Erişilebilirlik

Rusya'yla ABD Arasında İstihbarat Sorun mu?


Çeçen kökenli iki kardeşin Boston maratonu sırasında düzenledikleri bombalı saldırının ardından, Amerika ve Rusya’nın istihbarat paylaşımı konusundaki işbirliği eksikliği gündeme geldi.

Elde edilen son bulgular, saldırıdan sonra polisle çatışmada ölen ağabey Tamerlan Tsarnaev’in radikal İslam’a yakınlığıyla ilgili son iki yıldır açık sinyaller verdiğini gösöteriyor.

Moskova’da yaşayan ve Rus güvenlik birimlerini inceleyen bir internet sitesi yöneten güvenlik uzmanı Andrei Soldatov, hassas bilgi paylaşımı konusunda Amerika ve Rusya’nın sağlam bir işbirliği içinde olmadığını söylüyor. Soldatov’un Agentura.ru adlı bir websitesi var ve bu site, Rusya’nın güvenlik birimlerini inceliyor.

New York Üniversitesi’nde küresel ilişkiler dersi veren Mark Galeotti aynı zamanda Rus ve Amerikan güvenlik birimleri uzmanı. Galeotti, iki ülkenin istihbarat paylaşması için iyi dost olması gerekmediğini belirtiyor.

Bombacılardan Biri FBI Tarafından Sorgulanmış

2011 yılında Rusya’nın talebi üzerine, ABD Federal Soruşturma Bürosu FBI Tamerlan Tsarnaev’i sorgulamış, seyahat ve İnternet kayıtlarını incelemiş. Ancak FBI, sorgulama sonunda önemli bir bulguya ulaşılmadığı sonucuna varmış.

Ocak 2012’de Rus vatandaşı Tsarnaev Rusya’ya giderek, son yıllarda radikal İslamcı şiddetin hakim olduğu Dağıstan ve Çeçenistan’da arkadaşları ve akrabalarıyla altı ay geçirmiş.

Geçen Temmuz ayında ABD’ye geri dönen Tsarnaev’i, New York’taki John F. Kennedy havaalanındaki göçmenlik bürosu yetkilileri uzun süre sorgulamış.

Tsarnaev, Boston’a döndükten sonra İngilizce, Rusça ve Çeçence cihat propagandası yapan bir YouTube sayfası açmış.

Eylül ayında Amerikan vatandaşlığına geçmek başvuran Tsarnaev’in vatandaşlığa alınması, İç Güvenlik Bakanlığı’nın FBI soruşturmasıyla ilgili bilgiye ulaşmasının ardından ertelenmiş.

İstihbarat Zafiyeti mi?

NBC Televizyonu’nun verdiği habere göre, Tsarnaev’in Boston’a dönmesinden kısa bir süre sonra, Rus yetkilileri FBI’a tekrar sorgulanması için talepte bulundu. Tsarnaev’in Dağıstan’da bir İslamcı militanla buluştuğu şüphesi üzerine böyle bir talepte bulunan Rusya, FBI’ın sorgunun yapıldığına dair kendilerine bilgi vermediğini söylüyor.

Rus muhalefeti yanlısı siyasetçi Vladimir Milov, ABD ve Rusya arasındaki istihbarat işbirliğinin başarısız olduğunusöylüyor.

Rusya’nın Amerika’yı Tsarnaev konusunda uyardığını belirten Demokratik Seçim Partisi lideri Milov, “Ancak Amerikalı yetkililer sorgulamada şüpheli bir durumla karşılaşmadıkları gerekçesiyle Tsarnaev’in takip altına almadılar ki bu da trajik sonuçlar doğurdu” diyerek Amerikan tarafındaki istihbarat başarısızlığına işaret ediyor.

Boston saldırısından sonra Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Başkan Barack Obama’yı telefonla aradı. Kremlin’in yaptığı açıklamaya göre, iki lider, bilgi paylaşımının iyileştirilmesi konusunda mutabakata vardı.

Ancak uzmanlar mutabakat konusuna temkinli yaklaşıyor.

New York’tan Mark Galeotti, iki ülke arasında yıllardır devam eden bir güvensizlik ve şüphecilik sorunu olduğunu belirtiyor.

Ayrıca uzmanlar, Amerikan ve Rusya istihbarat birimlerinin sadece belli terörist örgütlere üye olduğu bilinen şahısların peşine düştüğünü, ancak ön plana çıkmadan faaliyet gösteren terör sempatizanlarını belirleme konusunda başarısız olduğunu düşünüyor.

Çeçen Bombacı “Yalnız Kurt” Profili Çiziyor

Bazı uzmanlar, Boston bombacılarından ağabey Tsarnaev’in “yalnız kurt” profiline uyduğunu belirtiyor. Bu tanımlama, radikal ideoloji ve terör tekniklerini herhangi bir örgüte fiziksel olarak dahil olmadan, internet yoluyla öğrenen militanlar için kullanıyor.

Ancak Rus uzman Soldatov, Rus ve Amerikalı güvenlik birimlerinin böyle düşünmediğini söylüyor.

Soldatov’a göre, ulusal istihbarat birimleri “yalnız kurt” profilini dikkate almıyor ve şüpheliyle bir terör örgütü arasında finansal veya lojistik bir bağ kuramadıkları zaman o kişinin tehlikeli olmadığını düşünüyor.

New York’lu uzman Galeotti de Soldatov’la aynı görüşte. Galeotti “Yalnız kurtlar herhangi bir terör örgütü tarafından istihdam edilmiyor, kendi kendilerine hareket ediyorlar ki bu da teşhislerini zorlaştırıyor” şeklinde konuşuyor.
XS
SM
MD
LG