Suriye’de dokuzuncu yılına giren iç savaşı sonlandırmak için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni 2015 yılında aldığı 2254 sayılı karar çerçevesinde ülkede barışın sağlanması için şimdiye kadar atılan tüm adımlar sonuçsuz kaldı. Ancak önceki gün Ankara’da yapılan açıklamalar uluslararası toplumda umutları temkinli de olsa arttırmış olabilir.
Suriye zirvesinde Ankara’da bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani üçlü zirve sonrasında, ‘Suriye Anayasa Komitesi’ konusunda pürüzlerin giderilip uzlaşmanın sağlandığını açıklamıştı.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric VOA Türkçe’nin,“Ankara’da yapılan üçlü zirve ve Suriye Anayasa Komitesi’nin kurulması için uzlaşmanın sağlandığının açıklamasının sonrasında yorumunuz nedir?” sorusuna, “Üçlü toplantıda yaşanan gelişmeleri takip ettik. BM Suriye Özel Temsilcimiz, Geir Pedersen, Suriye Anayasa Komitesi’nin kurulması için ortaya çıkacak kompozisyonda işleri kolaylaştıracak bir paket anlaşma sağlamak için aktif bir şekilde çalıştı. Ve çok yakında Suriye Hükümeti ile istişarelerde bulunması bekleniyor. Yakın gelecekte bir paket üzerinde anlaşmaya varmanın mümkün olduğuna konusunda oldukça emin” şeklinde yanıt verdi.
BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pederson, üç hafta önce yapılan Güvenlik Konseyi toplantısında, Suriye Anayasa Komitesi’nin kurulması için komisyonda birçok isim konusunda taraflar arasında uzlaşma sağladığını, taraflar arasında bazı küçük görüş farklılıkları olsa da gelinen aşamada bunların küçük sorunlar olduğunu kaydetmiş ve Suriye Anayasa Komisyonu konusunda uzlaşmanın BM Genel Kurulu öncesinde sağlanacağı konusunda umutlu olduğunu söylemişti.
Güvenlik Konseyi’nin Suriye kararı
Şimdiye kadar Suriye konusunda tam da uzlaşma sağlandı derken kadar yaşananlar, ülkede hala devam eden çatışmalar birçok kesimin açıklamalara temkinle yaklaşmasına neden oluyor.
2015 yılının Aralık ayında, Suriye'de iç savaşın beşinci yılına girilmiş ve iç savaşı sona erdirmek bir dizi uluslararası adımlar atılmıştı.
Dönemin ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin başkanlığında aralarında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da bulunduğu 19 ülkenin dışişleri bakanları Avrupa Birliği, Arap Birliği ve İslam Teşkilatı New York’ta Plaza otelde bir araya gelmişti. Toplantının sonunda Suriye’de barışın sağlanması için tüm taraflar uzlaşmış, Güvenlik Konseyi’ne getirilen Suriye’de barış sürecini başlatacak 2254 sayılı tasarı kabul edilmişti.
Viyana’da 2015 yılının Ekim ayında anlaşmaya varılan üç temel maddelerden ateşkes ilanı, muhaliflerle Esat arasında görüşmelerin başlaması ve diplomatik yol haritası çizilmesi bu şekilde hayata geçirilmiş oldu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen tasarıya göre, Esat ve Suriyeli muhaliflerin 2016 yılının Ocak ayı başında barış görüşmeleri için masaya oturması öngörüldü .
Kabul edilen tasarı çerçevesinde öncelikli olarak Suriye'de ülke çapında ateşkes ilan edilecek ve Birleşmiş Milletler denetiminde altı ay sürecek bir geçiş hükümeti kurulacaktı. 18 ay içerisinde hazırlanacak yeni anayasa çerçevesinde ülkede genel seçimlere gidilecekti.
Suriye Anayasa Komitesi dört yıldır kurulamadı
Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına göre Suriye’de Anayasa Komitesi’nin kurulmasının ardından altı ay içinde güvenilir bir geçiş hükümeti kurulması öngörülmüş, Cenevre bildirgesi esas alınarak Suriye’nin geleceğini ancak Suriye halkının belirleyeceği yönündeki prensibe bağlı kalınması anlaşmada yer alan hükümler arasında yer almıştı.
Ancak her şey dört yıl önce uzlaşıldığı gibi olmadı. Suriye’de iç savaş daha da şiddetlendi. Cenevre’de yapılan barış görüşmeleri tıkandı. Suriye’de barışı sağlayacak yeni anayasanın oluşturulması ve geçici seçim hükümetinin kurulması için ilk adım olarak kabul edilen ‘Suriye Anayasa Komitesi’ dört yıldır bir türlü kurulamadı.
