Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin Salı günü Moğolistan'ı ziyaret ediyor. Ev sahibi Moğolistan'ın Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden kaynaklanan savaş suçları iddiasıyla Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Putin hakkında çıkardığı tutuklama emrine uyacağına ilişkinse herhangi bir işaret görünmüyor.
Putin'in ziyareti, yaklaşık 18 ay önce çıkarılan yakalama emrinden bu yana Uluslararası Ceza Mahkemesi üyesi bir ülkeye yaptığı ilk ziyaret. Putin'in ziyareti öncesinde Ukrayna Moğolistan'a, Putin'i Lahey'deki mahkemeye teslim etmesi çağrısında bulunmuş, Avrupa Birliği de Moğolistan'ın yakalama emrini uygulamayabileceğine dair endişelerini dile getirmişti. Putin'in bir sözcüsü geçen hafta yaptığı açıklamada Kremlin'in endişeli olmadığını söylemişti.
Arama emri Moğolistan hükümetini zor durumda bırakıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü uyarınca üye ülkelerin, tutuklama emri çıkarılması halinde şüphelileri gözaltına almaları gerekiyor. Ancak Rusya'ya sınırı olan ve denize kıyısı olmayan Moğolistan, yakıt ve elektriğinin bir kısmı için kendisinden çok daha büyük olan komşusuna bağımlı. Mahkeme, tutuklama kararlarını uygulayacak bir mekanizmadan yoksun.
Rus lider, başkent Ulan Bator'un ana meydanında, Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu 13. yüzyıl hükümdarı Cengiz Han'ın muhafızlarınınkine benzeyen kırmızı ve mavi üniformalar giymiş bir şeref kıtası tarafından karşılandı.
Moğolistan Cumhurbaşkanı Khurelsukh Ukhnaa ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, birlikte Hükümet Sarayı'nın kırmızı halı kaplı merdivenlerinden çıktı ve görüşmeleri için binaya girmeden önce Cengiz Han'ın heykeli önünde eğildi.
Karşılama töreninden önce Ukrayna bayrağı açmaya çalışan küçük bir grup protestocu polis tarafından uzaklaştırıldı.
Khurelsukh ile görüşmek üzere masaya oturan Putin, iki ülke arasındaki ilişkilerin “her alanda gelişmekte olduğunu” söyledi. Putin, Moğolistan Devlet Başkanı'nı Ekim ayı sonunda Rusya'nın Kazan kentinde yapılacak olan ve Rusya ile Çin'in de aralarında bulunduğu BRICS ülkeleri zirvesine katılmaya davet etti. Rus devlet haber ajansı RIA Novosti'ye göre Khurelsukh, daveti kabul etti.
Uluslararası Ceza Mahkemesi Putin'i, çatışmaların 2 buçuk yıldır devam ettiği Ukrayna'dan çocukların kaçırılmasından sorumlu olmakla suçladı.
Pazartesi günü AB, mahkeme kararının uygulanmayabileceğine dair endişelerini dile getirdi ve bu endişelerini Moğol yetkililerle paylaştığını bildirdi.
Moğolistan hükümetine çağrı
Avrupa Komisyonu Sözcüsü Nebile Massrali, “Moğolistan, diğer tüm ülkeler gibi, uluslararası ilişkilerini kendi çıkarları doğrultusunda geliştirme hakkına sahip” dedi. Ancak Massrali, “Moğolistan 2002 yılından bu yana Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü'ne taraf bir devlet ve bu statünün gerektirdiği yasal yükümlülüklere sahip” diye ekledi.
Ülke dışındaki 50'den fazla Rus, Moğolistan hükümetini “Vladimir Putin'i gelir gelmez derhal gözaltına almaya” çağıran açık bir mektuba imza attı. İmzacılar arasında, Ağustos ayında Soğuk Savaş'tan bu yana en büyük Doğu-Batı esir takasında bir Rus hapishanesinden serbest bırakılan Vladimir Kara-Murza da bulunuyor.
Rusya Güvenlik Konseyi Genel Sekreter Yardımcısı Dimitri Medvedev, bugün internet üzerinden yaptığı açıklamada Putin'e yönelik tutuklama emrini “yasadışı” ve bunu uygulamaya çalışanları da “çılgınlar” olarak nitelendirdi.
Beş yıl aradan sonra Moğolistan'a ilk ziyaretini gerçekleştiren Putin, Çin'in kuzeydoğusundaki Mançurya'yı kontrol eden Japon ordusuna karşı Sovyet ve Moğol ortak zaferinin 85. yıldönümü nedeniyle düzenlenen törene katılacak. Her iki taraftan binlerce asker 1939 yılında Mançurya ve Moğolistan arasındaki sınırın yeri konusunda aylarca süren çatışmalarda ölmüştü.
Emekli ekonomist Yansanjav Demdendorj, Rusya'nın Japonya'ya karşı oynadığı role atıfta bulunarak “Putin'in Moğolistan ziyaretinden büyük memnuniyet duyuyorum. Moğolistan'ın özgürlüğüne kavuşmasına yardım edenler Ruslar’dır” dedi.
Putin, Ukrayna'nın işgali nedeniyle karşı karşıya kaldığı uluslararası tecrite karşı koymak için son aylarda bir dizi yurtdışı gezisi yaptı. Mayıs ayında Çin'i ziyaret eden, Haziran'da Kuzey Kore ve Vietnam'a giden Putin, Temmuz ayında Şangay İşbirliği Örgütü toplantısı için Kazakistan'a gitti.
Putin geçen yıl, Güney Afrika hükümetinin BRICS zirvesine katılmasına karşı lobi yapmasının ardından Johannesburg'daki bir toplantıya video bağlantısı ile katılmıştı. Uluslararası Ceza Mahkemesi üyesi olan Güney Afrika, 2015 yılında bir ziyaret sırasında dönemin Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir'i tutuklamayınca aktivistler ve ana muhalefet partisi tarafından kınanmıştı.
Forum