ABD’de yayınlanan yeni bir çalışma, sudaki florüre daha yüksek oranda maruz kalmayı, çocuklarda daha düşük zeka seviyesi (IQ) ile ilişkilendirdi. Çalışmada, sudaki florürün güvenliği konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirebilir.
Amerikan Tabipler Birliği’nin çocuk hastalıkları dergisinde (JAMA Pediatrics) yayınlanan araştırma, çalışmanın yöntemlerini eleştiren, mineralin diş sağlığına kanıtlanmış faydalarını savunan ve bulguların ABD'deki tipik su florlama seviyelerine doğrudan uygulanamayabileceği konusunda uyarıda bulunan bazı bilim insanlarının tepkisine yol açtı.
Araştırma, Donald Trump'ın ABD başkanlığı görevine gelmesine iki hafta kala yayınlandı. Trump'ın sağlık bakanı adayı Robert F. Kennedy Jr., şu anda 200 milyondan fazla Amerikalı’ya yani ülke nüfusunun neredeyse üçte ikisine sağlanan florürlü suya karşı çıkıyor.
Ulusal Çevre Sağlığı Bilimleri Enstitüsü'nden (NIEHS) araştırmacılar, Kanada, Çin ve Hindistan'ın da aralarında bulunduğu 10 ülkede florüre maruz kalma ve çocukların IQ'su üzerine yapılan 74 çalışmayı inceledi.
Aynı araştırmacılar, Ağustos ayında yüksek florür seviyelerinin daha düşük IQ testi puanlarıyla bağlantılı olduğuna dair “makul oranda güven” olduğuna dair resmi hükümet tavsiyesinin formüle edilmesine yardımcı olmuştu.
Şimdi de Kyla Taylor liderliğindeki ekip, yeni analizin florüre maruz kalma ile düşük IQ puanları arasında “istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki” bulduğunu söylüyor.
Çalışma, genel maruziyetin özellikle göstergesi olan idrardaki florürde litre başına her 1 miligramlık artış için çocukların IQ'sunun 1,63 puan düştüğünü tahmin ediyor.
Çalışma ile ilgili sınırlamalar
Yüksek dozlardaki florürün sinir sistemi için toksik olduğu iyi biliniyor; ancak tartışma, çalışmanın litre başına 1,5 miligramın altındaki maruziyetin, ki şu anda Dünya Sağlık Örgütü'nün güvenlik sınırı da bu oran, çocukların IQ'sunu da etkileyebileceği öne sürmesinden kaynaklanıyor.
En önemlisi, makale litre başına 1,5 miligramdan ne kadar daha düşük bir değerin tehlikeli olabileceğine açıklık getirmiyor ve ABD'nin litre başına 0,7 miligramlık yönergesinin değiştirilmesi gerekip gerekmediği konusunda soru işaretleri bırakıyor.
Yazarlar, “içme suyunun litresinde 0,7 mg florür maruziyetinin çocukların IQ'sunu etkileyip etkilemediğini belirlemek için yeterli veri olmadığını” kabul ediyor.
Amerikan Diş Hekimleri Birliği'nin ulusal florür komisyonu üyesi Steven Levy, çalışmanın metodolojisine ilişkin önemli endişelerini dile getirdi.
Levy, incelenen 74 çalışmadan 52'sinin, yazarların kendileri tarafından “düşük kaliteli” olarak değerlendirildiğini ancak yine de analize dahil edildiğinin altını çizdi.
AFP haber ajansına konuşan Levy, Çin'deki kömür kirliliğini örnek göstererek, “Çalışmaların neredeyse tamamı, başka kirleticilerin, karıştırıcı faktörler dediğimiz başka şeylerin olduğu farklı ortamlarda yapılmış” dedi.
Levy ayrıca çalışmada daha yüksek doğruluk sağlayan 24 saatlik örnek toplamak yerine tek seferlik alınan idrar örneklerinin kullanılmasına ve küçük çocukların IQ'larının güvenilir bir şekilde değerlendirilmesindeki zorluklara dikkat çekti
Levy, derginin analizle ilgili makalesinde, bu kadar çok belirsizlik varken, mevcut politikaların “çalışma bulgularından etkilenmemesi gerektiğini” savundu.
JAMA Pediatrics ayrıca, metodolojik titizliği nedeniyle çalışmayı öven bir makale de yayınladı.
Risklere karşı kazançları dengelemek
Tartışmanın diğer tarafında ise suyun florlanmasının faydaları iyi bir şekilde belgeleniyor.
ABD’de 1945 yılında başlanan florlama, çocuklarda çürükleri ve yetişkinlerde diş kaybını hızla azalttı ve uygulama ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından 20. yüzyılın en büyük halk sağlığı başarılarından biri olarak kabul edildi.
Bünyede doğal olarak da çeşitli seviyelerde bulunan florür, dişlerde asit parçalanması nedeniyle kaybedilen minerallerin geri kazanılmasına yardımcı oluyor, çürüğe neden olan bakterilerin asit üretimini azaltıyor ve bu bakterilerin dişlere yapışmasını zorlaştırıyor.
Bununla birlikte bazı araştırmalar, 1960'lardan beri yaygın olarak kullanılan florürlü diş macunları ile florlamanın faydalarının azaldığını savunuyor.
Florlamanın diş bakımındaki sosyoekonomik eşitsizlikleri azalttığını savunanlara karşı çıkanlar, bunun dezavantajlı toplumlar için daha büyük nörolojik zarar riski oluşturabileceği konusunda uyarıyor.
New York Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Başkanı Fernando Hugo AFP'ye yaptığı açıklamada, “Florür seviyelerinin ayarlanmasının veya toplum su florlama programlarının kesintiye uğratılmasının etkilerine ilişkin kanıtlara, özellikle ABD bağlamında kritik derecede ihtiyaç duyuluyor” dedi.
Forum