Erişilebilirlik

Sürpriz bir bulgu, ölüme yol açan beyin hastalığı Huntington'ın sebebine ışık tutuyor


Yeni araştırma, beyin hastalığı Huntington'a yol açan mutasyonun on yıllarca zararsız kaldığını, ancak sessizce büyüyerek daha büyük bir mutasyona dönüştüğünü ve sonunda bir eşiği geçip toksik proteinler üretmeye ve içinde genişlediği hücreleri öldürmeye başladığını gösterdi.
Yeni araştırma, beyin hastalığı Huntington'a yol açan mutasyonun on yıllarca zararsız kaldığını, ancak sessizce büyüyerek daha büyük bir mutasyona dönüştüğünü ve sonunda bir eşiği geçip toksik proteinler üretmeye ve içinde genişlediği hücreleri öldürmeye başladığını gösterdi.

Bilim insanları, 30 ila 50'li yaşlarda ortaya çıkan ve beynin bazı bölümlerindeki sinir hücrelerinin parçalanarak ölmesine neden olan kalıtsal Huntington hastalığını tetikleyen etkenin gizemini çözmeye başladı.

Ölüme neden olan Huntington'la bağlantılı genetik mutasyonun varlığı uzun zamandır biliniyordu. Ancak bilim insanları, doğuştan mutasyona sahip olmalarına rağmen hastaların yaşamlarının ilerleyen dönemlerine kadar Huntington hastalığıyla ilgili neden herhangi bir sorun yaşamadıklarını anlayamamıştı.

Yeni araştırma, mutasyonun şaşırtıcı bir şekilde on yıllar boyunca zararsız olduğunu gösteriyor. Ancak mevcut mutasyon, sessizce büyüyerek daha büyük bir mutasyona dönüşüyor ve sonunda bir eşiği geçip toksik proteinler üretmeye ve içinde genişlediği hücreleri öldürmeye başlıyor.

Albert Einstein Tıp Fakültesi'nde Beyin Bozuklukları ve Nöral Rejenerasyon Enstitüsü'nü yöneten ve araştırmada yer almayan Dr. Mark Mehler, “Bizim alanımızdaki muamma şuydu: Eğer genetik bozukluk, gebe kalındığında mevcutsa, o zaman neden yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkıyor?” sorusunu soruyor. Araştırmayı “dönüm noktası” olarak nitelendiren Mehler, “uzun süredir bu alanda soru işaretlerine yol açan birçok konuya değiniyor” dedi.

Beyin hücrelerinin ölümü nihai olarak hareket, düşünme ve davranış sorunlarına yol açar. İstemsiz hareketler, dengesiz yürüyüş, kişilik değişiklikleri ve muhakeme bozukluğunu içeren Huntington belirtileri, tipik olarak 30 ila 50 yaşlarda başlar ve 10 ila 25 yıl içinde giderek kötüleşir.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve Harvard Üniversitesi'ne ait biyomedikal ve gen araştırmaları merkezi Broad Enstitüsü, Massachusetts'teki McLean Hastanesi ve Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki bilim insanları, Huntington hastası olan 53 kişinin ve hasta olmayan 50 kişinin bağışladığı beyin dokularını inceleyerek yarım milyon hücreyi analiz etti.

Uzmanlar, belirli bir gende CAG dizgisinin en az 40 kez tekrarlandığı bir DNA parçasını içeren Huntington mutasyonuna odaklandı. Hastalığı olmayan insanlarda bu dizi sadece 15 ila 35 kez tekrarlanıyor. Araştırmacılar, 40 veya daha fazla “tekrar” içeren DNA sıralarının zaman içinde yüzlerce CAG uzunluğuna ulaşana kadar genişlediğini keşfetti. CAG dizgileri yaklaşık 150'lik eşiğe ulaştığında, belirli nöron türleri hastalanıyor ve ölüyor.

Broad Enstitüsü üyesi ve Cell dergisinde Perşembe günü yayınlanan çalışmanın eş yazarı Steve McCarroll, bulguların “kendileri için bile gerçekten şaşırtıcı olduğunu” söyledi. Çalışma kısmen, Howard Hughes Tıp Enstitüsü tarafından finanse edildi.

Araştırma ekibi, tekrar yollarının yaşamın ilk yirmi yılında yavaşça büyüdüğünü, daha sonra yaklaşık 80 CAG'ye ulaştıklarında oranın dramatik bir şekilde hızlandığını tahmin ediyor.

Çalışmanın kıdemli yazarlarından sinir bilimi araştırmacısı Sabina Berretta, “Tekrarlar ne kadar uzun olursa, hastalık başlangıcı o kadar erken olur” dedi.

Araştırmacılar bulguların, ABD'de yaklaşık 41 bin kişiyi etkileyen ve şu anda belirtileri azaltmak için ilaçlarla tedavi edilen Huntington hastalığının başlamasını geciktirmenin veya önlemenin yollarının bulunmasına yardımcı olabileceğini umuyor.

Son zamanlarda, mutasyona uğramış Huntington geni tarafından üretilen protein seviyelerini düşürmek için tasarlanan deneysel ilaçlar, yapılan testlerde başarılı olamadı. Yeni bulgular, bunun nedeninin herhangi bir zamanda az sayıda hücrenin proteinin toksik versiyonuna sahip olması olduğunu gösteriyor.

Araştırmacılar, DNA tekrarlarının genişlemesini yavaşlatmanın veya durdurmanın hastalığı hedeflemenin daha iyi bir yolu olabileceğini söyledi.

Bunun Huntington'ı durduracağının garantisi olmasa da araştırmanın yazarlarından Steve McCarroll, “Birçok şirket bunu denemek için programlar başlatıyor ya da genişletiyor” dedi.

Forum

XS
SM
MD
LG