NATO Savunma Bakanları ve Ukrayna'ya destek veren 50 ülkenin oluşturduğu Ukrayna Savunma Temas Grubu, Rusya'nın sivillere ve altyapıya yönelik büyük füze ve drone saldırıları başlatmasının ardından, "Kiev'e daha fazla hava savunma sistemi ile güçlü ve sürekli askeri yardım sağlama" sözü verdi.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Rusya'nın işgaline karşı Ukrayna'nın en çok "uzun menzilli silahlara, topa ve hava savunma sistemlerine" ihtiyacı olduğunu ve bu silahların en hızlı şekilde Ukrayna'ya ulaştırılacağını açıkladı.
NATO Savunma Bakanları ve Ukrayna'nın temas grubunu oluşturan 50'den fazla ülkenin savunma bakanı, hafta başında Rusya tarafından ağır bombalanan "Ukrayna'nın hava savunmasının güçlendirilmesi" konusunu görüşmek üzere Brüksel'deki NATO karargahında 6'ıncı kez bir araya geldi.
Ukrayna Temas Grubu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da işgal altındaki 4 gölgenin Rusya'ya ilhakı emrini vermesi, 300 bin yedek askeri seferber etmesi ve nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmasından bu yana ilk kez gerçekleşiyor.
Rusya Pazartesi günü, Ukrayna'ya 85 füze ve "kamikaze drone" olarak adlandırılan 43 İran Şahed insansız hava aracı ateşledi. Saldırılarda 19 sivil yaşamını yitirdi, 100'den fazla kişi de yaralandı. Çarşamba günü de ülkenin doğusundaki Avdiivka'ya düzenlenen silahlı saldırıda 7 sivil yaşamını yitirdi.
Belarus ve Kırım'dan ateşlendiği belirlenen Şahed-136 drone'ları 3.5 metre kanat açıklığına ve 2 bin 500 kilometre menzile sahip.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky, müttefiklerden Ukrayna üzerinde bir "hava kalkanı" oluşturmalarını istedi.
NATO'ya üye 30 ülke savunma bakanları toplantısı arasında gerçekleşen ve ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in başkanlık ettiği toplantıya, Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov ve Ukrayna Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Eduard Moskaliov da katıldı. Reznikov toplantı girişinde, "İsteğimiz 3 kelimeden ibarettir: Hava savunma sistemleri" dedi.
"Hava savunma sistemleri öncelikli ihtiyaç"
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rus füzelerini etkisiz hale getirmenin önümüzdeki dönemin "öncelikli misyonu" olduğunu belirtti ve "Bunun için balistik füzelere, seyir füzelerine ve insansız hava araçlarına karşı kısa ve uzun menzilli hava savunma sistemlerine acil ihtiyacımız var. Bazı müttefikler bu tür savunma sistemleri sağladı. Ancak Ukrayna'nın daha fazlasına ihtiyacı var" dedi.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, müttefiklerden "Ukrayna'nın entegre bir hava savunma sistemini oluşturmasını" ve çeşitli menzillerdeki füze sistemlerinin Kiev'e transfer etmelerini istedi. ABD Savunma Bakanı, Ukrayna Savunma Temas Grubu'nun ardından, Genel Kurmay Başkanı General Mark Milley ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, müttefiklerden "Ukrayna'nın entegre bir hava savunma sistemini oluşturmasını" ve çeşitli menzillerdeki füze sistemlerinin Kiev'e transfer etmelerini istediklerini belirtti.
Austin, toplantı girişinde "Putin'in sivil hedeflere saldırarak intikam almaya çalıştığını, askeri bir amaca hizmet etmediğini, Rusya'nın vahşetinin Ukrayna'nın müttefiklerini daha da kararlı bir şekilde birleştirdiğini" söyledi. Amerikalı bakan ayrıca, müttefiklerin "bugünün acil ve uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için Ukrayna'nın savunma yeteneklerini güçlendirmeye" devam edeceklerine dair güvence verdi.
Ukrayna'nın Eylül ayından bu yana elde ettiği "olağanüstü" askeri kazanımlara övgüde bulunan Austin, bu ilerlemede müttefiklerin de büyük katkı sağladığını söyledi. Austin, "Bu zaferler Ukrayna'nın cesur askerlerine ait. Ancak Temas Grubu'nun güvenlik yardımı, eğitimi ve sürdürme çabaları hayati önem taşıyor" dedi.
Müttefiklerin stokları azalıyor
Toplantıya katılan 50 ülke "Ukrayna'ya askeri ve insani yardım sağlama konusundaki arzularını" yineledi ve "Ukrayna'nın hava sahasını güçlendirmesi" konusunda anlaştı.
Temas Grubu toplantısının ardından ABD Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Milley ile kameralar karşısına geçen Bakan Austin, Ukraynalı bir gazetecinin "Bunlar ne zaman Ukrayna'ya ulaşacak?" sorusu üzerine, "Fiziki olarak bizim elimize geçer geçmez ulaştıracağız. Yani olabilecek en hızlı şekilde" dedi.
NATO müttefikleri, Ukrayna'ya yapılan teslimatlarla azalan silah ve mühimmat stoklarının yeniden oluşturulmasını da görüştü. Diplomatlar, Ukrayna'nın müttefiklerinin Ukrayna'ya en gelişmiş sistemlerini tedarik etmekte tereddüt ettiğini çünkü "kendilerinde de sınırlı miktarda bulunduğunu, üstelik kendi stoklarının da eridiğini" dile getiriyor.
Austin, "Müttefiklerin kendi stoklarının tükenmesinden kaygı duymuyor musunuz?" sorusuna, "Toplantıda, tüm müttefikler kararlı bir şekilde, Ukrayna'ya ellerinden gelen desteği vereceklerini söyledi. Müttefikler Ukrayna'yı desteklemekte son derece kararlı" yanıtını verdi.
Jens Stoltenberg, NATO Savunma Bakanları'nın tartışması gereken diğer öncelikli konunun "İttifak ülkelerinin silah ve mühimmat stoklarının yeniden yapılandırılması" olduğunu söyledi. Ukrayna'ya yapılan teslimatlarla "bu stokların azaldıkları" konusunda uyardı.
Stoltenberg, "Hem savunmamızı sağlamak ve hem de Ukrayna'yı desteklemeye devam edebilmek için stokları yenilememiz gerekiyor" dedi.
Temas Grubu üyeleri Ukrayna'ya, Norveç tasarımı olan ve Amerikan pilleri ile çalışan NASAMS hava savunma sistemi ile; en yeni nesil Alman ekipmanı olan IRIS-T SLM'yi teslim edecek. Ancak teslimatlar büyük sayılarda gerçekleşemeyecek ve karmaşık bir sisteme sahip olan füzelerin teslimat süreleri de uzun olabilecek.
Almanya ve ABD'den füze savunma sistemi sözü
Kiev, Salı günü Berlin'den uzun zamandır vaat edilen dört Iris-T SLM sisteminin ilkini aldı. Almanya Savunma Bakanı Christine Lambrecht, toplantı sırasında Alman savunma sisteminin son nesil ürünü IRIS-T sisteminin ilkinin Ukrayna'ya teslim edildiğini doğruladı.
Lambrecht, "Önümüzdeki yıl bu hava savunma sistemlerinden 3 tanesi daha gelecek. Bunlar çok karmaşık, yüksek teknolojili sistemler, o yüzden transferleri zaman alıyor. Ama mümkün olduğunca çabuk gerçekleşmesi için her şeyi yapıyoruz" dedi.
Diğer 13 NATO ülkesi tarafından desteklenen Almanya, toplantıda ayrıca İsrail Arrow 3 sistemi ile donatılmış bir Avrupa füze-savar kalkanı oluşturmayı önerdi. Hollanda savunma bakanı da, 15 milyon Euro değerinde hava savunma sistemi teslim etme sözü verdi.
ABD’li yetkililer Ukrayna'ya NASAMS hava savunma sistemi sevkiyatının hızlandırılacağının sözünü vermişti. Bu sistemlerin ilk iki ünitesinin yakında Ukrayna’ya ulaştırılacağı belirtilmişti. Ancak uzmanlar, bunların savunma sanayisinden sipariş edilmesi gereken teçhizatlar olduğunu ve teslimatlarının 2-3 yıl alabileceğini belirtiyor.
Bu nedenle Müttefikler, ilk versiyonları Soğuk Savaş'tan kalma ancak 2000'lere kadar modernize edilmiş olan Amerikan yapımı Hawk uçaksavar füzesi gibi daha eski ekipmanlara yönelmeyi planlıyor. ABD, kendisi artık Hawk füze-savarları kullanmıyor, ancak binlerce sayıda Hawk sattığı ülkelere yönelerek Ukrayna'ya gönderilmesini istemeyi planlıyor.
Yarının gündemi "nükleer tehdit"
NATO Savunma Bakanları, Perşembe günü de NATO'nun Nükleer Planlama Grubu toplantısında "Rusya'nın nükleer tehdidini" tartışacak.
Stoltenberg, "Ukrayna'da düşük şarjlı nükleer silahların kullanımına ilişkin spekülasyonları gördük. Bunun Rusya için çok ciddi sonuçları olacaktır. Ancak Rusya’nın nükleer duruşunu çok yakından takip ediyoruz ve yeni bir gelişme görmedik. Bunun Rusya için ciddi sonuçları olacağını açıkça belirttik" dedi.
NATO Savunma Bakanları toplantısının ikinci gününe, NATO'ya üyelik başvurusu yapan ve 30 üyeden 28'inin onayladığı Finlandiya ve İsveç de katılacak. İki Baltık ülkesinin acil üyelik başvurusuna yalnızca Türkiye ve Macaristan henüz onay vermedi.
