2024 Nobel Tıp Ödülü’ne, gen faaliyetlerinin nasıl düzenlendiğini yöneten temel bir ilkeyi keşfeden Amerikalı biyologlar Victor Ambros ve Gary Ruvkun layık görüldü. İki bilim insanı, gen düzenlemesinde çok önemli bir rol oynayan küçük bir RNA molekülü sınıfı olan mikroRNA'yı keşfetti.
Sırasıyla Fizik (8 Ekim), Kimya (9 Ekim), Edebiyat (10 Ekim), Barış (11 Ekim) ve Ekonomi (14 Ekim) dallarında kazananların duyurulacağı Nobel Ödülleri haftası, Stockholm'deki Karolinska Enstitüsü'nün Victor Ambros ve Gary Ruvkun'a tıp ödülünü vermesiyle başladı.
Nobel Komitesi, Tıp Ödülü sahiplerini duyururken “Çığır açan keşifleri, insanlar da dahil olmak üzere çok hücreli organizmalar için gerekli olduğu ortaya çıkan tamamen yeni bir gen düzenleme ilkesini ortaya çıkardı. Artık insan genomunun binden fazla mikroRNA kodladığı biliniyor. Bu şaşırtıcı keşif, gen düzenlemesinin tamamen yeni bir boyutunu ortaya çıkardı” dedi.
Ambros ve Ruvkun’un çalışması, bir bireydeki tüm hücreler büyümek ve hayatta kalmak için aynı genleri ve talimatları içermesine rağmen, hücrelerin nasıl uzmanlaştığını ve kas ve sinir hücreleri gibi farklı türlere dönüştüğünü açıklamaya yardımcı oldu.
Imperial College London'dan moleküler onkoloji uzmanı Dr. Claire Fletcher'a göre mikroRNA, genlerin hücresel düzeyde nasıl çalıştığını düzenlemeye yardımcı olarak bilim insanlarının kanser gibi hastalıkların tedavisine yönelik yaklaşımlarının önünü açtı.
Dr. Fletcher, mikroRNA'nın hücrelere yeni proteinler üretmeleri için genetik talimatlar sağladığını ve mikroRNA'nın yardımcı olabileceği iki ana alan olduğunu söyledi: hastalıkları tedavi etmek için ilaç geliştirmek ve biyobelirteç olarak hizmet etmek.
Victor Ambros 1953 yılında ABD’nin New Hampshire eyaletinde doğdu. Doktorasını 1979 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) aldı ve 1979-1985 yılları arasında doktora sonrası araştırmalar yaptı. 1985'te Harvard Üniversitesi’nde baş araştırmacı oldu. 1992-2007 yılları arasında Dartmouth Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde profesör olarak görev yapan Ambros, şu anda Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesinde Silverman Doğa Bilimleri Profesörü olarak görev yapıyor.
1985'te Massachusetts General Hospital ve Harvard Tıp Fakültesi'nde baş araştırmacı olan 72 yaşındaki Gary Ruvkun, her iki kurumda halen genetik profesörü olarak görev yapıyor. 1952 yılında California’da doğan ve doktorasını 1982 yılında Harvard Üniversitesi'nden alan Ruvkun, 1982-1985 yılları arasında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde doktora sonrası araştırmacı olarak bulundu.
Her yıl olduğu gibi fizyoloji ya da tıp ödülü bilim, edebiyat ve insani çabalar alanında tartışmasız en prestijli ödüller olan Nobel'lerin ilkini oluşturuyor. Diğer beş daldaki ödüller de bu hafta sahiplerini bulacak.
Nobel Tıp Ödülü’nün geçmişteki sahipleri arasında, 1904 yılında köpekleri kullanarak davranış üzerine yaptığı deneylerle tanınan Ivan Pavlov ve penisilinin keşfiyle 1945 ödülünü paylaşan Alexander Fleming gibi çok sayıda ünlü araştırmacı yer alıyor.
Geçen yılın tıp ödülü, pandemiyi engellemeye yardımcı olan COVID-19 aşılarının yolunu açan keşifleri nedeniyle Macar bilim insanı Katalin Kariko ve ABD'li meslektaşı Drew Weissman'a verilmişti.
Forum