Türkiye’de 14 Mayıs gün yapılacak Cumhurbaşkanlığı Seçimi ile Genel Seçimler öncesinde siyasi partilerde, milletvekili aday adaylığı başvurularına yoğun ilgi yaşanıyor.
AKP ve CHP başta olmak üzere siyasi partilerde adaylık başvurusu süreci hafta başında başladı. İYİ Parti’de başvuru alınmaya 14 Mart’ta başlanırken Millet İttifakı çatısı altında ancak kendi logosuyla Genel Seçimler’e katılacağını açıklayan DEVA Partisi ise aynı zamanda internet aracılığıyla da başvuru kabul ediyor.
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) ilan ettiği seçim takvimi uyarınca, 16 Mart günü (dün) saat 17.00 itibariyle kamu görevlileri açısından milletvekilliği adaylığına başvuru için süre sona erdi. Hatay Valisi Rahmi Doğan örneğinde olduğu üzere iktidardaki AKP’ye, yoğun şekilde bürokrasi kökenli isim tarafından milletvekili adaylığı için başvuru yapıldığı aktarıldı. Bürokrasi kanadından CHP’ye yönelik başvurusu sayısının az olduğu ifade ediliyor.
24 Haziran 2018’deki Genel Seçimler’de AKP’ye yapılan başvurusu sayısı, 7 bin 329 olmuştu. Bu sene 14 Mayıs için illerde de başvuru kabul edildiği için buna yakın bir sayıya ulaşılacağı görüşü dile getiriliyor. AKP’de adaylık başvurusu için erkek adaylardan 20 bin lira, kadın ve genç adaylardan 10 bin lira, engellilerden ise 5 bin lira talep ediliyor.
AKP’de parti tüzüğü uyarınca milletvekilliği için “üç dönem” kuralı bulunmakla birlikte 7 Haziran 2015 ile 1 Kasım 2015 seçimleri arasındaki TBMM 25. Dönemi dolayısıyla pek çok isim açısından süreç yeniden başladı. Dolayısıyla AKP’nin kurucusu veya kıdemli isimlerinin de adaylık başvurusunda bulunulması önünde engel bulunmuyor.
AKP’nin Cumhur İttifakı ortağı MHP’de ise “üç dönem” gibi kıdemli milletvekilleri açısından kısıtlayıcı bir kural söz konusu değilken, Devlet Bahçeli’nin bilgisi dahilinde mevcut vekiller de yeniden adaylık için başvuru yapıyor. MHP’ye 24 Haziran 2018’deki başvurusu sayısı bin 815 olmuştu. MHP’de başvuru ücreti 3 bin TL olarak belirlendi. Engelli bireylerden ise ücret talep edilmiyor.
CHP’de “iktidar umudu” ilgisi yaşanıyor
CHP Genel Merkezi’nde ise Kemal Kılıçdaroğlu’nun 6 Mart’ta Millet İttifakı’nın ortak Cumhurbaşkanı adayı ilan edilmesiyle birlikte “iktidar olma umudu” etkisi gözlemleniyor.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun mevcut milletvekillerine aday olmamaları yönünde bir mesajı olmadığı için CHP Merkez Yönetim Kurulu (MYK) ve Meclis Grubu yönetimi başta olmak üzere mevcut milletvekilleri de adaylık için başvuruda bulunuyor.
CHP’ye hafta başından bu yana yapılan başvuru sayısının 2 bini aşacağı belirtildi. Ancak yoğunluk nedeniyle 20 Mart Pazartesi günü akşam sona erecek başvuru süresinde de uzatmaya gidilebileceği ifade edildi. CHP'ye bugün itibariyle başvuru sayısı için "1700'ü geçti" bilgisi geldi. 24 Haziran 2018’deki seçimde başvuru sayısı bin 592 olmuştu.
CHP’de aday adayı olmak isteyenlerden 30 bin lira alınacak. Engelliler, kadınlar ve gençlerde ise aday adaylığı için 15 bin lira talep ediliyor. Deprem bölgesinde Malatya, Osmaniye, Maraş, Antep, Adıyaman ve Hatay illeri için başvuru yapacak aday adaylarından ücret alınmıyor.
Millet İttifakı’nın diğer ortağı İYİ Parti’de de başvurularda yoğun ilgi
gözlemleniyor. Meral Akşener’in liderliğinde 24 Haziran 2018’de ilk kez seçime girme yeterliliği sağlamış İYİ Parti, adaylık başvuru sürecinde CHP’yi gölgede bırakarak, 2 bin 800 başvuru almıştı. İYİ Parti’de milletvekili aday adayı başvuru ücreti kadın ve erkeklerde 7 bin 500 TL olarak belirlendi. Engelli ve gazilerden ise ücret talep edilmiyor.
DEVA Partisi’ne dikkat çekici ilgi
Millet İttifakı’nın kendi logosuyla Genel Seçimler’e katılma kararını açıklamış olan Ali Babacan’ın liderliğindeki DEVA Partisi hem genel merkezinde hem de internet aracılığıyla başvuru kabul ediliyor.
İlk kez seçimlere girecek DEVA Partisi’ne bugün itibariyle adaylık ücretini yatırarak başvuru süreci tamamlayan kişi sayısı 580 olarak paylaşıldı.
Genel Seçimler’de en az 41 ilde kendi aday listesini hazırlayacak DEVA Partisi’ne başvuru ücreti erkekler için 5000 TL, kadın ve gençler için 2500 TL olarak belirlendi.
Saadet Partisi ise, illerde de başvuru kabul ederken, erkekler için 15.000 TL, kadın ve gençler için 10.000 TL, engelli vatandaşlar için 5.000 TL başvuru ücreti söz konusu. Deprem bölgesindeki iller için aday adaylığı katkı payı talep edilmiyor.
Gelecek Partisi’nde de genel merkezde adaylık başvuruları kabul ediliyor.
HDP’ye başvurular bugün başladı
Milletvekili listesinde kadın ve engelli bireyler için “pozitif ayrımcılık” ilkesini uygulayacak HDP ise adaylık başvuru ücreti olarak 15 bin TL açıklamasını yaptı.
Anayasa Mahkemesi’nde kapatma davası süreci devam eden HDP’nin kendi amblemi yerine Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) olarak Genel Seçimler’e girme yönündeki değerlendirmesi de sürüyor. Anayasa Mahkemesi tarafından davayı erteleme talebiyle yapılan son başvuruyla ilgili verilecek yanıt ardından HDP’nin Genel Seçimler ile ilgili kararını açıklaması bekleniyor.
HDP ile birlikte Emek ve Özgürlük İttifakı bünyesindeki Türkiye İşçi Partisi (TİP) ise, milletvekili adaylarından parti için herhangi bir maddi katkı istemeyecek. Adaylık başvurusu için deprem bölgelerinde yaşayan yurttaşlar için en az bir gıda ve bir hijyen kolisi hazırlanıp gönderilmesi şartı var.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, siyasi partilerce aday gösterilecek cumhurbaşkanı adaylarına ilişkin ilke ve esasların belirlendiğini açıkladı.
Yapılan çalışmalar neticesinde bağımsız milletvekili adayı olmak isteyenlerin için yasanın öngördüğü miktarın 55 bin 598 TL açıklandı. Seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyen cumhurbaşkanı adaylarının ise yatırması gereken miktarın 555 bin 980 TL olduğu duyuruldu. Açıklamada “Bu belirlemeler siyasi partiler kanununun, milletvekili seçimine dayalı kanunun ve cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin kanunun belirlediği esaslar çerçevesinde yapılmıştır” denildi.
Yener, ayrıca görme engelli vatandaşların oy kullanmasını kolaylaştıracak yasal düzenlemenin nasıl yapılması gerektiğine ilişkin ilke ve esasların tespit çalışmalarına başlandığını söyledi
