Rus gazının Ukrayna üzerinden transit geçişine izin veren anlaşmanın yıl sonunda sona ermesinin hemen öncesinde, Moldova'nın ayrılıkçı Transdinyester bölgesindeki yetkililer, Pazar günü Moldova’nın bazı devlet kurumlarına gaz tedarikini kesti.
Kesinti, Ukrayna'nın Rusya ile savaşı devam ederken anlaşmayı uzatmayı reddetmesinin ardından transit anlaşmasının bitmesinden, iki gün önce uygulandı. Bu durum, Ukrayna ve Romanya arasında yer alan eski Sovyet ülkesi Moldova'da, yeni yılda kitlesel elektrik kesintileri yaşanacağı endişesine yol açtı.
Rusya yanlısı ayrılıkçı bölgede gaz dağıtımı yapan Tiraspoltransgaz şirketi, Moldova'nın hükümet kontrolündeki bölgeleri ile sınırda bulunan Dubasari ve Bender kasabaları civarında, 12 devlet kurumunun elektriğinin kesildiğini açıkladı.
Gazı kesilen yerler arasında dört eğitim kurumu ve bir sağlık tesisinin yanı sıra bir polis karakolu ve bir savcılık ofisi de bulunuyor.
Kesintiler, Rus enerji devi Gazprom’un Moldova'nın ödenmemiş borcu bulunduğu gerekçesiyle, 1 Ocak sabahından itibaren Moldova'ya gaz ihracatını askıya alacağını açıklamasından bir gün sonra uygulandı.
Moldova, geçmiş gaz sevkiyatlarına ilişkin borç iddialarını reddediyor ve Rusya'yı ülkeyi istikrarsızlaştırmakla suçluyor. Moskova, Moldova’nın suçlamalarını reddediyor.
Moldova Rusya'yı ülkeyi kaosa sürüklemeye çalışmakla suçluyor
Rusya, Moldova'ya yılda yaklaşık 2 milyar metreküp gaz tedarik ediyor. Bu gaz Ukrayna üzerinden Rusya yanlısı ayrılıkçı Transdinyester’e ulaştırılıyor ve burada bir termik santral Moldova'nın hükümet kontrolündeki bölgelerine satılan ucuz enerji üretiyor.
Eski Enerji Bakanı Victor Parlicov, Moldova Radyosu’na verdiği demeçte “Kremlin'in buradaki asıl amacı Moldova'yı istikrarsızlaştırmak ve kaosa sürüklemektir” dedi.
Parlicov, geçen ay Gazprom Başkanı ile görüştükten sonra enerji krizini çözemediği gerekçesiyle görevden alınmıştı.
Hem hükümet kontrolündeki Moldova hem de Transdinyester, en yoğun saatlerde elektrik tüketimini azaltmaya yönelik tedbirler de dahil olmak üzere ekonomik olağanüstü haller uygulamaya başladı.
Parlicov, Gazprom'un Moldova'nın 709 milyon dolarlık borcu olduğu iddiasını reddederek 2022'den bu yana Moldova'ya gönderilen tüm gazın, doğrudan ayrılıkçı Transdinyester’e yönlendirildiğini söyledi. Ülke o zamandan bu yana kaynaklarını çeşitlendirerek Romanya ve diğer ülkelerden gaz tedariki de sağladı.
Moldova, Gazprom ile yaptığı işlemlere ilişkin uluslararası bir denetim raporuna göre, ödenmemiş borçların 8,6 milyon dolar olduğunu belirtiyor.
Moldova Başbakanı Dorin Recean, Ukrayna üzerinden Slovakya, Avusturya, Macaristan ve İtalya'ya giden Rus gazı ihracatının tamamen durdurulmasından önce Gazprom'un kararını kınadı.
Moldova, Gazprom'u özellikle Türkiye'deki boru hattı ve oradan Bulgaristan ve Romanya üzerinden ülkeye gaz tedarik etmek için diğer rotaları değerlendirmeye çağırdı.
Geçen hafta Kremlin'de Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile görüşen Slovakya Başbakanı Robert Fico, anlaşmayı uzatmayı reddettiği için Ukrayna'yı eleştirmişti.
Slovakya Dışişleri Bakanı Juraj Blanar, Pazar günü yaptığı açıklamada, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin Fico'nun Kiev'e karşı “ikinci bir enerji cephesi” açtığı yönündeki iddiasını reddetti.
Forum