Portekiz, Yunanistan ve İrlanda’dan sonra AB’den yardım isteyen üçüncü ülke oldu. Uzmanlar, yakında bu listeye İspanya’nın da eklenmesinden kaygı duyuyor.
Portekiz’de sonunda beklenen oldu ve hükümet sıkıntıda olduğunu kabul etti.
Başbakan, televizyondan yaptığı açıklamada gelinen noktada dış yardım istemenin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Başbakan Jose Socrates, dış yardım istemenin Portekiz’in ulusal çıkarları açısından zorunlu hale geldiğini, bunu yapmak istemese de mecbur kaldığını açıkladı.
Portekiz ekonomisi uzun zamandır, diğer AB ülkelerinden daha kötü durumda. İşsizlik yüksek, bütçe açıkları büyük, kamu borçları ağır. Londra’daki Chatham House ekonomi uzmanlarından Vanessa Rossi, Portekiz’in, tıpkı Yunanistan ve İrlanda gibi, küresel mali krizi tek başına aşacak durumda olmadığını söylüyor.
Rossi, “Portekiz son 10 yıldır ekonomik açıdan iyi durumda değildi. Artan bütçe açıkları, borç yükünü daha da ağırlaştırdı. Bununla başetmeye çalışırken, küresel mali kriz ve durgunluk başlayınca işleri daha da zorlaştı,” diyor.
Lizbon’daki Avrupa’nın en uzun köprüsü, birlik tarafından finanse edildiği halde Portekiz ekonomisine yarar sağlamayan alt yapı projelerinden yalnızca biri. AB’nin yeni acil yardım planı bu gidişi değiştirecek mi?
Vanessa Rossi, “Yardım kısa vadede yararlı olur ama uzun vadede aynı etkiyi yaratır mı, bunu söylemek için çok erken,” diyor.
Rossi, “Borçlarını ödeyemez duruma gelmekten kurtulacaklar, iki ya da üç yıl daha kendilerini idare edecek paraları olacak. Ama asıl sorun ondan sonra ne olacağı. Borçlarını ödeyebilmek için iyi bir fırsat yaratabilecekler mi? Birçok kişi bu konuda kaygılı,” diyor.
Bir diğer sorunsa ekonomik krizin ne kadar yayılacağı. Portekiz’in komşusu İspanya’da, emlak krizinden sonra işsizlik yüzde 20’ye tırmandı.
İspanya Maliye Bakanı Elena Salgado, Portekiz’in durumuna düşecekleri iddiasını reddediyor. Bakan, İspanya ekonomisinin Portekiz’e oranla çok daha güçlü ve rekabetçi olduğunu söylüyor.
Piyasalar şimdilik bakanın bu öngörüsüne inanıyor. Bu nedenle, Madrid hükümeti, 7 Nisan günü 4,1 milyar Euro’luk tahvil satabildi. Alıcılar da beklenenden daha düşük faiz oranlarını kabul etti.
Ekonomist Vanessa Rossi’ye göre de İspanya daha iyi durumda.
Rossi, “İspanya sorunlarını çözmek için ciddi adımlar attı, bütçe açıklarını kapatmak, bankacılık sektöründeki sıkıntıları aşmak için çaba gösterdi. Kamu borçları da daha düşük. Bu yüzden de mevcut sorunları aşacaklarına inanıyorlar. Euro bölgesi ülkeleri de İspanya’nın kendi çabalarıyla krizden çıkmasını, yeni bir Portekiz olmamasını istiyor,” diyor.
Geçtiğimiz aylarda, İspanya vergileri yükseltti, kamu çalışanlarının maaşlarında kesintiye gitti, emeklilik yaşını 65’den 67’ye yükseltti. İspanya ekonomisi, Yunanistan, Portekiz ve İrlanda ekonomilerinin toplamından daha büyük. Bu nedenle krize girerse getireceği sorunlar da çok daha ağır olabilir.
