Son birkaç aydır Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da çıkan ayaklanmalar yüzünden petrol fiyatları varil başına 100 doların üzerine çıktı. Bunun etkileri Amerika’da da görülüyor. Özellikle de benzin ve diğer akaryakıt fiyatlarının yükselmesi, aileler ve işyerlerinin ulaşım bütçelerini kısmalarına neden oluyor. Amerika’nın Sesi Houston’da halkın bu gelişmeleri nasıl karşıladığını araştırdı.
Son haftalarda sürücüler benzine daha fazla para ödüyor. Ham petrol fiyatlarındaki sert yükseliş Amerikalı tüketiciyi de etkiledi.Doğal olarak kimse durumdan hoşnut değil. Bir üniversite öğrencisi okuluna gitmek için 45 dakika araba kullanmak zorunda olduğunu söylüyor.
Çok sayıda kişi bütçelerini yeniden ayarlıyor: Ya daha az araba kullanıyor, ya da benzin tasarruflu araçlara geçiyorlar.
Bir Amerikalı, işi ve evi arasındaki mesafe uzak olduğu için benzin tasarrufu yapan bir araç almak zorunda kaldığını söylüyor.
Amerikalılar’ın çoğu artan benzin fiyatlarını sakin karşılıyor. 2008’de ham petrol fiyatlarının 147 dolara çıktığını hatırlayanlar, durumun o seviyeye gelmemesinden memnun.
Rice Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı Profesör Mahmud el Cemal’e göre fiyatlarda daha büyük artış olsa bile Amerikalılar’ın yakıt tüketimi çok fazla etkilenmeyecek.
Profesör el Cemal, aşırı yükselen fiyatların halkın yaşam tarzını hızla değiştiremeyeceğini, bunun yıllar süreceğini söylüyor.
Houston gibi bir çok büyük Amerikan kenti, geniş alanlar üzerine kurulu. Yani herkes uzak banliyölerden okul ve işlerine gidiyor.
Yıllar boyu Amerikalılar’ın kent merkezlerinden banliyölere taşındığını hatırlatan Profesör el Cemal, bu eğilimin değiştiğine ama değişimin yine de çok yavaş olduğuna dikkati çekiyor.
Petrol fiyatları en çok Libya ve Ortadoğu’nun petrol üreten diğer ülkelerindeki olaylardan etkilendi.
Profesör el Cemal, bu tarz olayların petrol fiyatlarını dünyanın her yerinde etkilediğini söylüyor. Amerika’nın petrolün çoğunu Ortadoğu’dan değil, Kanada’dan ithal ettiğini hatırlatan Profesör el Cemal, yine de küresel gelişmelerin arz-talep dengesini derinden etkilediğini belirtiyor. El Cemal’i asıl kaygılandıran gelişmeler Libya’daki çatışmalardan çok Bahreyn’deki protestolar. Çünkü bu ülke, Basra Körfezi’ndeki petrol güzergahı üzerinde.
El Cemal Basra Körfezi’nde petrol akışının durmasının felakete yolaçabileceğini söylüyor. Yani petrole varil başına 120 dolar yerine 300 dolar ödemek mümkün.
Teksas gibi eyaletlerde petrol çıksa da bu miktar Amerika’daki iç tüketimi karşılamaya yetmiyor. Amerika petrolünün üçte ikisini ithal ediyor. Petrol Amerikan doları üzerinden fiyatlandırılıyor. Benzin istasyonlarında görülen bu fiyat oynamaları, doların zayıflığının göstergesi olduğu gibi, Hindistan ve Çin gibi ülkelerde petrole artan talebi de gösteriyor.
