Kadınlar 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde İstanbul Taksim Sıraselviler Caddesi’nde biraraya geldi.
Günler öncesinden gece yürüyüşü yapacağını duyuran kadınların yürüyüşü İstanbul Valiliği tarafından yasaklanmıştı. İstanbul Emniyet Müdürlüğü, sabah saatlerinde Taksim Meydanı ve çevresini barikatlarla kapatırken, Karaköy-Kabataş arasında geniş güvenlik önlemleri alındı.
Kadınlarla polis arasında süren görüşmeler sonrası Sıraselviler Caddesi’ne girişlere izin verildi.
Burada toplanan kadınlar sık sık “Jin jiyan azadi”, “Asla yalnız yürümeyeceksin”, “Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz” sloganları attı.
“Her gün öldürülüyoruz”
VOA Türkçe’ye konuşan öğrenci Beyza Görmüş, “Kadın olmak, var olarak yaptığın bir şey. Mücadeleden kolay vazgeçebileceğimiz bir şey değil. Kendimiz olurken isyan etmeden duramayız gibi geliyor. Var olmaya, bunları durdurmaya devam edeceğiz” derken, Dilek Sarıgül de kadın cinayetlerine ve polis ablukasına değindi.
Sarıgül, “Son bir senedir sürekli kadınlar öldürülüyor ve kadın cinayetleri politik. Bu iktidarın yüzünden olan bir şey bence. Her gün öldürülüyoruz, hiçbir katil ceza almıyor. Her gün burada polis ablukası var. Bizi engelliyorlar ama kadın katillerini engelleyemiyorlar” dedi.
Geçen yıl en az 394 kadın cinayeti işlendi
Eylemde, hayatını kaybeden kadınlar da anıldı. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun 2025 Şubat ayı raporuna göre bir ay içerisinde 16 kadın cinayeti işlendi. 21 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü bulundu.
Yine platformun 2024 raporuna göre bir yılda en az 394 kadın cinayeti yaşandı. 259 kadın da şüpheli, nedeni belli olmayan şekilde hayatını kaybetti. Aynı rapora göre 20 kadın, koruma kararı olmasına rağmen öldürüldü.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da 2024'ün ilk 10 ayında öldürülen 274 kadının 32'sinin koruma altındayken öldürüldüğünü açıklamıştı.
“Kayıp bir kadın daha istemiyoruz”
VOA Türkçe’ye konuşan Sinem Korkmaz da kadın cinayetleri ve cezasızlığı eleştirdi. “Bu cinayetler erkekler tarafından işleniyor” diyen Korkmaz, kadınların da ısrarla cezai indirimler olmaması için mücadele ettiğini söyledi.
Korkmaz, “Erkeklerin bir kravat takıp ceza indiriminden yararlanmaması için sesimizi duyurmaya, tüm kadınların sesi olmaya geldik” derken, “Hayatını kaybeden kadınlar burada olmasalar da onların adına da buradayız. Bundan sonra yaşanacak her cinayetin de peşinde olacağız. Kayıp bir kadın daha veya ölmüş bir kadın istemiyoruz” ifadelerini kullandı.
Yüzlerce kadın 19.30’da Sıraselviler Caddesi’nde buluştuktan sonra Cihangir Caddesi’ne doğru yürüyüşe geçti. Kadınlar burada basın açıklaması yaptı.
“Hayatlarımızı daraltmaya çalışıyorlar”
Öldürülen kadınları anarak başlayan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Mücadelemizden, hayatlarımızı, dünyayı değiştirmemizden irkilenler bizlere saldırılarının dozunu her gün biraz daha arttırıyor. Bu saldırıyla bir gün İstanbul Sözleşmesi feshediliyor, öteki gün ‘aile yılı’ ilan ediliyor. Otoriter muhafazakar rejimler, kendi ahlaklarını yasaya dönüştürmeye, hayatlarımızı daraltmaya çalışıyor. Bizleri yok etmeyi umuyorlar. Pınar Gültekin’in canavarca hisle öldürülmediğini söyleyenler, Narin’in başına ne geldiğini çözmekle uğraşmıyor. Dina’nın maruz kaldığı ırkçı şiddeti ortaya çıkarmaya tenezzül etmiyor. Biz bu geniş hayatlara sahip çıkıyoruz, haksız yüzyılların hesabını soruyoruz.”
“Tesadüfen yaşadığının herkes bilincinde”
Müzisyen Elif Dikeç de binlerce kadınla birlikte yürüyüşe katılanlardandı. “Yürüyebilen sadece kadınlar kaldı” diyen Dikeç, “Tesadüfen yaşadığının herkes bilincinde. Korkunç bir şey. Başına bir şey gelse daha sonrasının daha büyük felaketler olacağının da herkes bilincinde. Korkunç hissediyoruz yani” şeklinde konuştu.
Taksim geneli gün boyunca polis ablukası altındaydı. Geniş güvenlik önlemlerinin alındığı yürüyüşe katılan Ezgi Yenisöz de özellikle kadınların mücadelesiyle bu meydanların özgürleşebileceğini dile getirdi, “Gün geçtikçe çoğalan öfkemizi alana taşıyoruz. Kız kardeşlerimizle olmak çok güzel. Geceleri de meydanları da terk etmiyoruz” dedi.
Eylem Cihangir Caddesi’nde sonlanırken kalabalığın dağıldığı sırada slogan attıkları gerekçesiyle 100’ün üzerinde kadın abluka altına alındı.
İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi 70 kadının gözaltına alındığını, bir grup avukatın girişimiyle birçok kişinin de gözaltı aracına bindirilmeden serbest bırakıldığını bildirdi.
Kadınlardan ‘Aile Yılı’ kampanyasına eleştiri
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Göktaş “Aile Yılı” kapsamında aile kurumunun güçlendirilmesi için bu yıl içinde farklı etkinlikler yapılacağını duyurmuştu. Bu ay da 8 Mart dolayısıyla, “Türkiye Aile Yılı Söyleşileri” adıyla tüm illerde kadın istihdamı konulu söyleşiler düzenlenecek.
8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla açıklama yapan Bakan Göktaş, "Kadınların her alanda desteklendiği bir Türkiye için tüm gayretlerimizle çalışmaya devam ediyoruz. Çünkü bir kadın güçlenirse aile de güçlenir toplumun her bir ferdi de güçlenir” dedi.
Ancak kadın örgütleri, ‘Aile Yılı’ kavramına ve kampanyasına da karşı çıkıyor; kadının sadece anne olarak görülemeyeceğini, bu tür kampanyaların kadının birey olarak var olmasının önüne geçtiğini savunuyor.
Kadınların en önemli taleplerinden biri de kadını şiddete karşı korumayı içeren 6284 sayılı kanunun uygulanması. Örneğin Kadın Acil Destek İhbar Sistemi (KADES) uygulamasını 2023 yılında 7 milyon 365 bin 755 kişi indirdi, toplam 1 milyon 382 bin 332 ihbar yapıldı. Bunlardan sadece 193 bin kişi hakkında koruma kararı çıkarıldı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesindeki ALO 183 sosyal destek hattına 2023 yılı içerisinde tüm erişim kanallarından (sesli arama, görüntülü arama, WhatsApp, e-devlet, SMS vb.) 1 milyon 73 bin 885 çağrı veya müracaat alındı.
Forum