Vızıldayan sivrisinekler can sıkıcı olmanın ötesinde hastalık da yayabiliyor.
Sinekler, bir insanı ya da hayvanı ısırıp kanını içtiklerinde virüs ya da mikrop kapabiliyor. Daha sonrasında bu virüsü, ısırdıkları başka bir insan ya da hayvana bulaştırabiliyorlar.
ABD’nin Massachusetts eyaletinin bazı bölgelerinde, nadir görülen bir doğu at ensefaliti vakasının keşfedilmesinin ardından, halka, sivrisineklerin en aktif olduğu zamanlarda kapalı alanlarda kalmaları uyarısı yapıldı.
ABD'nin eski üst düzey bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Anthony Fauci de kısa bir süre önce Batı Nil virüsüne yakalandıktan sonra hastaneye kaldırılmıştı.
Her ikisi de sivrisinekler tarafından yayılan kötü hastalıklar ancak neyse ki nadir görülüyorlar.
Hastalanmaktan kaçınmanın en iyi yolu elbette ısırılmaktan kaçınmak. Bunun için, kovucu kullanmak, uzun kollu ve uzun pantolonlu kıyafetler giymek ve sivrisinekler dışarıdayken içeride kalmak gibi adımlar atmak gerekiyor.
Yerel sağlık birimlerinin de mahallelere böcek ilacı püskürtmek dahil sivrisinek sayısını azaltmak için çalışmalar yürütmesi gerekiyor.
Massachusetts'teki yetkililer bu hafta hassas bölgeleri ilaçlamak için kamyon ve uçaklar kullanıyor.
Peki sivrisinek kaynaklı bazı hastalıklar hangileri?
Doğu at ensefaliti
Doğu atı ensefaliti ile enfekte olan çoğu kişide semptomlar görülmüyor, ancak bazılarında ateş veya beyin şişmesi oluyor ve enfekte olan kişilerin yaklaşık üçte biri hayatını kaybediyor.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre, bu yıl ABD'de Massachusetts, New Jersey ve Vermont'ta birer olmak üzere toplamda üç doğu at ensefaliti vakası görüldü.
Bu hastalıkla ilgili en kötü yıl 38 vaka ile 2019 yılı olarak kayıtlara geçti.
EEE olarak da bilinen hastalığı yayan bu beyin iltihabı virüsü dünya çapında çok yaygın değil.
Virüs ABD’de tipik olarak Massachusetts'teki kırmızı akçaağaç ve beyaz sedir bataklıkları dahil belirli bataklık alanlarda yayılıyor.
Batı Nil Virüsü
Batı Nil virüsü ile enfekte olan her 10 kişiden yaklaşık 2'sinde ateş ve beyinde şişme gibi semptomlar görülebiliyor.
Şiddetli semptomlar geliştiren her 10 vakadan yaklaşık 1'i ise ölümle sonuçlanıyor.
Bu yıl ABD’de şimdiye kadar 216 Batı Nil vakası görüldü.
ABD'de ilk kez 1999 yılında New York'ta tespit edilen Batı Nil Virüsü zamanla yavaş yavaş ülke geneline yayıldı. 2003 yılında ise yaklaşık 10 bin vaka kayıtlara geçti.
Sıtma
Sıtma, 2022 yılında dünya genelinde yaklaşık 250 milyon kişiyi enfekte etti ve çoğu çocuk 600 binden fazla kişinin ölümüne neden oldu.
Sivrisinekler tarafından taşınan bir parazitten kaynaklanan sıtma, çoğunlukla tropikal bölgelerdeki, özellikle de Afrika'daki insanları enfekte ediyor.
Geçtiğimiz aylarda, vakaları ve ölümleri azaltmaya yardımcı olacağı umuduyla özellikle en fazla risk altındaki Afrika ülkelerinde bir aşı kampanyası başlatıldı.
Dang Humması
Çok acı verici olabildiği için “kemik kıran ateşi” olarak da bilinen dang humması giderek daha yaygın hale geliyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), dünya nüfusunun yaklaşık yarısının hastalığa yakalanma riski altında olduğunu ve her yıl 100 milyon ila 400 milyon enfeksiyon görüldüğünü söylüyor.
Ateş, şiddetli baş ağrısı, kas ve eklemlerde ağrı gibi semptomlar herkeste görülmeyebiliyor.
ABD'deki vakaların çoğu başka ülkelere seyahat eden kişilerde görülmekle birlikte, CDC bu yıl şimdiye kadar yerel olarak edinilmiş yaklaşık 2600 vaka olduğunu kaydetti.
Forum