Romanya Anayasa Mahkemesi, Rusya'nın müdahalesi suçlamalarının ardından ülkedeki cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun sonucunu iptal etti. Mahkeme, Cuma günü, bu haftasonu tamamlanması gereken tüm sürecin yeniden yapılması gerektiğini kaydetti.
İkinci tur seçim, Pazar günü için planlanmış, oy verme işlemi yurtdışındaki seçim merkezlerinde başlamıştı. Seçim, aşırı sağcı ve Rusya yanlısı aday Calin Georgescu ile Avrupa Birliği yanlısı merkezci lider Elena Lasconi'yi karşı karşıya getirecekti.
Rusya'nın işgaline karşı Romanya'nın Ukrayna'ya verdiği desteği sona erdirmek isteyen Georgescu, 24 Kasım'daki ilk cumhurbaşkanlığı seçim turundan önce anketlerde tek haneli rakamlarda yer alırken birinciliğe yükselmişti. Böyle bir sürprizin nasıl mümkün olduğuna dair soru işaretleri oluşmuştu.
Seçimi Georgescu'nun kazanmasının AB ve NATO üyesi Romanya'nın Batı yanlısı politikalarını altüst ederek ülkeyi Macaristan, Slovakya ve Avusturya gibi güçlü popülist ve Rusya dostu politikacılara sahip Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine yaklaştırabileceği ihtimali üzerinde duruluyordu.
Cuma günkü karar, görev başındaki Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis'in görev süresinin 21 Aralık'ta sona ermesi ve bu tarihten sonra kimin cumhurbaşkanı olacağının belirsiz olması nedeniyle ülkeyi kurumsal bir kaosa sürükledi.
Analistler, kararın kurumları yıpratabileceğini, sokak protestolarını tetikleyebileceğini ve nihayetinde ülkenin Batı yanlısı gidişatını tehlikeye atabileceğini söyledi.
Seçim tekrarlanacak
Romanya'nın üst düzey güvenlik konseyi tarafından Çarşamba günü gizliliği kaldırılan belgelerde ülkenin seçim döneminde “agresif hibrit Rus saldırılarının” hedefi olduğu belirtildi.
Mahkemeden yapılan açıklamada, “Romanya'nın cumhurbaşkanını seçmek için seçim süreci tamamen yeniden yürütülecek ve hükümet gerekli adımlar için yeni bir tarih ve takvim belirleyecek” denildi.
Mahkeme, kararın “seçim sürecinin adil ve yasal olmasını sağlamak amacıyla” alındığını da ekledi. Kararla ilgili ayrıntılı açıklama daha sonraki bir tarihte yapılacak. Mahkeme, Pazartesi günü cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunu onaylamıştı.
Kararı kınayan Lasconi, “Anayasa Mahkemesi'nin kararı yasadışıdır, ahlak dışıdır ve demokrasinin özü olan oy vermeyi yok etmektedir” dedi.
Ancak Sosyal Demokrat Başbakan Marcel Ciolacu, kararı destekleyerek bunu “tek doğru çözüm” olarak nitelendirdi.
8 Aralık'ta yapılacak ikinci tur oylama, aşırı sağcı partilerin sandalyelerin üçte birini kazandığı ilk cumhurbaşkanlığı turu ve 1 Aralık'taki parlamento seçimlerinin ardından art arda yapılacak üçüncü oylama olacaktı. Ancak AB yanlısı bir koalisyon hükümetini bir araya getirmeyi uman iktidardaki Sosyal Demokratlar, en büyük grup olarak ortaya çıktı.
Parlamento oylamasıysa Cuma günkü mahkeme kararından etkilenmedi.
Muhalefetteki aşırı sağcı Rumenleri Birleştirme İttifakı (AUR) lideri George Simion, mahkeme kararını bir “darbe” olarak nitelendirdi ve “siyasi olarak atanmış dokuz yargıç, sistem dışından bir adayın Romanya'nın cumhurbaşkanı olma şansına sahip olmasından korkarak Rumenler'in iradesini iptal etmeye karar verdi” dedi.
Gizliliği kaldırılan belgeler
Gizliliği kaldırılan belgelerden birinde, Romanya istihbarat teşkilatı, Georgescu'nun sosyal medya platformu TikTok'ta koordineli hesaplar, tavsiye algoritmaları ve ücretli tanıtım yoluyla kitlesel olarak tanıtıldığını kaydetti. Georgescu ise kampanyada hiç harcama yamadığını beyan etti.
İstihbarat teşkilatı ayrıca Romanya'daki resmi seçim web sitelerine erişim verilerinin Rus siber suç platformlarında yayınlandığını bildirdi. Teşkilat, erişim verilerinin muhtemelen meşru kullanıcıları hedef alarak ya da meşru eğitim sunucusunu kötüyr kullanarak elde edildiğini belirtti.
İstihbarat teşkilatı ayrıca sistem açıklarından yararlanmayı amaçlayan 85 binden fazla siber saldırı tespit ettiğini de ekledi.
Rusya, Romanya'nın seçim kampanyalarına herhangi bir müdahalede bulunduğunu reddetti. TikTok, Georgescu'ya özel muamele yapıldığını reddederek, hesabının siyasi bir hesap olarak etiketlendiğini ve diğer hesaplar gibi muamele gördüğünü kaydetti.
Babes-Bolyai Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Sergiu Miscoiu, “Mahkemenin Calin Georgescu'nun tekrar aday olmasına izin vermemesi son derece muhtemel” dedi.
Bu yılın başlarında mahkeme, aşırı milliyetçi parti lideri ve Avrupa Parlamentosu üyesi Diana Sosoaca'nın cumhurbaşkanlığına aday olmasını yasaklamıştı. Analistler, mahkemenin yetkilerini aştığını söylemişti.
Miscoiu, “Sokak protestoları olacak, insanlar radikalleşecek ve radikal sağdan hangi adayın yarışta kaldığına bağlı olarak insanlar onun etrafında toplanacak” dedi.
Forum