NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin açıkladığı “zafer planının” Perşembe günü Brüksel'de başlayacak NATO Savunma Bakanları toplantısında görüşüleceğini açıkladı. Rutte, “Bu, planın tümünü desteklediğim anlamına gelmiyor” dedi.
Brüksel’de NATO karargahında yapılacak Savunma Bakanları toplantısı öncesi basın toplantısı düzenleyen Genel Sekreter Mark Rutte, Zelenski'nin öğlen saatlerinde Ukrayna Parlamentosu'na sunduğu barış planına atıfta bulunarak, “Perşembe akşamı NATO-Ukrayna toplantımızda bu plan da masada olacak” dedi.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, NATO Savunma Bakanları toplantısı öncesinde, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın beş maddelik “zafer planı”nın Kiev'in “NATO’ya katılım davetini koşulsuz almasının” yanısıra, kendi topraklarında “nükleer olmayan stratejik caydırıcılık konuşlandırılmasını” da öngördüğünü söyledi.
Ukrayna Parlamentosu'nda konuşan Zelenski, “Ukrayna'nın müttefikleri tarafından şimdi uygulanması halinde, bu planın Rusya'ya karşı savaşın gelecek yıl gibi erken bir zamanda sona ermesine yol açabileceği” güvencesini de verdi. Zelenski, “Rusya'nın barışa zorlanması için hep birlikte durumu değiştirmeliyiz” çağrısı yaptı.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, basın toplantısında, planın “güçlü bir sinyal” olduğunu ancak mevcut haliyle bu planın her unsuru hakkında yorum yapmayacağını söyledi.
Rutte, “Bu planı dikkate alıyoruz. Daha iyi anlamamız gereken birçok soru var. Bunun yönlerini tartışacağız ve birçok noktadaki anlayışımızı derinleştirmemiz gerekecek. Kapalı kapılar ardında bir diyaloğumuz olacak. Ancak şu anda planın tüm yönlerini desteklediğimizi söyleyemem. Ama şunu söyleyebilirim, kesinlikle Ukrayna'yı destekliyoruz” dedi.
Genel Sekreter, "Plan, Ukraynalılar’la ne yapıp ne yapamayacağımızı görmek için görüşmemiz gereken pek çok bileşeni, çeşitli siyasi ve askeri konuları içeriyor” diyerek, Ukrayna'ya büyük askeri yardım sağlamaya devam etmenin önemini vurguladı.
İttifakın caydırıcılığı
NATO’nun nükleer tatbikatı “Steadfast Noon” devam ederken toplanan Savunma Bakanları, önümüzdeki iki gün boyunca, “İttifakın caydırıcılığını ve savunmasını güçlendirmek, Ukrayna'yı desteklemek ve küresel ortaklıkları derinleştirmek” gündemini ele alacak.
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler de, toplantıya katılmak üzere Belçika'nın başkenti Brüksel’e geldi. Türkiye’nin toplantıda özellikle “terörle ortak mücadele ve NATO üyeleri arasında ihraç kısıtlarının kaldırılması” konularını gündeme getirmesi bekleniyor.
Washington Zirvesi'nden bu yana ilk kez biraraya gelen savunma bakanlarının toplantısına, NATO’nun Hint-Pasifik ortakları Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore, ilk kez savunma bakanları formatında katılacak. AB yönetimi de NATO Savunma Bakanları toplantısına eşlik edecek.
Aynı gün yapılacak NATO-Ukrayna Konseyi'nin toplantısında da Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov dinlenecek. Umerov, savaş alanındaki gelişmeler ve Ukrayna'nın acil ihtiyaçları ve barış planının detayları hakkında bilgi verecek.
Savunma yatırımları ve Ukrayna’ya yardım
Basın toplantısında, NATO’nun savunma sanayi kapasitesinin geliştirilmesi konusunu vurgulayan yeni Genel Sekreter Rutte, “Geçtiğimiz iki yılda mühimmat üretiminde ve yeni gemilerin, savaş araçlarının ve jetlerin imalatında önemli ilerlemeler kaydettik. Ancak hala yeterli üretim yapamıyoruz ve maliyetler çok yüksek. Bu yüzden daha fazla ve daha düşük maliyetle üretmek için birlikte planlama yapmalıyız” dedi.
Rutte, savunma yatırımlarının bir milyar NATO vatandaşını korumak için kritik öneme sahip olduğunu da vurgulayarak, “Başka bir deyişle, güçlü savunma sanayisi olmadan güçlü bir savunma olamaz. Bunu başarmak için artan savunma harcamalarını karşılamalıyız” dedi.
Savunma bakanlarının toplantısında, Ukrayna için güvenlik yardımı ve eğitimi koordine edecek yeni bir NATO komutanlığı; Ukrayna'nın gelecekteki kuvvetlerini oluşturmak için daha fazla destek; bir yıl içinde en az 40 milyar Euroluk askeri yardımın mali taahhüdü ve Ukrayna'nın NATO üyeliğine destek konuları da ele alınacak.
“Küresel güvenlik” gündemi
Washington zirvesinde kararlaştırıldığı üzere NATO müttefikleri, önümüzdeki yıl için Ukrayna’ya 40 milyar Euro silah yardımı sözü verdi. Rutte, NATO müttefiklerinin 2024'ün ilk yarısında Ukrayna'ya 20,9 milyar Euro askeri yardımda bulunduğunu, taahhütlerin geri kalan bölümünün de yerine getirilmekte olduğunu dile getirdi.
Savunma Bakanları ayrıca NATO'nun Kosova ve Irak'taki mevcut operasyonlarının ve misyonlarının durumunu gözden geçirecek. Batı Balkanlar'daki durum, Bosna-Hersek'teki ayrılıkçı sesler, Kosova'daki kırılgan güvenlik durumu ve ilerleme sağlanamayan Belgrad-Priştine diyaloğu da iki gün boyunca ele alınacak konular arasında.
NATO savunma bakanları Hint-Pasifik ortaklar ve AB yöneticileriyle de “küresel güvenlik durumu” hakkında görüş alışverişinde bulunmak için biraraya gelecek.
Rutte, “Çin, Rusya, Kuzey Kore ve İran gibi otoriter aktörlerin artan uyumu, Euro-Atlantik ve Hint-Pasifik bölgelerinde istikrarı baltalıyor. Bu daha fazla birbirine bağlı dünyada, ortak güvenlik zorluklarımızı birlikte ele almamız hayati önem taşıyor” dedi.
Forum