NATO Dışişleri Bakanları, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin dokuzuncu gününde Brüksel'de NATO karargahında acil toplandı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, NATO toplantısı öncesinde, "Biz çatışma istemiyoruz. Çatışma bizi buldu. Ancak bize bir çatışma gelirse buna hazırız ve NATO topraklarının her karışını savunacağız" mesajını verdi.
Brüksel'de yüz yüze yapılan toplantıya AB yöneticileri, Finlandiya ve İsveç de davet edildi. Toplantıya Türkiye adına Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu katıldı. Toplantı, Rusya'nın Ukrayna'da Zaporijya Nükleer Santrali'ne gerçekleştirdiği saldırı haberinin etkisi altında başladı. Toplantı girişinde açıklama yapan tüm Dışişleri bakanları "son derece tehlikeli olan bu saldırıyı kınadıklarını" dile getirdi.
Toplantıya katılan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, NATO karargahında Genel Sekreter Jens Stoltenberg’le ortak bir açıklama yaptı. Blinken, "NATO'nun tüm müttefiklerini ve topraklarını bir Rus saldırısına karşı savunacağını" söyledi. NATO'nun "bir savunma ittifakı olduğunu" ve burada saldırganın Rusya olduğunu belirten Blinken, "Rusya'nın Ukrayna'da sivillere yönelik saldırılarını kınıyoruz. Biz çatışma istemiyoruz. Çatışma bizi buldu. Ancak bize bir çatışma gelirse buna hazırız ve NATO topraklarının her karışını savunacağız" dedi.
Rusya'nın gece Ukrayna'daki bir nükleer santrale yaptığı saldırıların raporlarını gördüklerini dile getiren Blinken, "Bu saldırı, bu savaşın pervasızlığını ve onu sona erdirmenin önemini gösteriyor. Rusya'nın tüm birliklerini geri çekmesi ve diplomatik çabalara iyi niyetle katılmasının önemini görüyoruz" dedi.
Rusya'ya "diplomatik çabalara dön" çağrısı
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de, Blinken’le yaptığı kısa açıklamada, Rus saldırısı karşısında gelinen noktada, "işbirliği ve danışma" amacıyla toplandıklarını dile getirdi. Rusya'nın nükleer santrale yaptığı saldırıyı kınadıklarını kaydeden Stoltenberg de "Rusya'ya bir an evvel diplomatik çabalara dönmesi çağrısı yapıyoruz. NATO'nun doğu kanadını güçlendirme çabaları savunma amaçlıdır. ABD, Kanada ve AB ülkelerinin daha fazla asker ve güç göndermeleri kararlarını memnuniyetle karşılıyoruz" diye konuştu.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, toplantı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle yeni yaptırımlar konusunda tüm seçeneklerin masada olduğunu söyledi. Borrell, "Her ihtimal masada. Diplomatik ve politik olarak Rusya'nın izole edilmesi için her şey masada" dedi. Borrell, NATO'dan "güçlü ve birlik içinde olmasını, ayrıca harekete geçmek için de hazır olmasını beklediklerini" söyledi. Borrell, gazetecilere yeni yaptırımlar ve özellikle AB'nin Rusya'dan gaz ithalatının olası askıya alınması hakkında soru sorulduğunda, "Her şeyi değerlendireceğiz" dedi.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, "NATO müttefikleri ve partnerleri Ukrayna'nın yanında ve birlik içindedir. Putin'i durdurmanın tek yolu ona baskı yapmak ve birlik içinde olmak. Burada gelinen yeni noktada, tüm senaryoların tartışıldığından ve bunlara hazır olunduğundan emin olmak istiyoruz. Rusya'yı ekonomik, diplomatik ve her yoldan izole ettiğimizden emin olmak istiyoruz" ifadelerini kullandı.
Ukrayna krizinden en çok etkilenen ülkelerden Romanya'nın Dışişleri Bakanı Bogdan Aurescu da, "NATO'nun doğu kanadındaki askeri duruşunu, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra yeni gerçekliğe uyarlamak ve her şeyi yeniden düzenlemek gerektiğini" söyledi. Aurescu, NATO üyesi ülkelerin askeri yatırımları artırma kararları aldığına dikkat çekerek, Romanya'nın da bütçesinin yüzde 2.5'i oranında askeri yatırımlarını artırma kararı aldığını açıkladı. Finlandiya ve İsveç'in de toplantıya davetli olduğunu kaydeden Aurescu "NATO'nun açık kapı politikalarını destekliyoruz" mesajını verdi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, toplantıdan önce İngiliz Dışişleri Bakanı Liz Truss ve Romanya Dışişleri Bakanı Aurescu’yla görüştü.
Uçuşa yasak bölge tartışması
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares de "Bu savaş Putin'in savaşı, bizim değil" diyerek, uçuşa yasak bölge de dahil her türlü ihtimali tartışacaklarını dile getirdi.
Litvanya Başbakanı Ingrida Simonyte'yse Cuma günü yaptığı açıklamada, NATO'ya, Ukrayna'da uçuşa yasak bölge uygulamaya yönelik herhangi bir çağrının sorumsuzca olacağını ve askeri ittifakı Rusya'yla doğrudan bir çatışmaya sürükleyebileceğini söyledi.
Simonyte, Vilnius'ta düzenlediği basın toplantısında, "NATO'nun şimdi askeri çatışmaya dahil olmasına yönelik tüm teşviklerin sorumsuz olduğuna inanıyorum" ifadelerini kullandı.
