
Başkan Trump Gazze’nin yeniden inşasına ilişkin planıyla ilgili geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamasında, ABD'nin Gazze Şeridi'ni devralacağını ve burayı “Ortadoğu'nun Rivierası” olarak yeniden inşa edeceğini söylemişti.
Filistinliler ise topraklarını terk etmeyecekleri mesajını verirken, Trump’ın Gazze nüfusunun gönderilmesini önerdiği Mısır ve Ürdün ABD yönetiminin bu husustaki planını reddetti.
Mısır ve Ürdün’ün bu tutumuna Suudi Arabistan’dan da destek gelmiş, Avrupa ülkeleri de Trump'ın planına tepki göstermişti.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ise bu fikri övdü ve İsrail'in bunu uygulamaya hazırlandığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Rubio: “Alternatif önerileri dinlemeye hazırız”
Pazartesi günü bölge turu kapsamında Suudi Arabistan'da bulunan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD'nin alternatif önerileri dinlemeye hazır olduğunu söyledi.
Rubio Perşembe günü ABD'de yayınlanan “Clay and Buck Show” adlı radyo programında, “Eğer Arap ülkelerinin daha iyi bir planı varsa, bu harika olur” dedi.
Mart ayı başında sona erecek olan ateşkesin ilk aşamasıyla birlikte Gazze kritik bir dönemece yaklaşıyor.
İsrail ve Hamas'ın, militanların elinde kalan tüm rehinelerin serbest bırakılmasını, İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini ve savaşın uzun vadeli olarak durdurulmasını sağlayacak ikinci aşama üzerinde müzakere etmesi gerekiyor.
Gazze'yi uzun vadede kimin yöneteceğine dair bir anlaşma dahil olmak üzere ikinci aşama üzerinde bir anlaşma olmadan herhangi bir yeniden inşa planının uygulanması imkansız görünüyor.
Mısır’ın planı ne öngörüyor?
Çalışmalarda yer alan iki Mısırlı yetkiliye göre Mısır'ın önerisinin merkezinde şeridi yönetmek ve yeniden inşa çabalarını denetlemek üzere Hamas ya da Filistin Yönetimi'ne bağlı olmayan bir Filistin yönetiminin kurulması yer alıyor.
Mısır’ın planı ayrıca Hamas'ın 2007'de Gazze'yi ele geçirmesinden sonra Gazze'de kalan eski Filistin Yönetimi polislerinden oluşan bir Filistin polis gücünün Mısırlı ve Batılı eğitimli güçlerle takviye edilmesini öngörüyor.
Gazze'de bir Arap gücünün konuşlandırılması olasılığı sorulan Mısırlı bir yetkili ve Arap diplomat, Arap ülkelerinin ancak bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için “açık bir yol” olması halinde bunu kabul edeceklerini söyledi.
Hamas ise Gazze'de iktidarı bırakmaya hazır olduğunu söyledi. Hamas sözcüsü Abdüllatif El-Kanu Pazar günü Associated Press'e yaptığı açıklamada grubun ya Hamas'ın katılmadığı bir Filistin birlik hükümetini ya da bölgeyi teknokratlardan oluşan bir komitenin yönetmesini kabul ettiğini belirtti.
Batı Şeria'nın bazı bölgelerini yöneten Filistin Yönetimi şimdiye kadar Gazze'de kendisini dışlayan her türlü plana karşı çıktı.
AP’ye konuşan Batılı diplomat da, Fransa ve Almanya'nın Arap ülkelerinin Trump'ın planına karşı bir öneri geliştirmesi fikrini desteklediğini ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi'nin bu ayın başlarında Fransa Cumhurbaşkanı ile yaptığı telefon görüşmesinde hükümetinin çabalarını ele aldığını söyledi.
Mısır’ın önerisi ay sonu Arap zirvesinde sunulacak
Mısırlı iki yetkili ve Arap diplomata göre Mısır, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün'den yetkililer, Mısır'ın önerisini bu hafta Riyad'da yapılan zirvede bir toplantıda tartışacak ve ardından bu ayın sonundaki Arap zirvesine sunacak.
Birleşmiş Milletler’in (BM) tahminlerine göre yaklaşık çeyrek milyon konut yıkıldı ya da hasar gördü. Yolların yüzde 90'ından fazlası ve sağlık tesislerinin yüzde 80'inden fazlası hasar gördü ya da yıkıldı.
Altyapıya verilen zararın 30 milyar dolar, konutlara verilen zararın ise 16 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.
Mısırlı yetkililer, Mısır'ın planının Filistinliler’i Gazze'den çıkarmadan beş yıla kadar sürecek üç aşamalı bir yeniden inşa süreci öngördüğünü söyledi.
Plan, ilk altı aylık “erken toparlanma dönemi” boyunca Filistinliler’in yerleştirilmesi için Gazze içinde üç “güvenli bölge” belirliyor. Bu bölgeler seyyar evler ve barınaklarla donatılacak ve insani yardım akışı sağlanacak.
Yirmiden fazla Mısırlı ve uluslararası firma enkazın kaldırılmasında ve şeridin altyapısının yeniden inşasında görev alacak. Yetkililer, yeniden inşanın Gazze halkına on binlerce iş imkanı sağlayacağını söyledi.
Forum