Suriye'nin yeni yöneticileri, isyancı grupları profesyonel bir orduya dönüştürmeye çalışırken ülkenin silahlı kuvvetlerindeki çeşitli görevlere bazı yabancı savaşçıları yerleştirdi.
Reuters haber ajansına konuşan iki Suriyeli kaynak, Uygurlar’ın, bir Ürdünlü’nün ve bir Türk vatandaşının bu isimler arasında yer aldığını söyledi.
Birçok cihatçının üst düzey görevler dahil resmi makamlara atanması, yeni yönetimin niyetlerinden korkan bazı yabancı hükümetleri ve Suriye vatandaşlarını endişelendirebilir. Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ), Suriye'nin büyük azınlık gruplarına karşı İslam devrimini ihraç etmeyeceğini ve hoşgörü ile yönetimi taahhüt etmişti.
Suriye hükümet sözcüsü, Reuters haber ajansının atamaların ardındaki niyet konusunda yorum talebine yanıt vermedi.
Kaynaklar, Suriye Savunma Bakanlığı'nın Pazar günü duyurduğu toplam 50'ye yakın askeri kadrodan en az altısının yabancılara verildiğini söyledi.
Reuters, atanan kişilerin uyruklarını bağımsız olarak teyit edemedi.
13 yıl süren iç savaşın başlarında binlerce Sünni Müslüman yabancı, Beşar Esat yönetimine ve onu destekleyen İran destekli Şii milislere karşı savaşmak için Suriye'deki isyancılara katılmıştı. Bu durum, ülkedeki çatışmaya mezhepsel bir boyut kazandırmıştı.
Bazı yabancı savaşçılar kendi silahlı gruplarını kurarken, bazıları Irak ve Suriye'de terör estiren, ABD ve İran destekli güçler tarafından bozguna uğratılmadan önce kısa bir süre sözde hilafet ilan eden IŞİD gibi yerleşik yapılara katıldı.
Bazı yabancı cihatçı gruplar da El Kaide ve İslam Devleti ile olan bağlantılarını reddeden HTŞ'ye katıldı. HTŞ, Esad'ı deviren yıldırım ilerleyişine öncülük etmeden önce El Kaide ve IŞİD’e karşı kanlı savaşlar verdi.
Suriye'nin fiilen yöneten HTŞ lideri Ahmed el-Şara, grubunu Suriyelileştirme ve ılımlılaştırma kampanyasının bir parçası olarak onlarca yabancı cihatçıyı tasfiye etti.
Pazar günü yayınlanan konuşmasında El-Şara, yeni Suriye'nin "grupların ve milislerin zihniyetiyle yönetilemeyeceğini" söyledi.
Suriye'nin büyük çoğunluğu HTŞ'den gelen yeni yöneticileri, Esat'a karşı mücadeleye yaptıkları katkılardan dolayı yabancı savaşçılara ve ailelerine Suriye vatandaşlığı verilebileceğini belirtti.
El-Şara’nın ‘Genel Komutanlığı’nın Telegram hesabından Pazar günü geç saatlerde yayımlanan duyuruda, 8 Aralık'ta Esat hükümetinin devrilmesinden bu yana ilk kez 49 kişinin komutan olarak atanacağı belirtildi.
Duyuruda atamaların, "güvenlik ve istikrarı garanti altına almak amacıyla ordunun geliştirilmesi ve modernizasyonu"nu amaçlayan çabaların bir parçası olduğu ifade edildi.
Eski isyancılar ve subaylar
Atanan isimler arasında, HTŞ’den eski isyancılar ve Suriye'deki iç savaşın ilk günlerinde muhaliflere katılmak için ayrılan eski ordu subayları da yer alıyor.
AFP’ye konuşan İngiltere merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'un danışmanlarından Haid Haid, "Terfi edenlerin en üst yedi rütbesinin hepsinin HTŞ'den olduğu görülüyor" dedi.
Pazar günkü duyuruda iki kişiye orgeneral rütbesi verilirken, beş kişiye tuğgeneral, yaklaşık 40 kişiye de albay rütbesi verildi.
General rütbesinin verildiği isimler arasında, geçiş hükümetinde savunma bakanı olması beklenen HTŞ'nin askeri şefi Murhaf Ebu Kasra yer alıyor.
“El-Şara’ya yakın isimler atandı”
Suriye Savunma Bakanlığı'nın Pazar günkü açıklamasında tüm isimler yer alıyor. Ancak açıklamada, atanan isimlerin milliyetleri belirtilmiyor.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), atananların en az altısının HTŞ'den veya HTŞ ile bağlantılı yabancılar olduğunu söylüyor.
SOHR’un başındaki Rami Abdurrahman, AFP'ye yaptığı açıklamada, "Terfi edenlerin çoğu Ahmed el-Şara'nın yakın çevresinden insanlar" dedi.
Suriye içinde kaynakları bulunan İngiltere merkezli gözlemevine göre, askeri kararnamede adı geçen Suriyeliler’in büyük çoğunluğu HTŞ'den, geri kalanı ise "müttefik gruplardan" geliyor.
“Atananlar arasında Türk de var”
Suriyeli bir askeri kaynak, atanan isimler arasında üçü tuğgeneral ve en az üçü albay rütbesinde olmak üzere çok sayıda yabancı savaşçının bulunduğunu söyledi.
SOHR, atanan isimler arasında Arnavut, Ürdünlü, Tacik, Türk ve Türkistan İslam Partisi isimli cihatçı gruba üye bir Uygur olmak üzere altı "yabancı cihatçı"nın tespit edildiğini bildirdi.
Cihatçı gruplar ve Suriye iç savaşı konusunda uzman olan Eymen el-Tamimi de listede yabancıların bulunduğunu belirtti.
Tamimi, atanan isimler arasında HTŞ'nin "Türk savaşçı grubunun başında bulunan ve şu anda tuğgeneral olan" bir Türk, bir Ürdünlü ve bir Uygur’un bulunduğunu söyledi.
Suriye askeri kaynakları ve HTŞ kaynakları, Türk vatandaşı Ömer Muhammed Çiftçi ve Ürdün vatandaşı Abdurrahman Hüseyin el-Hatib'in de tuğgeneralliğe yükseltildiğini söyledi.
Askeri kaynak, Albay olarak Ebu Katada el-Albani olarak da bilinen etnik Arnavut savaşçı Abdül Yaşari'nin albay olarak atandığını söyledi.
Arnavut cihatçı Arnavut Cemaati’nin (Xhemati Alban) lideri olan Yaşari, 2016 yılında ABD Maliye Bakanlığı tarafından terörist ilan edilmişti.
Reuters’a konuşan kaynak, Mısırlı Ala Muhammed Abdülbaki'ye de askeri rütbe verildiğini söyledi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı Reuters’ın yorum talebine henüz yanıt vermedi.
“Takdir göstergesi”
Reuters'a konuşan bir HTŞ kaynağı, "Bu, Esat’ın zulmünden kurtulma mücadelemizde İslamcı cihatçıların yaptığı fedakarlıklar için küçük bir takdir göstergesi" dedi.
Suriye'deki ayrılıkçı Türkistan İslam Partisi'nin (TİP) güçlerinin komutanı olan ve Zahid olarak da tanınan Uygur militan Abdülaziz Davud Hüdaverdi, tuğgeneralliğe atandı. TİP, atama hakkında bir açıklama yayınladı. Suriye askeri kaynakları da atamayı doğruladı.
TİP'in internet sitesinde yayımlanan açıklamada, Mevlan Dursun Abdüssamed and Abdülselam Yasin Ahmed adlı iki Uygur savaşçıya da albay rütbesi verilmesi kutlandı.
Suriye'de yüzlerce savaşçısı olduğu düşünülen TİP'in, Uygur Müslüman nüfusun yoğun olduğu Çin ve Orta Asya'nın bazı bölgelerinde bir İslam devleti kurmayı hedeflediği belirtiliyor.
Hak örgütleri, Pekin'i, Sincan'ın batı bölgesinde sayıları yaklaşık 10 milyon olan çoğunluğu Müslüman bir etnik azınlık olan Uygurlar’a yönelik yaygın suistimallerle ve kamplarda zorunlu çalıştırmanın kitlesel kullanımıyla suçluyor. Pekin herhangi bir suistimali reddediyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan atamalar hakkında henüz bir açıklama yapılmadı.
Pekin, TİP'i denizaşırı Çin hedeflerine saldırı planları yapan bir terör örgütü olarak niteliyor.
Pekin, TİP'in Çin'in denizaşırı çıkarlarını ve güvenliğini "ciddi şekilde tehdit ettiğini" ve Çin'in terörle mücadele çabalarında "temel kaygısının" grupla mücadele etmek olduğunu kaydediyor.
Forum