Ortadoğu’da yayılan huzursuzluğun, Mısır ve Tunus’ta başlayan ayaklanmaların temelinde siyasi nedenler olduğu kadar ekonomik sorunlar da var. Bu ülkelerde işsizlik, yoksulluk, yolsuzluk olduğu gibi halkın tepkisini demokratik bir şekilde dile getirme hakkı da bulunmuyor. New York’taki Medley Global Advisors danışmanlık şirketi uzmanı Kaan Nazlı, Ortadoğu’daki gelişmeleri tetikleyen ekonomik unsurları değerlendirdi.
Mısır’da Hüsnü Mübarek 30 yıldır iktidarda; Tunus’ta Zeynel Abidin Bin Ali 24 yıldır iktidardaydı; Yemen’de Ali Abdullah Salih 20 yıldır iktidarda… Demokratik özgürlükler sınırlandırılıyor; halkın tepkisini demokratik yollarla dile getirme imkanı yok. Buna ek olarak yoksulluk, işsizlik ve yolsuzluk gibi sorunlar çözümsüz kalıyor. Medley Global Advisors danışmanlık şirketi uzmanı Kaan Nazlı, bu ülkelerdeki gelir dağılımındaki dengesizliğe dikkati çekiyor ve Mısır ve Tunus’ta yaşananları bir orta sınıf ayaklanması olarak değerlendiriyor.
Ayaklanmayı tetikleyen unsurlardan biri ekonomik sorunlar olduğu gibi ayaklanmanın olumsuz ekonomik etkileri de var. Mısır’da gıda stokları tükeniyor; bankalar kapalı – insanlar para çekemiyor. İnternet yasağının ekonomik maliyeti var. Bunun ötesinde Mısır’ın kontrolündeki Süveyş Kanalı – IHS Cambridge Energy Research Associates danışmanlık şirketine göre günde 1,7 milyon varil petrol taşıyor. Goldman Sachs’e göre dünya petrol üretiminin yüzde 2,5’u Süveyş Kanalıyla Süveyş Akdeniz petrol boru hattı aracılığıyla piyasalara ulaştırılıyor. Bu güzergahın kapanması petrol fiyatlarında ciddi bir yükselişe neden olur. Ancak Medley Global Advisors uzmanı Kaan Nazlı, buna şimdilik düşük ihtimal veriyor.
Mısır’ın petrol üretici olmamasından dolayı bu tür bir ayaklanmanın küresel ekonomiye etkisi nispeten daha sınırlı. Ancak diğer Arap ülkelerinde durum böyle değil. Tunus’ta başlayan ve giderek yayılan ayaklanmaların diğer Arap ülkelerine de sıçrama ihtimali ne? Nazlı, Libya ve Cezayir gibi ülkeleri dikkatle izlemek gerektiğini, ekonomik gücü nedeniyle Körfez ülkelerinde böyle bir durumun gelişmesinin daha uzak bir ihtimal olduğunu düşünüyor.
Söyleşiyi izlemek için:
