Amerikalı basketbol yıldızı Brittney Griner, bir Rus takımı için oynamak üzere Moskova’ya giderken, üzerinde kenevir yağı bulundurma suçlamasıyla tutuklanmasından dört buçuk ay sonra yargılanmaya başladı.
Griner, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırgan tutumunun artmasıyla Moskova ve Washington arasındaki ilişkilerin gerginleştiği bir dönemde tutuklandı.
Amerikan Ulusal Kadınlar Basketbol Ligi (WNBA) takımı Phoenix Mercury’nin yıldızı ve iki kez ABD Olimpiyat altın madalyası sahibi Griner, polisin kenevir yağı içeren elektrikli sigara kartuşları taşıdığını söylemesi sonrası Şubat ayında Moskova'nın Sheremetyevo Havalimanı'nda tutuklandı.
Griner, büyük miktarda uyuşturucu taşımaktan suçlu bulunursa 10 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
31 yaşındaki Griner, Moskova'nın Khimki banliyösündeki mahkeme salonuna elleri kelepçeli ve Jimi Hendrix tişörtü giymiş halde götürüldü.
Pazartesi günü kapalı kapılar ardında yapılan bir ön duruşmada, Griner’ın 20 Aralık’a kadar altı ay daha tutuklu kalması kararı alındı. Bir sonraki mahkeme oturumu 7 Temmuz olarak belirlendi.
Rus ceza davalarında sanıkların yüzde 1'inden daha azı beraat etti. Ayrıca Rusya’da, ABD'nin aksine beraat kararları bozulabiliyor.
Griner, Rusya'nın Ukrayna'ya asker göndermesinden kısa bir süre önce tutuklandı ve bu durum iki ülke arasındaki zaten yüksek olan gerilimi arttırdı.
ABD daha sonra Moskova'ya Ukrayna’yı işgali nedeniyle kapsamlı yaptırımlar uygularken, Rusya da ABD'yi Ukrayna'ya silah gönderdiği için kınadı.
Moskova'daki ABD Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Elizabeth Rood da mahkemedeki duruşmada yer aldı. Reed, "bu zor koşullarda olunabilecek kadar iyi olan" Griner ile konuştuğunu söyledi.
“Rusya Federasyonu, Brittney Griner'ı haksız yere gözaltına aldı” diyen Rood, “Haksız yere gözaltı uygulaması nerede olursa olsun kabul edilemez ve yurtdışında seyahat eden, çalışan ve yaşayan herkesin güvenliğine bir tehdittir” ifadelerini kullandı.
Rood, ABD hükümetinin en üst seviyede "Brittney'yi ve haksız yere gözaltına alınan tüm ABD vatandaşlarını güvenli bir şekilde eve getirmek için çok çalıştığını" söyledi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Griner'ın tutuklanması ve yargılanmasında siyasetin rol oynadığı iddiasını reddetti.
Peskov gazetecilere verdiği demeçte, "Gerçekler, ünlü sporcunun uyuşturucu madde içeren yasaklanmış ilaçları bulundurarak gözaltına alındığıdır. Bundan yola çıkarsak, bu tutuklama siyasi motivasyonla gerçekleşti denilemez” diye konuştu.
Griner'ın eşi Cherelle, tutuklu oyuncu için "siyasi bir piyon" derken ABD Başkanı Joe Biden'ı Griner’ın serbest bırakılmasını sağlamaya çağırdı.
Phoenix Mercury takımının antrenörü Vanessa Nygaard Pazartesi günü yaptığı açıklamada Griner için, “Onu bu görüntülerin bazılarında görmek güzeldi ama bu yaşananlar zor. Geçen her zaman, takım arkadaşlarının, arkadaşlarının haksız yere başka bir ülkede hapsedildiğini hatırlatıyor” dedi.
Antrenör Nygaard, Biden'ın, Griner’ın "eve gelmesini sağlamak için gerekli adımları atacağını" umduğunu belirtti.
Griner'ın destekçileri, Nisan ayındaki gibi uyuşturucu kaçakçılığı komplosundan hüküm giymiş bir Rus pilotun karşılığında, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Trevor Reed'i ABD’ye getiren bir mahkum takası yapılmasını teşvik ediyor.
Rus medyası, ABD’de 25 yıl hapis cezasına çarptırılan "Ölüm Taciri" lakaplı Rus silah tüccarı Viktor Bout ile takas edilebileceği yönündeki spekülasyonları defalarca gündeme getirdi.
Bout, ABD vatandaşlarını öldürmeye ve bir terör örgütüne yardım etmeye yönelik komplo kurmaktan tutuklanmıştı.
Rusya, Bout'un serbest bırakılması için yıllardır baskı yapıyor. Ancak, kenevir yağı içeren elektronik sigara kartuşlarına sahip olduğu iddia edilen Griner davası ile Bout'un ölümcül silahlarla alakalı küresel faaliyetleri arasındaki geniş uyuşmazlık, böyle bir takası ABD açısından zorlaştırabilir.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Pazar günü CNN'de yaptığı açıklamada, Griner için mahkum takasının düşünülüp düşünülmediği sorusunu geçiştirdi.
Blinken, "Şu veya bu şekilde dünya çapında yasadışı olarak gözaltına alınan Amerikalılar’ın evlerine dönmelerini sağlamaktan daha yüksek bir önceliğim yok" dedi.
Ancak Blinken, "Bunun mutlak bir öncelik olduğunu söylemek dışında, atmakta olduğumuz adımlar hakkında herhangi bir ayrıntılı yorum yapamayacağını" belirtti.
