Erişilebilirlik

Salman Rüşdi gözünü kaybettiği saldırıyla ilgili davada konuştu: “O an ölüyorum gibi geldi”


Salman Rüşdi 2022'deki bıçaklı saldırının ardından sağ gözünü kaybetti.
Salman Rüşdi 2022'deki bıçaklı saldırının ardından sağ gözünü kaybetti.

Yazar Salman Rüşdi, 2022’de bir edebiyat etkinliği sırasında bıçaklanmasıyla ilgili görülen davada ifade verdi.

“Ölmekte olduğumu düşündüm. O an ölüyorum gibi geldi. En baskın düşüncem buydu” diyen 77 yaşındaki Rüşdi, saldırganı etkisiz hale getiren insanların muhtemelen hayatını kurtardığını belirtti.

Chautauqua Enstitüsü'ndeki saldırının gerçekleştiği yere kısa bir mesafedeki mahkemede Rüşdi, başka bir kişinin de yaralandığı saldırıda cinayete teşebbüs ve saldırı suçlarını kabul etmeyen 27 yaşındaki Hadi Matar hakkında görülen davaya katıldı. Bıçaklama olayından bu yana 77 yaşındaki yazar ilk kez Matar'la aynı odada bulundu.

Bıçaklama olayından bu yana 77 yaşındaki yazar ilk kez saldırgan Matar'la aynı odada bulundu.
Bıçaklama olayından bu yana 77 yaşındaki yazar ilk kez saldırgan Matar'la aynı odada bulundu.

2023 yılında yayınladığı “Bıçak” adlı anı kitabında Rüşdi, Matar'ın adına yer vermemişti. Kitapta saldırgandan İngilizcede suikastçı, saldırgan ve aptal kelimelerinin baş harfi olan “A” diye bahsetmişti. Salman Rüşdi anı kitabında ayrıca saldırganla hayali bir konuşmayı kurgulayarak kaleme almıştı.

Duruşma sırasında her iki yanında avukatları bulunan Hadi Matar, Rüşdi konuşurken nadiren başını kaldırdı.

Bölge Savcısı Jason Schmidt, Rüşdi'den Matar'ı teşhis etmesini istemedi. Rüşdi, sahneye fırlayarak kendisini defalarca bıçaklayan adama sadece kısa bir süre bakabildiğini ifade etti.

Savunmanın talebi üzerine kayıtlardan çıkarılan ifadesinde Rüşdi, “Gözleri beni çok etkiledi, karanlıktı ve çok vahşi görünüyordu” dedi.

"Vuruyor ve kesiyordu”

Rüşdi, ilk başta saldırganın kendisini yumrukladığını düşündüğünü söyleyerek, “Ancak kıyafetlerime büyük miktarda kan aktığını gördüm. Bana defalarca vuruyordu. Vuruyor ve kesiyordu” ifadelerini kullandı.

Sade, koyu renk bir takım elbise giyen Rüşdi, kan gölünde nasıl yattığını anlatırken düzgün ve yumuşak bir tonda konuştu. Genellikle koyu renkli bir gözlük camının arkasına sakladığı ve artık kör olan sağ gözünü jüri üyelerine kısa bir süre gösterdi.

Doğrudan sorgulama sırasında Rüşdi, kör olan taraftaki göz kapağını kapatmak için acı verici bir ameliyat geçirdiğini anlatarak, jüri üyelerine döndü ve “Tavsiye etmiyorum” diye şaka yaptı.

Rüşdi, 12 Ağustos 2022’deki saldırıyla ilgili anılarını sorgulayan savunma avukatı Lynn Schaffer'ın çapraz sorgusu sırasında, tam olarak kaç kez bıçaklandığını söylemenin zor olduğunu kaydederek, “O sırada saymıyordum. Başka bir şeyle meşguldüm” dedi.

Rüşdi, saldırının ardından Pennsylvania'daki bir hastanede 17 gün, New York'taki bir rehabilitasyon merkezinde ise diş macunu tüpünü sıkmak gibi temel becerileri yeniden öğrendiği üç haftadan fazla bir süre geçirdi. Aylar süren iyileşme sürecini “Knife” (Bıçak) adlı kitabında ayrıntılı olarak anlattı.

Duruşmayı, Rüşdi'nin eşi Rachel Eliza Griffiths de izledi.
Duruşmayı, Rüşdi'nin eşi Rachel Eliza Griffiths de izledi.

Rüşdi, “Sanırım tam olarak yüzde 100 değilim. Büyük ölçüde iyileştiğimi düşünüyorum ama muhtemelen yüzde 75 ila yüzde 80 arasındadır. Eskiden olduğum kadar enerjik değilim. Fiziksel olarak eskisi kadar güçlü değilim” diye ifade verdi.

Rüşdi'nin eşi Rachel Eliza Griffiths mahkeme salonunda ikinci sırada oturdu ve zaman zaman yelpazesiyle kendisini serinletti, bu sırada yanında oturan bir arkadaşının elini tutarak ağladı.

"İslam'a saldıran biri"

Salman Rüşdi, Hazreti Muhammed'i tasvir eden ve bazı Müslümanlar tarafından dine hakaret olarak görülen "Şeytan Ayetleri" adlı romanı nedeniyle 30 yıldan fazladır ölüm tehditleriyle karşı karşıya.

İran’in o dönemdeki dini lideri Ayetullah Humeyni, 1989’da yazarın ölümünü talep eden bir fetva yayınlamıştı. Rüşdi yıllarını saklanarak geçirdi. Ancak İran'ın kararnameyi uygulamayacağını açıklamasının ardından geçen çeyrek yüzyıl boyunca özgürce seyahat etti. Rüşdi için sağlanan güvenlik, Chautauqua Enstitüsü'ndeki konuşması öncesinde hafifletilmişti.

Hindistan'da doğan, İngiltere'de büyüyen ve şu anda ABD vatandaşı olan Rüşdi, 40 yılı aşkın bir süre önce yayınlanan “Geceyarısı Çocukları” kitabından bu yana dünya çapında ün kazanmış Booker ödüllü bir yazar.

Rüşdi, koyu renkli bir gözlük camının arkasına sakladığı ve artık kör olan sağ gözünü jüri üyelerine kısa bir süre gösterdi.
Rüşdi, koyu renkli bir gözlük camının arkasına sakladığı ve artık kör olan sağ gözünü jüri üyelerine kısa bir süre gösterdi.

Saldırgan Matar ise New York Post gazetesine hapishanede verdiği bir röportajda doğrudan “Şeytan Ayetleri” kitabına atıfta bulunmamış, Rüşdi'yi “İslam'a saldıran” biri olarak nitelendirmişti.

Davanın ilk gününde Mahar mahkeme salonuna götürülürken sakince “Özgür Filistin” dedi. Davanın ikinci gününde ise “Nehirden denize, Filistin özgür olacak” sloganını attı.

Davanın yaklaşık iki hafta sürmesi bekleniyor.

Federal yetkililer, ayrı bir iddianamede Matar'ın bir terör örgütünün 2006 yılında fetvayı desteklemesiyle harekete geçtiğini iddia ediyor. Federal terörizm suçlamalarıyla ilgili duruşma Buffalo'daki ABD Bölge Mahkemesi'nde daha sonra görülecek.

Forum

XS
SM
MD
LG