Panama Kanalı’ndaki limanları işleten Hong Kong merkezli CK Hutchison adlı holding, ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'in kritik nakliye hattına müdahale ettiğini iddiasının ardından, limanları işleten birimlerinin hisselerini aralarında BlackRock'ın da bulunduğu bir konsorsiyuma satmayı kabul etti.
Salı günü yapılan açıklamada, Hutchison Port ve Hutchison Port Group’taki tüm hisselerin satılacağı duyuruldu. Bu birimler, 23 ülkede 43 liman işleten Hutchison Ports grubunun yüzde 80'ini kontrol ediyor.
BlackRock, Global Infrastructure Partners ve Terminal Investment’tan oluşan konsorsiyum, Panama’daki Balboa ve Cristobal limanlarını işleten Panama Ports’un yüzde 90 hissesini satın alacak.
Milyarder Li Ka-shing'in holdingine ait Panama limanlarının lisansları bu konsorsiyuma satıldı. Böylece Hutchison Ports'un yüzde 80 hissesi 14,21 milyar dolarlık bir sermaye değeriyle kontrol altına alındı.
Hong Kong merkezli ortaklık, 19 milyar doların üzerinde nakit gelir elde ederken, 23 ülkede 43 liman ve 199 rıhtımın kontrolü konsorsiyuma geçti.
CK Hutchison, satışın Hong Kong, Shenzhen ve Güney Çin'deki limanları işleten Hutchison Port Holdings Trust veya Çin’deki limanlarla ilgisi olmadığını belirtti.
Şirket, müzakerelerin 145 gün boyunca özel olarak yürütüldüğünü açıkladı.
Ocak ayında Senato Ticaret, Bilim ve Ulaştırma Komisyonu'nun Cumhuriyetçi başkanı Senatör Ted Cruz, Çin'in kanaldan geçişi kötüye kullanabileceği ya da engelleyebileceğini belirtti. Ayrıca limanların Çin'e bu amaçla "hazır gözlem noktaları" sunduğundan endişe duyulduğunu ifade etti.
Cruz, “Bu durumun ABD ulusal güvenliği için ciddi riskler barındırdığına inanıyorum” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Şubat ayı başında Panama'yı ziyaret etmiş ve Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino'ya Panama'nın kanal üzerindeki Çin nüfuzunu azaltması gerektiğini aksi takdirde ABD'nin olası misillemesiyle karşı karşıya kalacağını söylemişti.
Mulino, Çin'in kanal operasyonları üzerinde herhangi bir kontrolü olduğu iddiasını reddetmişti.
Panama, Rubio'nun ziyaretinin ardından Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'nden çıkmış ve bu durum Pekin tarafından kınanmıştı.
Ancak dikkatler Trump'ın kanalın kontrolünü geri alma stratejisine odaklandı. Bu süreçte, kanalın her iki ucundaki kilit limanları işleten Hong Kong merkezli konsorsiyum Hutchison Ports'a odaklandı.
Hutchison Ports kısa bir süre önce, ihaleye girmeden, limanları işletmek için 25 yıllık bir uzatma aldı. Ancak bu uzatmayı şu anda denetleniyor.
Denetimin, sözleşmenin yeniden ihale edilmesine yönelik bir ön hazırlık olduğuna inanan gözlemciler, son haftalarda Beyaz Saray'a yakın bir ABD'li firmanın işi devralabileceği konuşuluyor.
Panama Kanalı neden önemli?
Donald Trump Aralık ayında henüz göreve başlamadan Panama'yı, kanalın kullanımı için yüksek ücret almakla suçlayarak, Panama Kanalı üzerindeki ABD kontrolünü yeniden tesis etme tehdidinde bulunmuştu. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Trump'ın sözlerine sert tepki göstermişti.
Trump, kanalın “yanlış ellere” geçmesine izin vermeyeceğini söylemiş ve Çin'in kanal üzerindeki potansiyel etkisi konusunda uyarıda bulundu.
Çin, Panama Kanalı'nı kontrol etmiyor ya da yönetmiyor. Ancak Hong Kong merkezli çok uluslu liman işletme ve yatırım şirketi CK Hutchison Holdings'in bir yan kuruluşu uzun süredir Panama Kanalı'nın Karayipler ve Büyük Okyanus girişlerinde bulunan iki limanı yönetiyor.
Kanalı büyük ölçüde ABD inşa etmiş, on yıllar boyunca geçidi çevreleyen bölgeyi yönetmişti. Ancak ABD ve Panama, 1977 yılında kanalın tamamen Panama kontrolüne geçmesinin yolunu açan anlaşma imzalamıştı.
ABD, Panama'yla ortak yönetim döneminin ardından 1999 yılında kanalın kontrolünü Panama'ya devretmişti.
Yılda 14 bin geminin geçiş yaptığı su yolu, küresel deniz ticaretinin yüzde 2,5'ini oluşturuyor. Panama Kanalı, ABD'nin Asya'dan konteyner gemileriyle otomobil, ticari mal ithalatı ve sıvılaştırılmış doğal gaz başta olmak üzere emtia ihracatı için kritik önem taşıyor.
Forum