Türkiye – Rusya ilişkilerinde askeri işbirliği açısından önemli bir eşik aşıldı. Türkiye, Rusya’dan S-400 hava savunma füze sistemi satın alan ilk NATO üyesi ülke olarak söz konusu sistemi 2020 yılında teslim alacağını duyurdu. Rusya ve Türkiye, önceki gün peş peşe açıklamalarla söz konusu füze alımı anlaşmasına ve bunun için Moskova’nın Ankara’ya kredi vermesine ilişkin anlaşmaya imza atıldığını duyurmuştu. Bugün de Türkiye, satın alma detaylarını Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nın yazılı açıklamasıyla kamuoyuna aktardı.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM), yazılı açıklamasında, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın uzun menzilli hava savunma füze sistemi ihtiyacına yönelik Rusya'dan 1 adedi opsiyon olmak üzere toplamda 2 adet S-400 sistemi (bataryası) tedarik edileceğini duyurdu. SSM’nin açıklamasında, “Hem hava araçlarına hem de balistik füzelere karşı eş zamanlı şekilde etkin olan S-400 sisteminde kontrolün Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) olacağı” vurgusu dikkat çekti. Açıklamada, TSK’nın füze sistemini herhangi bir dış unsura bağlantılı olmaksızın bağımsız kullanacağı belirtilerek, Rusya’nın ilk teslimatı 2020’nin ilk çeyreğinde yapacağı ifade edildi. Projeyle ilgili olarak Türkiye’nin teknoloji kazanımına yönelik işbirliği ve ortak geliştirme taahhüdü alındığı da açıklandı.
SSM’nin açıklamasında, ayrıca “Sözleşmesi imzalanmış, avans ödemesi yapılarak takvimi daha önceden başlamış olan projenin, Rusya tarafından sağlanacak kredi ile karşılanacak bölümüne ilişkin kredi anlaşması da imzalanmıştır. Bununla birlikte, uzun menzilli hava savunma ihtiyacının milli imkanlarla karşılanmasına yönelik çalışmalar, ülke menfaatlerimiz doğrultusunda kararlılıkla devam etmektedir. Açıklamalar dışında basında çıkan haber ve yorumlar gerçeği tam olarak yansıtmamaktadır. Sisteme ilişkin teknik hususlar ve ödeme detayları her savunma projesinde olduğu gibi taraflar arasında mutabık kalınan gizlilik prensipleri uyarınca paylaşılmamaktadır” denildi.
Rusya’dan PYD-YPG taahhüdü alındı mı?
Bu arada Türkiye – Rusya ilişkilerinde S-400 füze sistemi alımıyla birlikte Moskova’nın Ankara’nın Suriye konusundaki beklentilerine nasıl yanıt vereceği de merak konusu. Türkiye, özellikle terör örgütü PKK’nın Suriye kolu olarak kabul ettiği PYD-YPG yapılanmasına Suriye’nin geleceğine ilişkin görüşmelerde yer verilmesine karşı çıkıyor.
Reuters kaynaklı önceki gün yayımlanan haberde, Rusya’nın 29 – 30 Ocak’ta Soçi’de düzenleyeceği “Suriye Ulusal Diyalog Kongresi”ne PYD-YPG’yi davet edeceği iddiası yeniden gündeme taşınmıştı. Türk diplomatik kaynakları bu iddiayı “dezenformasyon” olarak niteledi.
Türk diplomatik kaynaklar, Amerika’nın Sesi’ne, Ankara – Moskova hattında Suriye konusunda yakın işbirliği ve müzakerelere devam edildiği mesajını verdi. Diplomatik kaynaklar, “22 Kasım 2017 tarihinde Türkiye, Rusya ve İran devlet başkanları katılımıyla Soçi’deki üçlü zirve sonunda kabul edilen ortak açıklamada, Soçi’de düzenlenecek kongre katılımcılarının üç garantör ülke tarafından istişare edilerek kararlaştırılacağı karar altına alınmıştır. Bu durum, en son 21-22 Aralık tarihli Astana toplantısında da teyit edilmiştir. Bu üç ülke, Soçi’deki kongreye davet edilecek isimler üzerinde halen birlikte çalışıyor” bilgisini aktardılar. Kaynaklar, dolayısıyla Türkiye – Rusya ve İran arasındaki bu çalışma sonuçlandırılmadan da hiçbir şahıs veya gruba davet gönderilmeyeceği yönünde üç ülke arasında mutabakat bulunduğunu söylediler.
Kaynaklar, “Başta PYD-YPG olmak üzere terör örgütlerinin her ne isim altında olursa olsun bu tür girişime dahil edilmesi Türkiye açısından bir kırmızı çizgi teşkil ediyor. Bu husus, her düzeyde birçok kez Rusya tarafına ifade edilmiştir. Nitekim son olarak da Astana toplantısında bir kez daha güçlü ifadelerle Rusya tarafına aktarılmıştır. Rusya tarafına kırmızı çizgilerimizi kabul ettiğini ve esasen buna saygı göstereceğini taahhüt etmiştir” dediler.
Kaynaklar, Reuters gibi ajanslara yansıyan PYD-YPG’nin Soçi’ye katılacağı yönündeki haberler içinse “PYD-YPG’nin davet edildiği yönündeki iddianın bir dezenformasyon teşebbüsü olması kuvvetle muhtemeldir” görüşünü dile getirdiler.
